4 2 R E R U M NATURALIUM
• Apocynum hoc idiomate Belgico nullibi, Britannico vero apud Park. pag. 385. Dogshoìie defcriptum
reperitur. Inter frútices numerandiim, plerumque V vel.VI pedum akirudinem aflequitur, trunco mediocriter
craflb, non lignofo, fed laûcfccnte, viridi, albaque quali Eirina confperfo. Folia craffi, oblongo
rotunda, bina conjugara, brevibus craffisque petiolis innixa, expanfas collas gerunt, admodum crafl
a s , pallefcentes, filamentofis tenacibusque villis, hiil^c £o\ioram Cichorei noßratis, plenas. Surculis altius
excrefcentibus, infima folia flavelcunt & décidant: quousque autem virent, mollia, craiTa & fragilia
funt. Flores umbellatim dispofiti, multi fimul congregati, longis, crailis, teretibus, firmis, eredtisque
pedunculis fulti, ex albo purpurafcentes, ftellati, petalis quiñis, acuminatis, pendulis, fuaveolentib
u s , craffis, crifpatis, prxditi, tubum intus, pallide album,pilHllumque ex viridi pallefcens gerunt. Horum
in fundo bini rotundi conipiciuntur globuli, è quibus frudus proveniunt, cortice dilute viridi vefliti,
intus ladefcentes, prout binos Horum, uni petiolo adha:rcntes, liaccc figura exhibemus fub lit. A.
Semina plana, fubrotunda, quafi fquamata funt. Radix fubrulía, fibrofa eft. Qui plantam hanc mihi
transmiferunt, perhibent, radicis in aqua decorum fi bibatur, admodum confette ad febres intermittentes,
& dolores poft partum fopiendos; fi vero in ore detineatur, odontalgia; mederi; cjus°denique la-
•vatione malignas quasque inflammationes, Arthriticos dolores vehementes, aliasque ejusmodi xgritudines
tolli.
N u m . 2. Geranium, maxtinum, Ceilanicum, T^t^ilagtnts j'olio, ßore purpureo^
Folia fubtus molli lanugine albicante hirfuta, fupra faturatè viridia, craffis nervis, quafi coftis, multiftriam
expanfis, formam folio debitam conciliantibus, perreptata, in ambitu acutis denticulis (errata
funt. Truncus fiftulofus, tomentofus, ex pallido viret: nec minus & florum pctioli, qui ex alis folior
um conjugatorum orti, apicibus fuis fuftinent flofculos, gregatim congeftos, è vagina prodeuntes, cujus
folia in fummitate purpureara coronam oftentant, quamdm flores nondum patent. Floris interna facies
colore purpureo &: piólura Gladioli Se Xifhii a:mula eft. Ñeque conftat nobis, ab ullo Botanicorum
Plantam hanc defcriptam effe.
N u m . 3. Jasminum, Catalonicum, fiore luteo.
Protulit hanc arbufculam Flortus Beaumontianus. Folia ejus proximè accedunt ad Perßcaria mßratis
f o l i a , il purpureas, cralTasque ipeiäes coftas intermedias; craffiora raraen funt & latiora. Truncus, ram
i q u e , pulcherrimo fpedaculo, ex pallide viridi & purpureo variegantur. Folia, alternatim pofita, ex
alis iuis emittunt furculos, qui unum aut binos proferunt flores, fimplices, oblongos, calyce viridi, in
quinqué lacinias, ftellx in m odum, divifo, fuccinilos, tenuibus foliolis, luteis, piftillum arde ftipant
i b u s , fiirilos. D. Kiggelaar hi e quoque Planta Jasminum, Catalonicum , foliis altimis, flore luteo ,
audit.
Num. 4.
Wy vinden deze Jpocynum ncrgcns in't Nederduitfch befchreven,
maar wel in 'tEngelfch door P.irk.^ii^. }8f. onder den naam
van Dogsbnne. 't Is ccn hecftcrgcwas, en grocit gemcenlyk vyf of
iesvoetenhoogideiUoi is inatelYlidik,niethoutig,maarmelkig,
en groen,met wit,als meel, beííiooic. De bladen zyn dik,lang-
•werpig, en rond, twee aan Iv/ee, op korte dikke lleelen. De
uitgebreide bladzenuwen zyn dik en bleek, vol met dradiee taaie
ve[e!en, gelyk de inlandfche Weegbree-bladen. Als de Jpruiten
hoger uitichieten, worden de benedenfte bladen geel, en vallen
af: in 't groen ftaande zyn zy zacht, dik en bros. De bìoemen
koinen kroonsgewyze en veci byeen aan lange, dikke, ronde,
ilyve en regt-op ftaande iteelen , purper-rood uit den -witten,
ilersgewyze, met vyf fpits toelopende bladen, neerhangende, en
aangenaam van renk, dik van bladr, omkrielend, de koker van
binnen bleek wit,het ilaniper[je,of tongetje bleek groen. Onder
aan den grondt ziet men twee ronde boíleljís^ waar uit de
vruehten vooitkomen, welker fchil licht groen en van binnen
jnelkig is i gelyk hier twee vrmbljem aan een bloemlleel in de
plaat by Let. A. vertoont worden. De zaden zyn plat, rondachcig,
feljobsgewyze. De wortcl is rosachtig en vefelig. Die
dit gewas aan my hebbcn overgezonden, getuigen daar van, dat
als men de wonel in water kookt, en daar van drinkt, zulks een
foed geneesmiddel is voor de koude koorts, en voor de naween
er vrouwen: in den mondt gehonden verdryftze de tandpynsen
• als men 'er zieh mede wafcht, neemtze alle kwade ontilekincen
en andere zware pynen, van jicht, en andere diergelyke
kwalen, weg.
N u m . 1. Ceilonfche Ojeniaars-heUen , met fchone
licht purperhloemen, e« Haden gelykende naar
die der Hoefhladcti.
De blajen zyn van onderen zacht ruig, en wit-haairig; van
boven donker groen , met dikke ribbige zenuwen, veelvuldig
uit elkander gelpreid, om het bladt in zyne belioorlyke gedaante
uit te breiden, rondom met puntige tandtjes verfiert en ingekorven.
De pypachtige ftam is wollig, en bleek groen, als mede
de bloemfteelen, die uit de oxelen der bladen, de welke rwee
aan twee tegen ojer elkander zitten, uitfpruiten, aan wicns topeinden
de bloemen koppelwyze uit een koker voortkomen, waar
van de kapfels bladen aan hunne boveneinden met een paars
kroontje verfiert zyn, voor dat de bloem open gaar. De bloemen
gelyken van binnen naar de Gladiolui en Xiphium omtrent
bare tekening en purperrode verwe, Wy weten niet, dat wy
dit plantgewas by eenig ander kruidbefehryver gevonden hebben.
N u m . 3. Talje 'van denCatalaanfchtnJasmynhoom,
met gele hloemen.
Dezejasmynboom is voortgckomen in den tuin van den Heere
Beaumont. Des zelfs bladen gelyken naar de inlandfehe Pcr/tcaria,
oiFlookrmdt, wegens hunne paarze, dikke, middelribben : doch
is wat breder en dikker van bladr. De ftam en takfteei zyn mede
bleek groen en paarsverwig, het welk een aangenaam gezieht
geefr. De bladen zitten het een om het ander aan de takken,
uit wiens oxelen kleine fpruitjes groejen, daar een of twee enkelde
gele bloemen, langwerpig, uit voortkomen, wiens koker
groen is, en in vyf fteraehtige punten de bloembladen bekleden.
De bloem is gevuk met fyne gele blaadtjes, die digt om het
flampertje gelloten zyn. De Heer Kiggelaar heeft dit gewas
mede den naam gegeven van Jafnnmm Catalonimm,foliis altirnis,
jìuye ¡ulto.
Num. 4.
Ill
^liii