i 6 6 R E R U M N A T - U R A L I U M
riegatione ex albo in cinereo luteum tendente diftindas exliibet. Tota fie cauda fàcies inferior pariter íc
habet. Colli prona pars, & femora íquamuÜs rhomboideis, marmoris in modum pulcherriraè variegat
i s , teguncur. ®
N u m . 2. Lacerta alia Ce'tlonka, foemelU; ovula fuá monßrans.
In dorfum refupinatam exhibemus, ut ex aperto abdomine excmpta, binis tunicis inter iè junélis coU
ligata, conipici queant ovula, cjux quidem anterius circa fternum craííiufculá quadam membrana, communi,
adfiguntur, dum fíngula rurfus proprio fiio gaudent involucro membranaceo, cujus ope i iè mutuo
disparata fune. Fcemella, dum pariendi tempus urgct, laxatis involucris ovula excutic, haud aliter,
ac Serpentibus uficatum eft, & ímgula ilico in locum aliquem villoium, tutum, repoiìta, materie
molli corraß regit, ut folis calore incubenturj ficque, donec omnibus feiè liberaverit, procedit. Venter
hujus, infignibus fquamis rhomboideis veftitus, ex dilute cinereo fatis eleganter pingitur. Maxilla inferior
fubtus, & portici pedes à latere interno, magnis quoque, at divcrhmodè tamen comparatis, teguncur
íquamis. Collum cxteroquin, & femora antica, cum pedibus, fubtùs minutis maculis, ruffis,
diilinguuntur. Inter femora poftica, ante anum, inter minores alias, tres conípiciuntur fquam^ grandiores,
albicantes, trifolii inftar compofita: : inde tum cauda porrigitur, qus ad finem usque annulata,
fquamata, fmgulis in fquamis maculam fubruffam oftendit. Superior corporis pars, ruíFa, faturatè fu-
Icis exornatur maculis. Cutis craíTa & tenax eft.
A . Ligamenta monftrat membranacea, quibus ovula alligantur.
B. DiftiniVionem oftendic inter binas ovulorum ieries conjuntas.
C . Ovulum propria fuá tunica inclufum, involucro communi liberatum.
D. Involucrum ovo iam excluib orbum.
E. Vulva eft, per quam excernuntur ova,prope inceftini ultimi finem patens,uti in Gallinis & avibus.
N u m . 3. Crocodiks, Aquaticus, Ceilonkusi mas.
Supina corporis pars íquamis corneis, crailis, protuberantibus, Ìàturatè ^adiceis, limbo dilute luteo
fimbriatis, tegitur. Cauds medium geminatis ejusmodi íquamis ícutiformibus, eminentibus, divaricatis,
veftitur; qui vero inde ad finem usque conípiciuntur íquams, íimplices funt, flexiles, & inftar cornei
pedinis dispofitíE,dilute flavs. Capitis,à fronte ad cervicem usque,cutis tenuis eft, & dilute flavi quoque
coloris. Oculos cavum oííeum extuberans continet. Squamula: laterales, femora, pedes, horumque
digiti, exiguis maculis, ex luteo & fufco variis, diftinguuntur. Quse porrò hie dicenda fbrenc, binis iam
' prxgreflis Tabulis commemoravimus, addituri iblum ea, qua: hue pertinencia legimus in deicriptione Icineris
in Indias Orientales, data à D. Cornelio de Penjn, pag. 355. Narrar ibi Author, captum eiTe Crocodilum
fedecim cum dimidio pedes longum, lex vero cum ièmiilè cralÌum, a quo duos fupra triginta homines
deglutiros fuifle, cerco conftitiiTet, praeter alios forte plures ignotos: hujus vero in ventre aperto
Sceleton Hominis fuiíTe repertum. Res certe videtur impollibilis. Quo enim alia illa triginta & unum
deveneré Sceleta? An adeò fubitò hxc colliquati ibi poflè quis credat? Nos contra didicimus, quod hominem
Crocodilus formidet, illoque viib, vel iàltem audito , aufugiat : qua de re in ièquentibus plura.
Num. 4.
bruin mcc wit gcmarmerc. De buik is ros-gecl, met wit afchfeel
Over de langwerpige kleine fchubbctjes, die lynwyze in orer
gcfchikt zyn, geiyk de gehcle ftaarc van ondcren. De onderhals
en fchenkels zyn met ruitige fchubbctjes bedekt, en fraai
gemarmcrt.
Num. 1. Ander foort wan Ceilonfche Hagedis, etn
'wyfjej hare eieren nyzende.
Wy vertonen het op den rüg leggende, om de eieren uit den
opgefnedcn buik, in twee zamengevoeede vliezen neerhangende,
te doen zien. Zy hebben hunne valtigheit voor aan 't borftbeen,
daar de zelve met een dikachtig vlies omvat zyn. De eieren
zyn weder met een ander dun vlies omkleed, en ieder ei legt
daar in van elkander gelcheiden. Als haar tydc om te leggen daar
is, openen zieh de vlicsvellen. Gclyk de Üangen leggen zy telkens
harc eieren ondcr eenige rulgte, daar zy het veilig menen
te zyn, tot dat zy alle hare eieren hebben gelegt, krabbende
telkens daar ruigte over heen, om ze daar onder door de wärmte
van de zonne te laten uitbroeicn. Deze is van ondercn niet onfierlyk
licht afch-vcrwig en groot-ruitig gcfchiibt. Het kakebeen
van ondercn aan den oek cn de achcerfte benen binnenwaarts,
doch iöder op eene byzondere wyze, zyn mede groot
gcfchubt. Verder zyn de hals, de voorfte fchenkels, en benen
van onderen heel klein en ros ^plekt. Tuffchen de achterile
benen, by de opening, zyn, neffens de kleine, drie grote, witte,
fchubben, in de gedaante van een Klaverblaadtje, daar de
ftaart begint, die ten eiiide uit geringt, gefchubt, en met een
rosachtig plckje op ieder fchubbe getckcnt is. Hec bovcnlyf is
ros, met donker bniinc plckken uitgefiert. De huidc is dik cn
raai.
A Wyft aan de vUczige banden, daar de eieren aaa vaft zyn.
B. De fchciding van de twee zamengevoegde eier-riften.
C. Een ei met zyn vlies, daar het Stgmentum van afgefcheiden
is.
D. Het Stgmtntum, daar het ei reets uit is gelegt.
E. De opening, daar de eieren door moecen glydcn, zit, neffens
den einddarm, als by de hoenderen en yogelen.
Num. 3. Ceilonfche ivater-Krohodfl-, een mannetje.
Hy heeft over zyn bovenlyf dikke hoornachcige fchubben, als
heuveltjes, die donker brumachtig zyn, met een licht gele
ftreep, als een foom, getekent. Het Ibarteinde is in het midden
met dubbeld geheuvelde, of fchildachtige dikke fchubben,
van elkander afwykende, bezet. Die daar aan voigen, often
einde uit lopen, zyn enkel en buigzaam, als een hoornige kam,
licht geel. Het voorhoofdt, tot den nck,is dunhuidig,en mede
licht geel. De oogen Haan in een verheven benig rond. De
zyfchubbetjes, fchcnkels, benen, en poten zyn klein, met geel
en bruin gepickt en gemarmcrt. Wat d;iar mecr van te zeggen
is, hebben wy in de twee voovgaande Tafereclen aangctekent.
Wy zullen daar by voegcn het eeén wy in de Ooll-Indifche
Reizebefchjyving van den Heere KorneUs eie Ptnyn^fol. jrr, hebben
gelezen. Namentlyk,zyn Ed. vcrhaalt, dat 'er een Krokodilgevangen
was van löj voeten lang cn ói dik,die twee en dertig
perfonen hadt verflondcn, dat men zekerlyk wift, behalven
die men nict will, en waar in men, na dat hy geopenc was, een
menfch in geraamte vondt : eene zaak , die onmogclyk voorkomt.
Dit dicr moeft tc voren de eerfte een en dercig geruamtens
verteert hebben, dat zo fchielyk niet kan gefchiedcn: in 't
tegendeel hebben wy aangcmcrkt, dat dit dicr een fchrik voor
de menfchcn hce(t,en vlucht aU het eenige ziet, cn hunne flemme
hoort. Zie daar van mecr in 'c volgcndc Tafereel.
Num. 4.