§
AyxOov puwpoSvfioç VT sp v vJ/tjAop tvJj-
T O fjLtya. tc\ç /j.Axpod'v/j.iAç KAropd'oj-
fA& xjpi tsc? o vav dytcov /GtfocpnvAV
qcfjf tuv T£'■ ■ &,?%,uw atotqTwv KATuÂoy^
rsUç avàTVTJ Ki.Ttréfj.Yivev djpr,tuiAAÇ, a? [aa-
X.pOV AV &Y) <©ƒ©'■* TO TApOV A.m7\ITTSIV 3^)
(pATKfrtV. AÏhA yAp \t}J TOV ®SOV AUTOV 6l
Oîohoyoi u /jt,AK,po$vuQ» ,, ovof/.A\iscn. (priori
yAp (J /ZiïfO<PnTi]Ç NuXpC ■ U Kü&f®-' /WOt-
KpoSvfjt,©*, tuêyA?\r) ri i%uç cwtx , ^
A&C0Vv XK A$(OCOT& KV£/.OÇ . ,, xp TOM<a 3e
rtdfù)hu 6 <t&fopvjT/)ç AxßtB * 41 O 0fo?
77;? 3/XAA&' KAA ly v p o ç KOU JUAKpoS'l>iU@*‘ ,
kaa pari opynv STAycov kaQ’ ekatIuj rj//.epxv.n
KAA tStfOTETl rtttfOITA'KAA MûMTTJ? 6 &EQQAV-
TUp * “ Kv&<&' 6 Osoç fAAKpoSv/jLOS KCU TO-
AwAfo? kaa A'hrjd’ipo;. ,, « $£ xcu -S’fo-
/GtfETXÇ lllOTi)TOÇ dl'pTJTOU f^Wλ KATOpd'COfJ.A
7TAS Avd'pCOTOÇ 6 tIw /XAKpO&UUtAV KTf[TA-
Jjfyio; * eepetpOTO? ApA KAA ASfOTnXQVTJÇ KAA
viw (prjriv o cro<po? ExxATjcmrjj* * 4t A y x -
■9‘ot' (/Axpod'vuo? \asep d\]/??Aoy tsv&jIAAti ',,
fAlÙYiThjJ TOV TOlXTOV TfÇ d'&XÇ AyX&OT/]TD?
McuqoSi/a/ct? tazata.ç * «X*
xxTÿ t»' «tu? oj'0Jacta3‘fj'i^t u tx
A« T6) Tv&iUATt J , 9 * V ki« t Ij j j Asfyv
hierx/./uATuev. % i^ tjAop,, y«c/> “ t&)
/X*T/ 9, VLÜJ TOV X&fÇCMpOltyjOV KAA fJ.En'ù>&~
Zopfyjov T * / - tltAAÇ (p’htypjOVAM Tf$ KA.pBlAÇ
KAA 'CDIÇ 771? \ J 3 SÇYI<pxilAÇ ITOIÇ \ 3SEpr,p§'AA
QVÜVXVrx TDK AvS'pCOTlVCOV fJ.ETpù)V , TOCJ'-
T5£? o/oA^yoj» aQievxa xatowiv .
T KTD §f ÄÄt’ CU7TD TTOVJjpOV E~IV * OiAJTEp
XAT ‘JJJTD 7trg^)ÎJ«fP Otyctâ'OJ' TT» «VCW fAAXpO-
ÏÏV/AOV' TA $E KAT EVAVTl(OTlV AJCpAV T h ,
AVTld'E'TlV eyovvx, , T»J (TÜl'S'JîXyi TUP ÂOJ-'CJI'
T^tü ^/fltfpopctv exparv. XK ApA
XATA (rvyxeATiv AyA^ov ovofj.A<re rov [aa-
XpO&VfAOV f aT^’ (Jç EV TOK OtMOiç 'STATI TOIÇ
/tn-fioTE’ycûç t(ù "hoys» r*i? avti$ e<teci)ç &pri-
$ V O i; , XTU XA* VUJJ r lw OVVAÇ X<TAV ä Ä 7)07J
3o^AV ETl T(ù (AXXfO&V/AQ XATtyyuhEV, (J?
EfATTATw E T l lC TOV V^/r,7\OV T(ù TV^jJAATt^ „
T l'JJ
( i ) Eccl. c. v il. n. 8. ( a ) Nahum c. i . n. ;
at LXX. habsht, Kvp/ef # ©foç tmnp/uvt ig* eXeqftuj,
XI.
3onumefl paiiens fuper excelfum animo .Ci)
EXiraium paiientiæ propofîtum omnis
, & fanflorum prophetarum & clarif-
fimorum apoftolorum chorus fummis plane
ornavit præconiis-, quæ longum effet
hoe loco explicare ac referre. quin etiam
Deum ipfum Theologi patientem appellant.
Naum enim propheta dixit, Vomi-
nus p aliens, O’ magna vir tus ejus i é 1 mun-
dam non faciet innocentem Dominus. ( 2 )
ac multo antea propheta David , Deus
judex jußus & fortis & paliens, nec iram
inducens per fengulos dies. (3) tum 5c longe
prius Moyfes theologorum princeps:
Dominus Deus patiens & muhte mtfericordioe
& verax. (4 ) jam fi quicumque nomi-
num patientiam fibi comparaverit 5 is
proprietatem habere videtur , quæ Deo
ipfi convenit; apte nunc etiam congruen-
terque ait fapiens Ecclefiaftes, ’Bonum patiens
fuper excelfum animo : divins hune
bonitatis atque patientiæ imitatorem non
obfcure conftituens: nec tarnen fie appelons,
quafi cum eo comparet, quem excelfum
animo nominavit : efto , id di&io
præ fe ferre videatur. nam hic excelfus
ammo eft , qui animo elatus & füperbia
faftuque alta petens , velis quodammodo
viam hominibus negatam tenuiffe fibi videtur,
5c unus ceteros omnes poll fe re-
liquiffe.
Hoc vero ipfum per fe malum eft;
quemadmodum per fe bonum eft , effe
patientem. turn quæ inter fe fummam
habent oppofitionem , fi conferantur, 0-
mnis comparatio diferimine tollitur. non
igitur patientem ex comparatione bonum
appellavic, fed ut in reliquis omnibus,
quæ fecundum quandam. oppofitionis ra-
tionem efferre voluit, ica 5c nunc vèram
5c folidam gloriam patienti adtribuit; fic-
ut e contrario appellationem adverfam,
quæ
, (3 ) Pfalm. v il. n. n . ( 4 ) Exod. c. x x xm l. o. tf.
ftetupo^ujuot Hg* irthutXtoi yg* *^$/m . . .
XHV [iecv^aveiv rts @ev tIu <Ttor/.nert? • at/n^c/.voti yap adminißratlonem .* de rebus enim immenfis con-
q>i\ovh xBpt,tv wpaypuai , xca ffipoS"pa virtpßcuvuffi tendmus , & qua creatam omnem naturam Ion-
ir.-ffccr <pv<riv xTi<rnv. id eft , Non oportet ergo ge fuperant •
nimium contendere , ut in omnibus difeas Dei
t IjJJ 'EVAVTIAV 'OVOfAA'TlXV KATA TO 1rp0Ç \JSjA-
XiSOpjfyjOV EV TYI CLUJAKohxd'VT'&l Ti]ç EVAVTIAÇ
\&o\nyl/£coç te^ hke . 3ia txto qyiti txHau-
0 {Asyaç AroroAo?, cc Mtj tk v
7\A Tppovitvnç, ït^ct 'TOIÇ TATHVOIÇ (TUJJATA-
yoptyjw. 3J fAAKpoS'v/AOv 3e (pt]<nv jyA&QP
TOV ;fAïj StA fAtKpOXpV^/AV \j0 Epi8x?^.y<rAV
■ K ATI TOIÇ T-VyXTl {AAtIuJ TApOpytïop^JOV tyfjj
TO 'id'Oç EKndyeAUpfyjûV TTATYlS AyÇJOTr,
T0Ç t AtjP?? ;ETi3&KVV$)OV ‘ AXb.’ ETl pjfyi
TUV AVX(pepOfjfy)(OV •«? EAOTOV TAÇplVKàV XîM
TXrifAfAE?\&(ï>v \jato Tivtov tnpoov e7\atto-
V(àV, n fAE^OVCOV .ATOrCJgOVVA TO AOpyiJ-
TOV , X'IA fAr)3xfA(üÇ TffApO^UJJOfjSpOV TOtç TOtXTOlÇ.
OTxv 3e rtç oti'^piyroç aznsà&ioç j(p/AetAw*
î(SM §EO(plJ\TjÇ ?)l\0KAf\OÇ d’EATriTt/Jl
TIVAÇ xSlKlAç ?\XKXVVXÇ ^ B7\A<T<pr)fAtA> &Ç
TO Tl\ç d-EOISfETXÇ AyA^OT/\TOç KAA fAEyAAaxruunç,
y kavk^ iw a t ^ jovtac vjv optpx-
Vù)V KAA TZSV yripOiV KAA VAV TTAy 0)V, KAA TA
VAV TÄTJJKyp AQJApXtjfylXç K A TA /AOvluj TVpAVvikIw
e^xtjav xgj KAvn ùiujAreiAv * t^vikjjj-
TA KXA TOV •SffOryiKOVTA QvfAIV KAA t Imj 3t-
KAAAv o p y lw e% AVAyKnç kiv&v oî>«à « k a t
a VJV TTOVnpdjOIAEVtoV KM T/\<i A7\ï)d'e-fAç AV-
t i t a X qv kaa <rujJi~op(ov t x \}/d/Sxç. y p n
TOIVWJ e n TATJ «SSfOTE'XJHV A X .ttß u s KAA VYj’
<J)HV TOtç e p y o tï KAA X o y o tç TJV TAÇ iïlATÇA-
Cxç fAE§r’ ïifAVV TOtXf^OCOV • KAA fAYlte 3 Î \J3EpriQxvHAç
oyyov r\ ta S o; fAiKpoxlivyiAç ta-
popyj^EcO^ kata vav fAr)3x/A(û; rirEßrjKOTUv *
fAYJT AU TAÏ\tV KAA te-^CpTljOTAV KAA
fAXXpoS’UfA&V STI TZ3V TA KAT EVAVTICOTIV EK-
QEÇpfJfyiA 3pUWAV. 8TU yAp KAA TO OSSfAOV
Yl'UCOV KAA fAAXpO&UfAOV 9 KAA fJtyùTOt KAA 6 6ü-
[/.o; KAA n opyn s^ it ô Ayx&ipKXA 3tx^sj
YÿJ (plÂAvd’pCOTO) K.ÜZAÛ) t IjUJ ATo3oyjlU efcxnv
AtilriKoiÇ. txtd yxp kaa e/j,te3cov kaa TOIÇ i TO-
fAEVOlç 6 tropop E kK^WTIATVS AfAETCOÇ £T1Jw
M
quæ ex oppofito judicio oritur ac fubau.
dienda eft, impofuit illi , quem Excelfum
animo nominavit. propterea ait quodatn
in loco Paullus magnus Apoftolus , Non
alta fapientes , fed bumilibus confentientes.
( i ) bonum autem appellat patientem,
non qui ex nimia animi imbecillitate, ob
■ en etiam, ^uæ temere contingunt, ira ac-
cenditur , ac ferinos mores 5c agreftem
plane ferociam oftentat: fed qui aliorum
contumeliis atque conviciis five minorum
five majorum appetitus , pacatum fervat
animum, nec ullis earum rerum ftimulis
commovetur. ceterum fi quis fe virum
& honeftum 5c veritatis ftudiofum 5c Deo
earum ac virruti deditum præftet, 5c quof-
•dam viderit injufta loquentes atque impia
adverfus fummam Dei bonitatem ac ma-
jeftatem , vei tyrannidem exercentes in
pupillos 5c viduas 5c pauperes, ac nullo
jure 5c per vim proximum quemque rebus
fuis fpoüantes: tum is prof?6lo qua
decetira 5c indignatione fuccenfeat, opor-
tet, contra improbos 5c veritatis adverfa-
rios ac mendacii confcios. led enimvero
fingula confiderarc diligenter, 5ccaute tam
opéra quam fermones perpendere eorum,
qui vitam nobifeum agunt , neceffe eft:
ut neque fuperbiæ vitio aut animi imbecillitate
iis irafeamur, qui nihil a pieta-
te difeefferunt; neque rurfum taciti Lra-
mus 5c patienter eos toleremus, qui contrariant
vitæ rationem iniere. fie enim
manfuetudo noftra 5c patientia , fie ira
etiam atque indignatio Domino 5c bono
5c jufto hominumque amanti grata fine
dubio futura eft. nam hoc ipfum confir-
mans fapiens Ecclefiaftes iis, quæfequun-
tur, adjecit protinus,
• n
- 'i/
IM a
jj ^ &TAjTYIÇ EV TvâjlJLATl TX TX S u/AXo^C'
QTt &1){A,0Ç Sv Ko\ t S> A(f)pOVù)V AVAT3AJJETAA .
MOvovx^i yAp (priori, jLojS'c^wiy? ava%x
$U[AXcO[ pA3tC0~ KAA TApOpyt^EoO[ fJtA-
tIau eç \Àsrepi](pAvx KAp3iAç n kaa (jcixpo\]/u-
yiAç kata ßyßsv *tç 0 f ov no'ERriKovAV,
n totautiq T’KYipfji.e'K&A kaS'ekxtiov yvufAJU
SAhcoKOTUV a7<1\ OTOV 010VTÉ ETl , fJLA-
Kpo vf/,0, Aipsd'riTt kaa truyyvopLOviKoç, kaa
43fOÇ
C 2 ) Ecclcf. c. v i l . n. < i ) Ad Rom. c. x i l. n. i 6. s.
XII.
Ne feßinaveris in fpiritu tuo irajei; quit
furor in fmu ßultorum requiefeit. ( i )
I Dem enim id e ft, ac fi diceret : cave
, ne levi de caufla indigneris, ac
temere vei ex mentis fuperbia vei ex ani-
mi imbecillitate iis fuccenfeas, qui nihil
adverfus Deum deliquerunr, aqt quos in
crimen voluntate lapfos elfe non confiât.
q«in etiam , quantum fas eft , cura , ut
paat
LXX. habent tcntTWiTerm,
1 fe i