Aesas ■ x.aKh-a'Btv , teas ruv vxf.t)\coy s~tptcov
cunov xamuaS'eiv ^ to \J/aÀT/igxov. eyefleTO
'5 c aoxv<§H->ngu an v ’Scu®- re&t tos Hx&ypte&iyxg
•ms ExuAvarois Vf/vas, ofô&vttç TF 3(f£t yuxTF^t-
>»5 ouvas, ü)Vé ^xupix^toSou xvtov vto tcw-
tov 5«« to vtrepBvvou xinv rçcfy tov SiSaTHaAoy
«y ta eq/otyvaxrei nçfj y voe ret, f/aMov 5e rçgu tos
VWiKitixg aura vouSxg ^ /ztTfoBeßtfHOTXi. y t-
voutvn 5,e aura 5w5exoi eras , xaniAftov oi yo-
yeis aura tp irohçi, 3$ÿ xauxTxfXcaot to
Tfnvov XVtüv, ètrtjyxyov xvtov /otrf'& toy deica-
TocTov Eirirxçirov Uo'muiavx, cuivfxex/oi âutov
to xtroH&pcu to tcu8x£/ov . ngx nrpitfTcu xvtov
xM&oiov. d 5e Eirta-xoTT^ xuxo-oig, ire*
g/^xptjÇ ytvopLty© ', erre tois yov^aiv aura?
a oi, Ttwx put ? on t)ùyoyt)g
pltyx itgfOTXyiTKl Tip 0 eij) fy ‘Jfl W/Xfpçt TWOt
775. O 5ê ap'IWTÎXTOS ExiTXOTT®' TflV XyiCW TfâJi
ttpcui ft ’ ofUTO TCQifisrxç Ayylw, irxptHoonev au?
icy À mvoctm Ap^iBiaxoyw ^ BiSxo^J/xoçt^çj) ,
ÇjatTOC^^UFV'^ PCUTW TO TXTXÇ Tôt S BlBhVÇ HX-
TBt 7txtoou ypitpcw Siepyeyftcu, £XT!»54.Ü>y «y-
Toy to ^jjooTf^eiv toiç vir* xvnav \tyofic.voiç
p■'•tba . woifjTcwifç 5e di vove^s aura ey tto-
X« VjUfßas Sexa, /Ltppcuvofxtyoi fxtvx tv därwrae-
to EirjTXOïr#, Xonrov Sia Trou tos to x\vpa ey
TK/f yyxTF(j<yous ^ [xtd’tjpieg/vcug A^cus dptay-
TTS tv ixvTuv tfxvóv ey tous avayvcoT'einv aro-
Aoixiraj Sitpyopitvov • ixx}Kov 5e pietoi ttom/t©4
<po3a rçcf/ Tpopl» irx^/TTxpLtvov, /mfOTt^ety
Totç Jt ’ ayTuy \eyofXtvois • vv yxp ô vxftip
®üto xeTTotiSA-Lieyos, ^ axg^Scog ayros toc t/i?
èwayy^r ew$ eiriTTOfptey#*, aW\.n tsi toç \|/aX-
jUcoSias. >?y 5e jyy o' piaxat»/®' rpvyo^®“ v5ys
ey r» \^x\[àcoSioi ircufv , wVe ttom/tccs tvs axsoy-
TKS ûiüTO â ’oiypiaÇeiy • bto pieiw Sexaf vptepats
X.XOXTXfÀiXIOl Qt yovfis XVTV Toy oowotwtbv E n -
fXOr
< I ) Ftftorum dictum , ittrm i at în codicfi T. fcrîptum inven
ce Cajetani /8?tû.» cfle appareat, ut in codice il. Bafil. & res
matte* litter a communes exftftwit 3 quas librarii &
Calculators fequuntur, quorum difeiplina velut qua-
dam artis grammatte a infantia eft. ( Orig. lib. i.
n. 3. ) liquet hoe magis ex Julio Capitolino de
Pertinacis pueritia; ( in Pert, n .i, ) Tuer lltteris
elementariis 4$* calculo imbutus , datus etiam Gr<e~.
% co grammatica., rede autem litteras a calculo di-
ftinguit Capic°hnus , quod pueri primum litteras
in calculis pi^as earumque nomina & poteftatem
cognofeere affuefeerent , turn ex iis verba com-
ponere indperent, quoti calculus five 4wtw dice-
batur . atque ab. hoc Calculator appellatus qui lit-
teratos calculos pueris proponeret , eofque jun-
gendi ratiónem doceret: poft quas rudimenta &
legere & feribere & numerare facile poflent. Cal-
culatoris interrogationes defignare videtur Augu-
ftinuS j ubi ait , t Conf. lib, 1. c. 13.) Si quaram,
quibus litteris feribatur &nea nomen, omnes mihi'
qui hac didicerunt, verum refpondebunt.
Enimvero Damianus, quum jana Gregorium le-
gendi peritum videret , kalendarium edifeendum
propofuit , ut feftos dies a profeftis diftingueret,
gc ftata fimul atque conceptiva follemnia memq-.
cit , ( i ) atque inter cetera 9 qu^ fublimia Sc
folida habentur, Pfalmorum quoque librum me*
moria complexus eft. impiger autem evafitae
diligens in quotidianis Ecclefiæ hymnis, atque
in maturing noélurnifque laudibus, ut magna
omnium admiratione magiftrum ipfum tarn in
legendo quam in intelligendo fupergreffus vi*
deretur, ne dum æquales aut majores natu
pueros. ut annum attigit duodecimum , paren*
tes ejus in urbem reverfi, filiuynque amplexa*
t i , ad fanäiflimum Epifcopum Potamionem
adduxerunt, ut ab eo puerum tonderi cleri-
cumque fieri poftularent. quorum ille petition
ne audita plurimum laetatus eft, eofque adlo?
quens, Filii, dixit, mihi crédité, vas hodie
ele&um & magnum offertur Deo. tpm parent
tibus obfequutus, facram fuper eum precatior
nem rite peregit, eundemque Donato Archi*
diacono & bibliotheca; præfeéto tradidit, li*
bris, quos unoquoque die percurreret, accura»
te præfcriptis, monitifque ei traditis, ut eo*
rum, quas legeret, viip fententiamquç animo
attenderet. parentes vero, dies decem in ur*
be verfati, non exiguam cum fan&iflimo Epi*
fcopo & Glero uniyerfo voluptatem percepe-
runt, filium faîpe intuiti adeo diligenter no*
éfurnis ap matutinis ohfecrationibus operam
dantem, nihil ut iinquam in leéfione pecca*
ret* idepique magna cum reverentiaadfifteret,
& iis, quæ legerentur, ^nimum sdhiberet,
nam & pater ejus optime inftitutus fuerat, 8z
cum fe in leâione diligenter exerçuçrat, tum
pfalmodiæ quoque leges rationemque tenebat.
porro beati Gregopi adeo fuavjs erat in pfal-
modia v o x , ut quicuipque eum ayidirent,
omnes ftuperent. decimo igitur die çlapfo,
parentes ejus 9 quum fanéUflimo Epifçopo &
Cieî
ntetura», id eil annorum : quod repndiayi, quum 8c in codi,
ipia magis quadret ,
riæ mandaret. poft hæc, ut mos erat, Pfalteriunt
five librum pfalmorum dedit. Cyrillus Scythopo-
litanus , five ex eo Metaphraftes , quum eum s
puerum etiamtum , m^ter fantto Sabas ftitiflet ,
hase a venerando illo lene prolata leribit ; I<JV a
fAX&nTtlÇ f/M Kupido? • HÿJ, TTOmXÇtVTÇL {Ai (AiTCtVOlCUrI <tU-
y^oynexe Hs“ cvjxçwaç earty 7ipoç tov irxripx •
cujtov to "VaXrnetovjf on XpnÇ® turn, id eft, Eçce di-
fcipulus meus Cyrillus ; ego me in modum pcenitentis
inclinavi ; ipfe poft quam bene dixit me f a erexit, dixit
ad patrem : Dqee eum Vfalterium, quia ejus bit
digeo. ( in Sabas vita n. 75- apud Cotel. T. ill,
mon. Ecd. Gr.
Quamquam autem nihil Eeqntius tradit de La*
tinæ linguae ftudiis, dubitare non pofiumus, Gregorium
doftum fuiffè utrumque lèrmonem: nam
etfi apud Siculos magnus erat Græeas linguas ufus,
Clerici tarnen Latine feire debebant , quum ad
Latinam Ecclefiam pertinerent , & Latinos ritus
etiamtum fequerentur : ut multis oftendit Joannes
Joannius in traftatu de divinis Siculorum offi-
ciis cap. ml. v. & vl. ( ed. Panormi an. 1736. )
S. G R E G O R I I V I T A . XXÏII
fiiotrov }[ofA TCCWTtts TOS xSe\(ptsg, yTr£S"pf4 a<'
eis Toy QiKov <xvmyy titi toto djyxg/TxvTts Tip
Oyx (iTxvtTo 5e d ttous WKiiop re ngj f/eS- ’
Hfitpcw «dfonSp&oov t/\ HLniiKtttnqi, ^caMov 5e
epA/Vwy td to ptjiov 70 ipxTHOv • a 2 ^ohxrxTS
3[c/j y w n , oti eyco etui ó 0 eos . , , en
toto av ety'tu t/yfavtx iccuimt ynoovcu y ttws
Set '&poazreKx£eiv tois otympfiois tv Den, ngj
tpiBccnvd» tig tw TC»y npawccv BxuiXtixv. Vfxt-
px/s 5e xaS- ’ tiuiocw toto e£j<xxo\«3’wy to tko-
i tu , totSTo to 0 en yvoovcu t/)v Suoxpiiv ngji tp-
.(/.Iweicw tov d'ttcoy ypxqoov. trm oog 'mvnc iïie-
hoyityro, ey fucp twy tjpitpooy ivpoov tvv Btoy to
*y xytoig nrxTp<& ypuay to yteyxKts BaaiAei»
Einyxov« ytVGptèvis K.cwrxpeixg tos KxtnrxSo-
iuxgy j(cM uvxyvng xvroy (piXoTrovoog aira | ^
5<s J(£W Tt'hiT'mnig, ngj nu'mXxBoov xvm tos
^Xy^g ’(fW xym xg, ns vittfitmv o xoi-
t/fioov trxTqp * 3[gj eri toto iKiyyixtrxg,
enrey ey exvrip * AhySoog x pit) hautj^sa xxtx-
TixBetv [xx tbjj eiriQ-vpiicw, tt (xtj x ’ xyoo 5ix-
Tïtpxrui tig jus ocyittg tbtxs txttvxg, ó^ev syy
O [XXKX£/<& c x y i «TOS VfXOOV T«T0p t \w
yx-e/y to ocyix ïlyetfxxTvg tSe^xtv.
F evofxevx 5e xvnt oxto 3^ 8tKx eiyg, ey fxitf.
vilten noifxt)<rxi tov xpyiStxxovov A oovxtov ey Tip
xe?Aiet) to <ntdsO([)V\xiux , 3^1 ei<re'h$-eov tv t/\
E toiht)<nq. , p'i\j,xg ixvTov tiet a&f oer ooit ov trxpt-
nxKti tov 0 eov, \tyoov * K.vg/e lt)<rx Xg/re,
T/e to aKtfS-ivx Qex ngx TlxTp^l, 0 ee xKti^t-
ve, to ytwtjfxx to x\t)§tg to fcnfo cuaovoov *
Tlvlpix TÖ TCCU/xym , to tujjxÏSiov TO ÏIslTpOS
3(cM to T in , titxKxrov pin to TKiruyx ngji txpio&p-
tu\ x , 3(£/y oi^tcoTov ae xaiTwXa^eiy tos ctyixg
TDTTitg , ös StoSd/TXV dl XyiOl dfXtoV TtXTptg , 3^1
<Lm<a^y)<rcw, tpdj'jtjrcwTtg \xBorrtg irxpx
o*n to trvdjfxx tos yoe£/T& tx yvoovcu tov d5oy
TOS x\tj$iiag, t'KiTo’Kv 5e TSivra lüspOTiayofxt-
J'©', owxttucs xito tv e5oi<pns, ticopduSi) tig to
Htïhiov , 3^pj eS-yney txvtoy tfiassfor^tv tos x\ i-
vyg to xpyiSixHovx Aiovxtv. 3(dy puxpov x(pv-
TTviarcwn, tirtgrt) xvtip Tig \tyoov Tptjyo^/tf
o 5e, i5n tyoo* 3(gy t op&d-tig tpirpoS'tv tv xp-
yiotxKOvx, \tyti xvTip , xu^e , tt yityCKquxg pie;
d 5e
Clero univerfo falutem dixiflent, domumfuam,
multas ob hæc Deo gratias agentes, reverfi
funt î
V. Puer interea dies noéfefque fedulus in
templo adfidebat, multoque etiam diligentius
•illud pfalmi di6lum fcrutabatur, ( 1 ) Vacate
& videte quoniam ego fum Deus. ex eo quip-
pe tempore inquirere ccepit atque contendere,
ut ratiónem omnino adfequeretur, qua fibi
aditum ad Dei mifericordiam & cælefte re-
gnum patefaceret . quumque hoe unum quoti-
die urgeret, fimul Deum rogabat, ut fibi di-
vinarum litterarum cognitionem & intelligen-
tiam largiretur. atque hæc fecum reputans,
quodam die vitam invenit (a) fanfti patris
noftri Bafilii magni, qui Cæfareæ Cappadociæ
Epifcopus fuit, quam quum femel ftudiofe ac
bis & fæpius legiffet, ac labores ejus cogno-
viflèt, eaque certamina, quæ communis pater
noftri ordinis fuftinuit; eas ob res attonitiis,
fecum ipfe deliberare jam inftitit, nec fibi ea,
quæ in votis erant, fucceflura dicere, nifi ipfe
etiam ad fanéla ea loça perveniret, in quibus
beatus ille nofter ac fanélus pater divini
Spiritus gratiam accepiffet.
VI. Annum autem quum ageret decimum
oftavum, quadam noéle, poftquam Donatuta
archidiaconum in facrarii diætam dormitum
deduxerat, templum ingreffus, fie Deum (2 )
flexis genibus fupplex orare coepit : Domine
Jefii Chrifte , Fili Dei veri & Patris, Deus
vere, & ante fæcula vera progenies, tuque
fanéïiffime Spiritus, ut Pater 8c Filius, æter-
ne, meas hominis miferi feeleftique preces exau-
d i, ac dignum habe me, qui fan&a in loca
deveniam, quæ pii patres noftri peragrarunt,
& in quibus faufto ufi itinere, gratiæ fpiri-
tum, quem quærebant, a te acceperunt, quo
viam veritatis adfequerentur. (b ) atque hæc
quum fæpius iteraflet, e folo furgens in diætam
venir, & contra Donati archidiaconi eu*
bile fefe reclinavic . vix tantifper obdormierat,
quum illi adftitit, qui nomine inclamaret : cui
Gregorius, Ecce ego, inquit • feque archidia-
cono fiftens, Quorfum, ait, Domine, me ap<?
(*i) Pfalm. XX XXV. n. 10. (2) In cod. il. I$af, fcriptuin erat veeptxxXeas r or ©eov fxerx Saxpovr \tyov . . . .
(a) Ne credas , 'iiidicari hic a Leontio Vitam
JS. Bafilii, quam edidit Combefifius, tamquam ab
Amphilochio Icqnienfi fcriptam. ( Paril'. 1644, p,
x 5 5- ) ea faeculi vnl. vel vml. commentum eft,
vit jamdiu Critici adnotamnt. ( Baert, in Aft. SS.
T. il. Jun. p. 236. Fabr. B. G. T. vil. p, 505.) vel
iaudationes' intelligit, quas Gregorii duo relique-
xunt? Nazianzenus & Nylfenus, aut quam texuit
Ephraernus Diaconusj vel vitam defignat, quse ve-
tuftatem non pertulit. fed tarnen in Syriam eum
fiayigalTe s Sc Hierofolymis ipfis verfatum efle ,
ipfius epiftolas oftendunt. ( ep. il. ad monach. lapf. &c.)
( ^ ) In ipfis Sanftionibus Concilii Nicaehi, quse
gd nqs ex Arabica Interpretatione pervenerunt.
( n. xxv. ) diferte probantur Peregrinationes in*
ftitutas ad orandum Is* vifitandum Dei redes , loca
faniïitatis ejus, Cbrifti ejus veftigia. habes au-*
tem de tqto hoe argumento libres quatuor, do-
ftum Gretleri opus : nec Epiftola Gregorii Nyl*
feni 7/SS3 rm airioyray e-ig hpotroXv/xx, ad peregrina-
tiones cujuslibet improbandas fcripta eft , ut Ca-
faubonus 8ç Moline us contendebant ; fed ad eos
folum domi retinendos, qui folitariam vitam cum.
Afcetis præoptaverant : rm m fM>wpn VsH iS'ixÇovm
ftiov sTTtfviipn/xivcov : quemadmodiim prasclare idem
Gretferus expofuic'. ( 1. r. c. x. & in Exam. Mol.
poft oper. Nyis. ) vide etiam Euthymii vitam n,
x. apud Coteler. T. il. Mon. Ecd. Gr.