2 Comp, van verre. — Zilver.
Stempel voorzien, die men vooral op Java meermalen uit den grond
ziet komen en rejal batoe genoemd worden.
Deze en andere met meer zorg bewerkte munten der Portugezen en
Spanjaarden bleven in Oost-Azie minder ruilmiddelen, zoo als het
eigenlijke doel van munten is, maar werden veelal koopwaar, even
als de overige Enropesche goederen, welke aangevoerd werden, en
even als alle latere zilveren munten in dat deel der wereld (*).
Als eindelijk de Nederlanders bunne lang gekoesterde plannen tot
de vaart op de rijke oorden; waar de peper en de nagelen groeijen,
verwezenlijkten, waren zij ook ingelicht omtrent de meerdere waarde
van het zilver in die streken dan in hun vaderland. Hun landsman
Jan Huijgen van Linschoten, de vraagbaak, gedurende vele jaren, van
alle zeelieden, welke niet met Spaansehe ofPortugesche sehepen Indie
opzochten, had hen geleerd, dat op de in Indie bekende, Spaansehe
realen zelfs eene winst van 40 p. c. te behalen was.
Eeeds Houtman kwam dien ten gevolge met veel gereed zilver geld
te Bantam. Eveneens voerden van Neck, Heemskerck en zoo vele
andere vlootvoogden uit dien eersten tijd bij voorkeur zilver, en meer
bepaald Spaansehe realen aan.
Doordien echter het verheer met de beide landen, van waar de
Nederlandsche kooplieden deze soort van munt voornamelijk moesten
erlangen, Spanje en de zuidelijke provincien, door den toenmaligen
tachtigjarigen oorlog zeer bemoeijelijkt werd, konden zij ten laatsten
hunne voor Indie bestemde sehepen niet genoegzaam van realen voor-
(*) Deze re ja l batoe zijn echter ook nog in latere tijden aangevoerd geworden, toen de
Oost Indische Compagnie reeds lang hare en andere munten over Indie had verspreid, blij-
kens exemplaren in de verzameling van ,het Bataviaasch genootschap aanwezig en op Java
gevonden, die jaartallen voeren. van de achttiende eeuw.
D e overige Portugesche en andere munten, welke in de eerste tijden van de vaart op
Indie aldaar gebruikt w erd en , zijn opgegeven en afgebeeld achter de Eerste Schipvaart der
Hollandsche Natie naar Oost-Indien, te vinden in het Iste deel van Begin en Voortgang
van de Vereenigde Nederlandsche geoctroijeerde Oost-Indische compagnie.
.^ ^► -» 3!. ...
_
J .