i68 R E R U M NATURALIUM
' f ; ! .
Mi/
Olaus Wormiusy Bonichius, Gerardus Bfaßis, Anatom. Anima!, fag. 175 , aíTerens, linguam ipíis eíTe brev
em craíTam, retro in faucibus profunde iìiam. Nos tarnen concrarium docuic repetirá in tribus Crocodilorum
(peciebus faucium diiTedtarum inipedio <]uam attentiilìma, ij^ua quidem lingua nobis nulla,
nec vel quidquam lingua Analogum, comparuit, ièd fubftantia faltem e minutis qulbusdam glandulis
compofica fub cute hxrens. Glabra: ñuces funt, ncc vel fìmile quid pifcium linguis continent: Oefophagus
cnhn plurimis fimbriatus rugís, qiiidquid orificium ejus ampllilìmum ingreditur, via fac commodà
transmittit.
Sola mobilis eÌt maxilla fuperior, cervici inarticulata. Inferior autem immobilis cum fterni ofle coalefcit
roboris augcndi gratia: ob hujus vero oíTis immobilitatem eít, c^uod capite inflexili usque redlá
protenfo proípiciat, decurratque íemper Crocodilus. Ridum íupra infraque acuti obíident dentes, ferie
tarnen nequaquam geminata,uti cum aliis D. Merian placuitj licet H x c ipfa fimplicem tantum dentium
Icriem in Crocodili icone exhibeat.
Oculi prcEgrandes, extuberantes, vivide ícintillantes, oíleá in orbita tuti hxrent, immobiles tarnen,
hinc re¿ta íemper Mitrorfum, iiti Se currit Animal , profpicientes. Frontem totam, orisque fuperiorem
partem, unum conftituit os, immobile, ad aures usque protenfum : hx verb exiguo limbo cindlx, lat
x , profunde introrfum collocatx i^im ibi, ubi iquamx majores incipiunt,prope maxillx fuperioris arliculationem
ita quidem comparatam, riilus ut ampliflìmè diduci queat. Ideo folum collo heic inflexo
reprxientatur Animai iilud, quia nativa ejus magnitudo alias Ìpatium Tabulx fupcraflet. Supini corporis
fquamx , in annulos transverMes diftindtx, rhomboidex, aribiilìmè adeò inter Ìè unitx funt, ut nulla
compareat divifio: earum vero color (atúrate croceus ex obfcurè ipadiceo denfe variegatur, Juxta
doriì longitudinem, & ventris latera, altum exfurgentia tubera pedinatim digeruntur. Ventrem fquam
x transverfales, ut in Serpentum nonnulUs, oblongx, dilute Aavx ornant : femora vero, pedes, horumque
digiti fquamis eleganter teílellatis, aut reticularibus, partim dilute flavis, partim fubípadiceis,
veftiuntur. Crocodiloru.m nonnullis antici xquè ac poíHci pedes in quinos abeunt dígitos j aliis vero
podici faltem in quatuor, antici tamen perpetuò in quinqué definunt, qui aduncis acutisque unguíbus
muniuntur, hominis hinc manui, quaternis digitís, unoque pollice, prxditx , magís, quam ferarum
unguiis, fimiles. Poílicorum digiti pro parte membranis intermediis, ut pedes Anferini, colligantur: id
quod in iis obtinet, qui aquarum plerumque incolx tali ftruítura ad natandum opus habent. Ova fuá,
ut ante monui , in arenam deponunt Crocodili in loca, ab hominibus, ferisve, ea ablaturis, parum trita,
tegunt dein arena, aliisque rebus villofis, ut rríinus con^icua hoc fub tegmine per íolis radios excludantur.
Juxta tellimonium J. Niewwhcn-n, in Jí'merar. Braßl. 55 > v i g i n t i , a d triginta,pariunt ova fimul, anferinis
magnitudine xqualia. JEliatiuSy Lih.X, íexagintaj Gefnerus quinquaginta, alii plura, alii pauciora
ab iis ova uno partu poni.aflerunt. TK Bosman^ in Hißorid Or<e aurifere Gutneefißs fag. z<), T. 11 y
refert, trucem hjncce beftiam prxgrandi numero in omnibus illius regionis fluminibus reperiti, pi;íí:cipue
vero in Chama & Boucry, ubi vel quinquaginta uno ìè die vidiííe tellatur, hosque inter tam enormes,
qui vel viginti pedum longitudinem xquarint. Neque tamen, ait porrò, ìè audivilTe unquam, quod
Animalia ifthxc aut homines, aut alias beftias devoraverint j at equidem, quod ad fluminum ripas calentibus
ièiè folis radiis exponant, tantopere interim homines pavitantia, ut iis perceptis ilico rurfum fumma
c um vi in fundum Huviorum fele prxcipitent. Addit dein, quod ob infignes iquamas, quadratas,
q u i b u s ,
bruin overmarmert. Langs den rug en bczyden den bulk zitten
de hoog verhcvcne bulcen kamswyze. Het onderlyf is licht
S:el, met lange dwarsfchubben (gclyk ecnjge flangcii) bckleed.
e íchenkels en benen zyn fieriyk als dobbelftenen, of ruitachtig
eefchubt tot over de poten en klaauwen, waar van eenige
fchuoben licht geel, en eenige bminachtig zyn. Eenige Kro»
kodillen hebben vyf klaauwen, zo wel aan de achter- ais voorpoten:
andere heboen allecn vier achterklaauwen, en altoos vyf
van voren, met kromme, fcherpe, nagelen. De poten gclykcn
meer naav menfchen banden, met vier vingeren en een duim, dan
naar dicren-poten. De achtcrrte zyn ten dele met vel aan malkander
gegroeit, gelyk ganze-poten. Die zo zyn , houden
zieh het mceíl in 't water, en dienen hen om 'er mede te zwemmen.
Zy leggen, gclyk boven is aangeroert, hunne eieren in
't zandt, en op plaacfen, daar weinig mcnfchen, of dieren körnen,
om de zelve weg te rovcn, Zy krabben daar zandt cn ander
ruigte over heen, zo dát zy niet gezien kunnen worden, cn
laten die dus door de zoniie uitbrocien.
Velgens Jan Nieimhofs Braziliaanfche Rehltfòryvìn^^ fol.
leggen zy 10 tot }o eieren, zo groot als ganze-eieren. ^liams^
lib.X, fchryft van 00} Gtfnerus van foj anderen van mcerj
doch anderen van minder getal. tViiUm Boman in zyne Befchryving
van de Guintefcht Gofidkuß^ bladz. 29. JI Deel ^ verhaalr, dat
dit verflindend gediertc in grotc mcnigte in alle de rivieren van
dat geweft is, cn byzonderlyii te Chamaen Boutry, alwaar hy zcgt,
dac hy 'er wel j-o op eencn dag hceft gezien, waar onder eenige,
die wel zo vocten lang waren. Hy getu¡Kt,dat hy nict gchoort
heeft, dat zy menfchen, of beeften verbinden, maar wcl, dat
zy zieh in de zonnefchyn aan de ocvers der rivieren komcn bakeren,
zynde zo fchrilckig voor mcnfchen, dat zy, zo dra zy
iemandt gewaar worden, aanftonts met grotc kracht in de rivier
naar den grondt Ichicten. Hy zegt vcrder, dat zy om hunnc
grote vieriantc fchubbcn, daar zy, als fchildcn, mede ovcrdekc
zyn,
zonder grondt tegenfpreken, gelyk Olaus IVormius^ Borricbius^
cn Gerardus Blaßus in zyne Ontleäing der Bieren, bkdz. al-
•waar hy zegt, dat zy tongen hebben, die kort en dik achtcr in
de keel zitten j daar wy het tegendeel van hebben bcvonden door
het openen van de keel van drie byzondere foorten , die wy
naauwkcurig hebben ondcrzocht, maar hebben daar in niets gevonden,
dat naar een tong of tongachtigheit gelykt, als eenige
kleine kliertjes onder de huidt. De keel is doorgaans glad, en
daar wordt niets in gevonden, veel min iets , dat naar de longe
der viiTchen gclyktj waut de flokdarra, die in vele vouwen als
in een fluit, kan ruimelyk al wat door 't wyde keelgat komt verzweigen.
Het bovenfte kakebeen is aileen bewceglyk, en wordt
roet een lidt aan den nek gehecht. Het onderfte is onbeweeglyk
xnet het borftbeen vereenigt, om meer kracht te hebben, en de-
-wyl dit becn zieh niet kan buigen, zit en loopt dit dier altydc
regt uit. De bek is onder en boven vol puncige tanden ,doch in
gcen dubbeldc reien, gelyk Juffiouw Merlan^ cn anderen hebben
gczegt, hoewel zy zelf den bek met een enkelc rei tanden onder
cn boven vertoont.
De Krokodillen hebben grotc uitpuilendc cn heldcr blinkende
cogen, die in een beenachtig rondt gezet ftaan, daar zy in be-
•waart zyn. De zelve'kunnen zieh nict draaien,zo dat deze diercn
altydt regt uit zicn en lopen. Het ganfche voorhoofdt cn de
bek beftaan uit een onbeweeglyk been tot aan de ooren, die allecn
een kleinen fooni hebben, breed cn diep inwaarts zittende,
daar de grotc fchubben beginnen, en't voorhoofdt ofbovenilc
kakebeen zyn lidt heeft, om daar medc wyd te kunnen gapen.
(Dat de hals van dezcn gebogen vertoont wordt is alleen gedaan,
om d,ic hy anders niet gehcel volgens zyne wäre grootte op de
plaat kon gebragt worden.) De bovenlyffche fchubben zyn
dwarsgeringt, fluiten ruitswyzc zeer naauw aan malkandcr, zo
dA 'er gcen fcheiding van gezien kan worden. De grondc van
dcze fchubbcn is hoog faSraan gecl-vcrwig, met vcel donker