Íiíüiii'
62 RE R U M NA TURALIUM
í c o n a s , ad vivum fadas, prsgreffis tabulis exhibuimus. Eft au:em foemella harcce Americanis Philand
r i s , t a e m m i s , q u a m íimiUima,nifi quod pilis d o r û l i b u s , a l i q u a n t u m famratius fufcis, v c f t i t a , & toto hab
i t u procerior lit illis.
Num. 2. Tatú, fía Armadillo, Orient dis, lorica offeà toto corfore tcaus.
Hunc, & qui fequitur Armodillo, remot i lTimimaxime verfus Orientem fui . India: loci proferunt
pulchernmos quippe omnium , qui uspiam reperiuntur. Totum corpus, quafi loricatum, binis majoribus'
& minonbus quatuor, fcutis tegitur. Frontera omncm unum conlHtuit fcuuim, ad capitis formam concinnatum,
plurums mterflindum divifionibus, qux fquamas clcvatas ferè referunt, òiTint^uk- variis tuberculis,
extantionbus, rotundis & oblongis, margaritarum a;mulis, in formam Rofc dispofitis, ornantur.
Oculi pariter magnitudine & venuftate eximii, fquamis ejusmodi oifcis in ambitu circumvallantur
ad auriculas usque, qux prorlus nuda: funt. Maxilla inferior cute duntaxat, pilis experte, veftitur Os
m acutum convergens, roftrum protendit, porcini inftar, eminentius, & dentibus acutis fcatct Scutum
alterum pedus anticosque pedes &: collum tegit, ut motus libere quaquaverfum qucat fieri Qua:
inde crura & pedes prominent, íquamis quoque ofl'eis, & fingularibus mter lias pilis, p¿rcinis quafi fms,
veftmntur. Tria ilfa, quafi coftata, fcuta, anguftiora, incurvata, dimidii digiti latitudinem fere fupcrant,
& cralTa tenacique membrana, qua coUigantur, intus fupra fé mutuo glifcunt. Transverfalium
vero fcutorum longitudo facit, ut viva ha:c ammalia, dum fefe conglobarunt,rurfum explicare fe polline
Scutum pofterius maximum totam regit corporis pofticam partem, dunes,, & crura, excepta caudi '
qux utrinque fupra & infra paulum appianata, uno tantum articulo confiât, extuberantibus oflículis, Rolas
refcrentibus, incifa quafi cV cxlata. Bina fcuta maxima corporis fuperni, feu loricx, fupra, hexagonis
Rhombi^s, qui rotundis 5: extuberantibus oíGculis, quafi totidem rotundis margaritis, íinguli rcplentur,
diftinda & ordine pulcherrirao dispofita funt. Sex fcuta, totum animal contegentia, ex fenis confiant
ollibus, qux una contmuaque de materie per Naturam conflata funt. Rhombus, feu fquama quxlibet,
quafi compofíta cll & fimbriata. Ventrem fubtus craífa pellis, craffis rarisque pilis obííta, iívettit
Pedes poftici, ique ac antici, fquamis oíTeis mumti funt ad limbum usque tegminum, feu fcutorum fuperiorum,
qux ftmora tegunt, cute pariter induta. Pes quilibet tres gerit digitos, prominentes, loncis
acutiscme unguibus armaros, unumque á poíiica parte extantem, cui tanquam calcaí^:o innituntúr. Animal
hocce rarum adnaodum, & haud vulgare eft : nec ejus mentionem I b allo Authorum fadam rene,
nmus, prxterquam a Framifco Redt, qui minutam icona, huic pulchrè convenientem, exhiber.
Num. 3. Tatù, feu Armadillo, minor, canvolutus.
E j u s d em hic cum priore eft fpeciei , fed minor, & in unum quafi g lobum conyolutus. Ita compofi-
OS era nu la poteft Ixdere; quum ab omni parte lorica mumt i fi^nt, ob fcutorum rotunditatem &
t i e m . nec dent ibus, nec ^ c u nec tehs imo ne globo quidem fclopetari, per forandâ. Interim tamen fio
N u m . 4.
eaande Tafcrcclen hebben vertoont. Dit iomt in alle delen met
ae Weft-Indifchc wyl]es-Ph¡lander overeen, behalven dat hec
haair ovcr 't bovenlyf wat donker bmindcr valt, en vín eedaante
vcel groter is dan die uit de Weft-Indicn Itomen.
Num. 1. Ooß^Inäfcht Armoiil, of Schildvarkm,
ouer het ganfche Ijf ais gehamaß.
Deze en de volgende Armodil komen ver uit de Oofter delen
van Ooft-Indié, en zyn van de fraaifte, die 'er gevonden worden.
Over haar ganfche lyf zyn zy als geharnalf, en met twee
grote cn vier kleine fehilden bedett. Het gehele voorhoofdt
beitaat uit een fchildt.naar de gedaante vin het hoofdt gefehikt,
uit een harde beenaehtige fchil, met verfcheide verdelinsen als
opgeworpenefcliubben, ieder met verfcheide verhevene , ronde
en langwerpige knobbels,als paarlen.Rooswyze gefiert. De oogen,
die groot en fchoon zyn, zyn 00k rondom met diereelvke
Beenaehtige fehubben bezet, tot aan de ooren, die ganfd, L i
zyn. Het onderfte kakebeen is alleen met een kale luidt over
trokken. De bek Icopt puntig toe, met een opgcworpen ftuit,
gelyk die der Varkens, vol puntige, witte, tanden. Het twede
fchildt beflaat de boril: cn de voorfte poten, en den hals, om de
vryheit te hebben van zieh te bewegen naar haar wil. De benen
die daaruit komen, en de poten zyn 00k beenachtig gefchubt,
met enkcle haairtjes, als die van Varkens, tufTchen de fchubbco
IJc drie iinal gebogene nbbe fehilden zyn ruim een halven vingerbreed,
en glyen binnewaarts over elkander, met een dikke
taaic hmdtjdie deze fehilden vaft heclit. Wannecr zy zieh, levcndig
zynde, in een rollen, kernt haar de lengte der dwarsfchilden
te ftude om haar weder uit te zetten. Het grootüc achtcrfchildt
bedekt het ganfehe aehterlyf, de billen en de benen, behalven
den ftaart, die mede onder en boven uit een lidt rondon,
wat platachtig,met verhevene en uitpuilende beentjes,als Roosles,
uitgebytelt is. De twee grootfte bovenlyfTchc fehilden, of
barnalTen zyn bovenwaarts als zeshoekig geruit, en met ronde
opwerpende beentjes als ronde paarlen in elk ruitie als eevult,
en in goede order gefehikt De zes fehilden, die het gehïle die?
b e d i e n , beftaan uit zes beenderen, die elk uit een^'ftuk door
de Natuur aldus gefchapen zyn. Elke ruit of fchub is als by
ma kander gevoegt, cn met een naadt omzct. Van ondercn is de
bm^ dikhuidig, met weinig dikke haairen begroeit. De achterfte
benen zyn 00k befehild, gelyk de voorfle, zo ver als de
bovenlvlTche dekfelen of fehilden de fehcnkels kunnen bedekken,
die 00k met huidt beklecd zyn. Aan elke poot hebben zy ááí
klaauwcn, die voormt Haan, met pílntige fange nagels, en een
hielklaauw naar achteren, daar zy op ftcunen. Dit dier is zeer
raar en ongemeen. Wy hebben daar by geen fchryver iet van befehreven
gevonden, als by Framifcm Reli, die het in een klein
plaatje heeft vertoont, met dit wel overeenkomende.
Num. 3. K¡emt Armodil, in em gerolt.
Deze is van het zelve foort als de voorgaande, maar kleiner
en in een gerolt als een kogel. Geen ongediert kan haar deeren!
offteken, alzo zy van alle kanten met een hanias beklecd zyn!
daar geen tanden, bogen, pylen , noeh musketkogel zelf, om
derondte en de hardigheit der fehilden, op kunnen hlchten; maar
terwyl zy dus opgerolt leggcn , kan de mcnfeh ze ecmakkelyk
vangen. Zy leven op 't landt, en in 't water. De fehilden zyn
licht gecl, zecr glanzig, als of zy gepolyft waren.
Num. 4-
T H E S A U R U S .
Num. 4. Pßfacus, Orientalis, exquißtus, Loeri diffus.
rum pretio emerat, paulo poft tamen mortuam I 1 ? A" ' i"i"gentorum Lrenoguas
diftindè & pro^pta, L m i n i s T f t a r C batt r E "
tilen.™ quafi matutinam modulabatur, t umq l e racclam^^ r T °
que & circa meridiem & vefperi reDetehir V acclamabat : Goede morgen Smjor, een Wynfopje Hocpere
affligebatur, ut p r . m oe r C n ^ P ' Î t r r ^ ^ ^ ^ ^ Ì T ^ ^ ^ - -
fpedu orbaretur, paucos poft dies interibat, m h i l m d ' ^ V «^.^»^ita, quum priftmi heri conmgra
quafi v.tta tegit, & collum ruber viridisqu X a,Zi f Caput ejus
bor amoemffimus régnât. Alx & dorfum e í faturatè e t 7 • P"
f i r - '
Num. y. Aú
veftiunt caput Corpus omne fupernum, a l a r u l L T o e n o r f V H®"''' ' F^ d i t u m
turatiílimá rubro infedx. Pennas remiges qui p m ^ X " d í ^ ^ "
niceum lucidiore quafi limbo fimbriatur, Tb Tuo®peftorak cTnl^' " P^üís^atro Phceque
ad latera Thoracis fafciculus eminet ^lumarum ^ enun ' ? ^ " vmdi holoferico fimile. Utrinnereo
varieg.atarum, inque fines Smaragdmo v oT Z' S^^co & dilute cicanr.
Cauda cinereo grifea eft. A l A n i J Z r J Z ? ^ ^ ^ C^ e r a fubtus albini
prodeunt, longitudme quartam ulnx partem xquantcr ™ i V ^ ^iq
u o r u m extrema p luma t i l i \ ,nc inno, vindLte, c o l cua - ^
Pedes, fat grandes, longos incuivosque ungues gerum "" ornamentum cedunt.
Num. 6. Avis, Amboinenßs, Caktti dìffa, formoßßma.
c o r u f c a t . Doriuitf ex Coracino & Cyaneo vai u S eft Al "l el e g a n t i f f imu s
c x r u l e o , & nigro vanegatas, gerunt! d uml ; ^ , ^ j f • P- T ' ' ^^ ^i t u r a t c
p u r p u r e i s ornata funt. Subtus
n i v e a albedo reo-mr p n-' ii ime cicrulea pennis veilicricibus
- . I f t u s color variegat. Cauda pul che r rm. , -
N u m . 4 . 0,.gen,eenfil,oneOoJl-Mifii^Lo.n. -de van de Aroefehe eilanden. Geen gr„terdande!eTV''
lOoft-Indifch Heer, »ogies in llaan. Het ganfche bovenryf,d?b®o7 '
Knn nais zyn met dc anprlinr.fj(]-p ...^.i- '
..-u.uMju n c e r t e Amlterdam, die ä
kwam te ftcrven vyf honderd guldens
die het , om dat het zo fraai eifzo w e l f p Ä
hadt medcgebragt, betaalt hadt. Het was™ tgebroe
en zvn v f r iSí "" was
eert m n T ?" . « ^ r f , waar na het my v^!
k w en 0 T' ' ^ fS' •' « f t !>« een zVartc
d ê t o i il is het z ë e Î S " " r i i" " ? - O""" ^
eên eí kí ' í r '""S- H« heeft fchone en Vrot foo-
^ ^ ' - ^ d e , klaauwen® ^ñ^^nw
e l k ï z c n vo^eFu tTmenf fer '
- e t lange, krommeT^ageb b e t f f e n ^ ' S" « '
Num. á. Zeer fchone 'vogel uit Amlma, Cal
a r t i genaamt.
Vn h N u . . , . Ampona, i-mpIcUU.,,,,,, i ®
gen^eenlyk de Konings/ogel g « . vt^e'^k^^hT^^eh^eTlÍ^reTroo;^;?"®'
- e r w e n i s . Volge„shetverhaalyiu.denHre.'i^r.L«,,„koiu:„" bl^Cen d^e^tn°z7nlSros^e^
. Num. 7.
Mi
I' ' i