T H E S A U R U S . 4 1
q u a t u m plurima dantur ^ccies. C. Bauhinus in Pmace fcptem fupra quadraginta recenfo. D. Engolbcrtus
Ksmpherus Amrenit. Exot. fafc. IV. exadè defcribit mo d u m pkncandi Palmices, Scc. C. B. n . ix.
pì^. SoS. BanamfruShs Zagu. Arhor far'mifera. Ferdinand. Lopez iaga audit.
N u m . 3. Junó, aquatici, Indici, ßngaUris fpecies.
Crefcit hie Juncus in Indiis Orientalibus ad oras placidorum fluminum, uti noftris in regionibus Calimus
aquaticus Se Junci: folia tarnen haud àdeò longa 5: lata gerit, fed magis coafta, radicem arde comp
l e t ì e n t i a , fesq^uipedalia, extremo anguftiora , & in acumen convcrgemia, dura & pungcntia, prom
icon h ^ c oftendit. Radices Calami noftratis a-mula: funt , fed tenuiores, & faporis odorisque m'agis aromatici
&: fuavioris. Vnàe fio Acoro uero MatthioU é-Calamo odorata Plinii, ^A Arundine odorata, Indica,
habetur ; quum folia ejus dura finr, &, inftar Arundinis, manum tangentis k-dant. Plaiitam hanc
una cum radicibus non Batavià duntaxat.fed Se ex promontorio Bonir Spei miffam accepimus:qux quid
em pofterfor ab illa habitu vix difFert, at fapore Se odore plurimum ; dum Afiatica odoris faporisque vi
& fuavitate Afncanam haud parum antecellit. Quin &: folia illius, quam Batavia aliique portus profcr
u n t , forti jucundoque odore pollent, & vulnerata MeliiTx inftar fuaveolent. Malabari & Batavia; incoia:
ex hoc J u n c o , quo tempore florentifilmus eft, optimum deftillando eliciunt o leum, ipfis appellatum
Oleum Zerreè, alus verb Oleum Squ'manthi Indkum. Olet autem fuaviffimè o leum ifthoc, acrique amarore
l i n g u am afficit, & ficuitate roborandi flatusque difcutiendi p r x d i t um, eximii ufus eil in palpitationibus
c o r d i s , &: affedibus Hyfteticis mul ierum, ab animi pathemate natis. Datur à ; ad c gutt. f ruf tul o
facchari albiffimi, aut vini uncix inftillatum, femel aut bis per diem. Iteratis vicibus virtutem 'ejus fmg
u l a r em fumus experti. Ipfius radicis pulvis tenuiffimus, quantum digitabulo capi potef t , cum vino
aut cerevifia aiTumtus, fummum eft in affeilibus modo memoratis medicamentum, & praifentiffimum
Cardiacum.
T A B U L A VICESIMA ET SEXTA,
N u m . I. Ericu, Americarìit.
r i a n t a hEC D. Hermanno in Parad. Bat. pag. 50. Apcynum, ereilum, ìncanum, lattfolmm, Americanumjonhus
ex incarnato fuam'violaciis, íaáit. Breyn. Prodr. II. Afacynum, ereBum ,majus Jatifolmm ,lndi'
cum,fore concai ampio, ceneo,fuaw furfurafcente. Ejus icona dedit Pluknetius Phytogr. Tab. CLXXV.
l ì g . 3. qua: tamen ab Indica Orientah differt, hincque ab Ericu Hort. Malab. & Waroghale Ceylanenh
p r o b e diftingui debet , prout ex defcriptione ejus conf tat , à Celeberrimo D. Hermanno pag. 18, zs ,
& 30 data. Bina: aha: ejus ípecies in Hort . Malabar. Tom. II. fig. 31. pag. 14. defcripta: funt , har
u m q u e prima Bramannis Roey, altera vero, Bel-Ericu, Bramannis Vavi-Roey cluit, fiore prorfus albo don
a t a , cujus brevem defcriptionem, line icone, pag. 15. fiftit.
A p o c y n u m
in zyn Pinax Zeven
Engelbert Kxmphi
maakt cene omiliindigé berchrj'ving
tinge,enz. C. B. ». ir. pag. fo'S. Ba
rimftra. Ferdinand Lopez gcelt haar den
_ daar van aangehaalt. De Heer
Jmoatiíaíum Exotkarum Fafckulus IF,
; Palmetis, hare plan-
' " ~ . Arbor fa-
Sagù.
N u m . Byzonder foort man Bies, of: Juncus
Aquaticus Indica.
Het zelve groeit aan de flilie rivieren in Ooft-Indié ,
«lyk in deze landen de Wattr-Kalmus en Bitzin-, doeh is niet 20
kng en breed van bladt, maar gedrongcner, zynde het lof aan
de woftel digt gcfloten, de hoogte van i voet naar boven fmaller
en puntig toelopendc, hard en llekclig, gelyfc Nvy hier in
plaat vertonen. De worteien zyn van de zelve gedaante als onze
inlandfche maar veel dunder, aromatiker, en lieflyker
van reuk en fmaak dan onze inlandfche. Deze wordt voor de
rechte Acorm MatthhU en Cahmus odaratus van Plinius ochouden,
als mede voor de Armdo odorata Indka , dewyl de
bladen hard en gevoelig in 't aanraken zyn, gelyk Rier. Dit gewm,
mtt zyne worteien, is ons niet alleen van Batavia, maaioolc
van de Kaap de Goede Hoop toegezonden. Het zelve verfchilt
weinig in gedaante, maar veci in reuk en fmaak. Dar gene,
dat aan de kuften van Afie grocit, is veel lieflyker en fter-
Jier van reuk en Imaak als d.it in Afrika voorlkonit; ook zyn de
bladen van die, de welke op Batavia en andere kullen groejen,
zeer lieliyk en Ilerk van geur. Als zy gekwctft worden, hebben
zy den reuk van Mdiffc- of CUrocnkrmdt. De inlanders ràn Malabar
en Batavia diftilleren een goede olie van dit kruid- of biesgewas,
als het in zyn berten fleiir llaat. Zy geven het zelve den
M^Jn, het Olmm Squimn-
• >,, of Ohe -va,, kamel-Jlroo, uh Indii. Deze olie heeft een liangenamcn
leuu, ,s icherp en bitter op de tong, zeer verfterkend en
wmd-brrtend, en cen uitncmcnd middel tegcn de hcrtklopping,
en de opdampingen der vrouwen , wanneer de zelve uit ontfleltenifle
ontllaan. Het wordt droppelwyze van drie tot zes droppelen
in een ilukje witte broodzuiker, of in een half kelkje wyn
ingenomen een of tweemalcn daags. Wy hebben het door
veel ondervinding alroos wel bevonden. De wortel zelf, tot een
fyn poeder gemaakt, en een vinger-hoedt voi met wyn of bier ingenomen,
is in de voorgemelde ongemaltken een hèerlyk middel
en een rechte hertiferking.
Z E S E N TWI N T I G S T E TAFEREEL.
N u m . I. Amerilaanfche Ericu, of regte,
•witte, Amerikaanfche, Afocynum, met
hrede hladen.
Deze Amerikaanfche Ericu is, volgens de befchryving van dm
Hre. Hermann! in Paradif. Bat.pag. ;o. de Apocynum,inehim,ìncanum,
laltfolìum,Amerkanum, Jloribus ex incarnato fuave violacei!,
elide Apocynum, ertanm, majus, latifolium, Indicum, flore concaie ampio,
ctrneo,fumepurpurafccntt, van Breyn. Pr. II. welke Pluknet
ook in prent heeft latcn brengen in zyn Phytogr. Tal. CLXX V.
fig. doch verfchillende in foort van die, welke in Oolt-Indie
groejen , en derhalvcn van de Ericu li, Malab. en de PKaroghalt
Ctykntnf. wel moet onderfcheiden worden, als blykt uit de befchryving,
die de geleerde Heer Hermanns daar van gegeven heeft
zo wel op pag. jo. als ook op pag. 18. en zp. De twee andere
foorten zyn befchreven in de Hort. Malabar. II. Dcd, 31. afiekening,
14, bladt, daar men ziet, dat het in Bramanich Roey genaamt
wordt, en het twede foort, Bel-Ericìi, van de Bramans
Davi-Roey genoemt, wiens blocm geheel wit is, daar van is een
torte befchryving, maat zonder aftekeaing, op 't ir. bladt.
L Wr
Blì