3 RE R U M NATURALIUM
C Lapidofa, fcu ckndulofa granula, qux circùm piti cxtrcmum aciuius, criiftse inftar glutinofx,
accrefcunt, eo fine, ut vafcula ejus compnmantur, & piro forma debita concilietur.
D . Majores tubos fiftulares, omninò denudatos, jara fcle diftnbuere, & quaquavcrfum expándete
incipientes. , r •
E E. Tuborum majorum ramulos, ieu propagines. ^ t i r •
F. F. Tubos capaciflimos & craflifl'imos, qui inlhr arteriariim arca volvani, feu loculamentum iemi^
hum difleminantur. , r r -i
G G. Volvam, fcu loculum, curaindulis leminibus. . r r • • jc
H H Extremitates indicat tenuiffimas fibnllarum vafculofarum, intctnx cutis fuperficier adfixarum.
I Umbilicum, in quo omnes tara majores quam minores fibrx concurrunt, valvulasquc claudunt &
conftringunt. Hic qu5que circa umbilicura qux hx-ret fubftantia pulpoGi, interpofitis granulis minutis
denle concre'fcit, ut requifita piri figura emergat. . r r r r...
D Profeffor Kuyfchm in Piti Anatomia- Tck I. cxhibet pirum cvolutum, cum carnofi feu pulpóla lua
f u b l b n t i a . parvisque granulis, feu calculis, plerumque in omni piro inveniendis, dum tubulis íupercrefcunt,
& pira pro fuá quxlibet fpecic m debita fbrma confcrvant. Nos intcrnarum duntaxat part
i um anatomiam tradere conftituimus.
Nuni. 2. Sceleton piri majoris.
Dum omnis inde dempta eli pulpofi materies, patet,quod pro forma; magnitudine oribesparitcr nervi
v a f S tubuli, fibrolLe fines majores, capadores, & in apparátum hftulofum diftinaius expanfi
fin: Vólva fuos ínter tuÉulos nervofos jnxta longitudinem depender. Erat hxc in ambitu granulis mumtalapidofis,
qux inde feparavimus, ut femina denudaremus & tenues modo ferpentmo intortas exponerenius
fibra , circum Lcretas , ad opus fuum exequendum. Loculus hic umbilico fuo orbatus,
a ^ o r f u m in acumen convertir; unde colligati ante m fafciculum tubuli, ,am diffoluri, libere fluduant.
L i & umbilicus Tracheis aereis pervius in loculum hiantibus, ut incremcntum & firmitas concilietur feminibus,
in matrice intus levi & polita defixis, qux extremo tenuiore fuum fmgula gerunt fiiniculum
umbilicalem, quo firmanrur 6c humorem nutritium è petiolo capiunt.
A . St>'lus longus, lignofus, fpadiceà cute veflàtus.
B. Tubuli nervofi, craiTlufculi. c • • jc
C C. Propagines fibrofx tenuiffima:, penduk, interni cutis fuperfaciei adhxx. , ,
D . Extrenrum anterius acutum vulvx feu loculi feminalis, cui umbilicus piri adhxret, per dependentes
fibrillas firmatus.
E. E. Semina fuo in loculo detenta.
N u m . g. Sceleton mali Struthù.
Percuam difficile eft pulpofam hujus fruftus fubftantiam feparare, illxfis fibris ejus nervof.s majoribus
& minoribus Licer emm expanfiones tubulofarum propaginum, ratione formx fux, latis grof lx, nec nuinerofas
adeo in fibrulas divifx fint, uti quidem in aliis piris; leniffimam tamen requirit manum horum
malorum evolutio, quum valdè glutmofa conftent & compaña fubftantia. Rami tubulorum
läng ncdcrwaarts. Het
_ rondom mct ftcenachtigc korrclcn begroeit, die wy daar van
afgefchcidcn hebben , ora aan de zaadpittcn te komcn , en de
fyne Hangachtige vcfels te vertonen, die daar om hcen gegroeit
zyn, om hare werking te doen. Hct zaadhuisje, dat van zyn
blocmkroon is gefcheidcn , loopt naar vorcn puntig toc, waar
door de vafthouding of flniting \os gemaakt wordt, cn de vefcls
ncdcrwaarts hangen. Hct kroontje heeft mede luclitpypjes,
die in cn uit het zaadhuisje gain, om de pittcn te doen doorgroejcn
cn hard te makcn, welker baarmocder van binnen hcci
elad is. leder zaadkorrel of pit heeft aan het dunilc cindt ecn
pypjc of ftrengctje, daar hct vali aan zit, en hct vocdfcl mede uit
de pcercftecl trelit. , „ , , .
A. Lange houtachtige fleel, mct ecn kañanie-bruinvci-wig
vlies bekleed.
B. Dikke zcnuwachtige buiien. ,. . ,
C. C. Fync necrhangcndc dunne talcjes cn vcrclen , die zieh
binncwaarts aan de peerefchil vaft hechten.
D. Bovcnftc puntig cindt van 't klok- of zaadhuisjc , daar 't
hoofdtcfblocmkroontje aan vaft zit, cn door de nccrliangcnde
vcfels vaftgchoudcn wordt.
E. E. Fitten in hun binnenllc huisjc.
Num. 3. Geraamte 'van een §j¿eper.
;iclyk deze vrucht van hare vlccfchige dclcn
a Steenachtige of Mic.ch.ge W I g s , ^dom hct
duniie eindt van de peeren als
buispypjcs zamentedrukken,
3 dat de peer zyne behooriykc
scdaante bekomt. , ,,
D. Grote pypigcbuizen, gehecl ontbloot, die zieh beginnen
te verfprcidcn cn uit te zetten.
E E. Takies, of uitfpruitfels van de grote bmzcn.
F.F. Wyàftc en diklle buizen, zieh mceft als flagadcren om
het idok- of zaadhuisjc fpreidcnde.
G.G. Zaadhuisjc met de pittcn. „ r t-i
H.H. Uiterilc fyne buizige vefels, die aan de binnenfte fehil
zvn cehecht. , „ , , , .
I lioofdt of bloemkroontje , daar alle de grotc en kleine vcfelties
te zamen komcn, en de kUpvliczcn lluitcn en vail nypcn.
Om hct kroontic zyn de vleefchigftc delen ook mct kleine koricltjcs
vali in clkander gegroeit,om da.ir de gedaante van de peer
ordcntelyk te vormen. ^ .
WylcndcHr.Prcfcflbr Ruyfch heeft in zync Peer-Anatomie,
1 vertoont ecu ontieedepe«, mct zyne vlecfchige of pulpoze
dclcn, en de kleine korrcltjcs, of it:ecntjes,^die gemecnlyk
Taf
/, V
m alle pecrcn gevonden worden,cn ovcr de buizen heen grocien,
cm de pecrcn, clk naar zyn foort, in hunne gedaantc tc houden.
Wy licbbcn allcen de ontlcding der binnenfte dclcn willen
vertonen.
Num. z. Geraamte van een groter feer.
Alzo deze pecr
den, zict mcn di
alle adcrachtige
Kjeraamie maii cm giuict ^cci. rici la inucieiyK ucii. viu^m.
¡nuwachtigc vcfclcn 1
fchciden, zonder de grate cn kleine zenu
alle zyne vleefchaehtiac delcn is afgefchci- kwctfen. Schoon de uitgebrcide buistalcjes n
dnr. naar de irrootte van de ccdaantc, Ecdaante vry grof en niet zo veelvuldig zyn
v^-yder <
hiinnc geftalte oí:'
it, d i , naar'degrooTte vande gc°daantc, gedaante vry grof en niet zo veelvuldig'zyn metfyncvclcltjcs,als
htiue zenuwen, buizen, en uiteindige vefeltjcs grotcr, wcl in de andere peeren, moct men de Qiicpcercn cvenwcl zaeht
pypi-cr uit elkandcr gefcheidcn zyn. Het zaadhuisje bchandclcn in't cntlcdcn, om dat zy zccr lymig cn digt gcüoten
T H E S A U R U S . 3
juxta loculamentum feminale quafi adfixi, tenui lanu^ne mucofa veftiuntur. Loculus ipfe tenaci fcatet
limpidoque muco, in q^uo femina crefcunty illam hinc attrahentia mucilaginem, quam aqux purx incoila
in ufus medicos aliosve reddunt.
A . Petiolus ex cinereo luteus, tantillum lanuginofus.
* B. Fruftulum cutis extrorfum reflexx.
C . C. Tubuli cralfi, nervofi.
D . D . Tomentofi tendines &c femina, loculo inclufa.
E. Umbilicus à flore reliftus, dependentibus fibris teilus.
F. F. Propagines tubulofx fibrofx pendulx, hand uti in aliis piris ad umbilicum firmarx, fed tunic
x internx adfixx.
N u m . 4. Scekton malt acidi.
Ditiffima hic fpeitatur copia venarum, nervorum, tubulorum, & inde propullulantium tcnuium fibrillarum,
à quibus fucculentx & pulpofx particulx nitide excullx funt. Ob hrgam fucci abundantiam
poma plerumque tenuiores repolcunt tubulos, quam fruilus alii aridiores : qua etiam de caufi illorum iemina
perfeftiora evadunt. Poma majora prorata paucioribus gaudent ramulis tubulofis & fibrillis, carne
vero craffiore, quam minora.
A . Pomi pediculus brevis.
B. Fruftulum cutis cum fibrillis interioribus.
C . Tubuli c petiolo prop.agati, horumque fibrx.
D . Expanfi in ramulos tubuli.
E. E. Semina, quorum nonnulla è loculo fuo dimota funt.
F. F. Fibrillx verfus interiora cutis diilributx.
G . Sedes umbilici, qui plerumque ob tenellam fuam mollitiem abfcedens raro coiifpicitur. Tubulj
majores & villi liic quoque umbilico implantantur, uti in piris.
N u m . 5. Sceleton mali dulcis.
In hoc pauciorcs invcniuntur tubuli ferpentini, quam in acidis pomis. Dignum notatu eft, quod
tubuli hi lubhifpidi, 5c pilis undique obiiti fine, indicio fummx tenuitatis fibnllarum, in quas definunt.
A . Minutus brevisque petioliis.
B. Cutis ièparatio.
C . Canaliculi.
D . Semina.
E. Tunica loculi feminalis, à quo umbilicus frudils feparatus ci :
F. F. Extremitates fibrillarum fluduantes.
N u m . 6. Sceleton Terfici.
Heic tubuli mire perplexi, venulx, & ramificationes fingulari modo fibi mutuo intertextx in tenuiffimas
abeunt fibrillas, qux omnes partim internx fuperficiei cutis membranacex accrevcrant, partim vero
radiccs figunt in lapillo, nucleum includente, uti fub Num. 7 demonftrabimus : haud fecus ac fubri-
° infima
zyn. De grotc buistakjcs, die längs het zaadhuisje als aangehccht
zyn, hebben-cenbekieedfel van witte wolligheit, dat mcde
Ilymig is. Het zaadhuisje is vol dik cn klaar flym, daar de
zaadpitten in grocien, en een lym of llymigheit aan zieh trekken,
die zy weder atgeven, als mcn ze in fchoon water kockt, en
tot ecn gcneesmiddel, of ergens andei-s toe, wil gebruiken.
A. Aichgele ftcel, mct eenigc wolligheit begroeit.
B. Klein ilukje van de fchil, het biniienlle naar buitcn omgekrult.
C. C. Dikkc zenuwachtlge buizen.
D.D. Wolachtige pezen en zaden, of pittcn, in hun huisje.
E. Kroontjc , of groene blocmbladcrcn, met de af hangende
vefels overdckt.
F.F. Af hangende buistakjcs cn vcfels, die geen fluitine hebbcn
aan hct kroontjc, gelyk de andere peeren, maar aan de binncnhuidt
gehecht zyn gewced.
Num. Geraamte fan een Meinen zuren affel.
Dezc ap^el is, gclyk i iziet, zcerrykelyk van aderen, zc-
, als mede van fyiie afwykendc vefekjes,
dic alle van hannc fappige en pulpoze of vlecichige delen
zuiver gefcheidcn zyn. Wegens de veeivuldigc fappigheit hebbcn
de anpelen gcmecnlyk kleiner buispypjcs nodig dan de droger
vruchcen j waarom ook de pitten or zaden volkomener
grocjen. De grote appclcn hebbcn naar mate niet zo veci buistakjcs
en vefels als de kleine,
1 zyn dikkcr in het vlecfch.
A. Kort appelfleeltje.
B. Kiiin Itukje fchil, mct de binncn-vcfcltjes.
C. Uit de ftccl vloejcnde buizen, met h«rc vcfeltjes.
D. Zieh uitbreidendc buizen, met hare takjes.
E.E. Pittcn, of zaden, waar van ecnige buitcn hun huisje zya
geweken.
F.F. Verfpreide vefels naar de binncnftc zydc van de huidt.
G. Hoofdtje, daar het kroontjc zit', gemecnlyk om zyne
zacht- cn weèkheitwegvallende,enweinigte2Ìen. De grote buizen
en vefelsiluitcnmede aan hethoofden-eindt,gelyk de peeren.
Num. 5. Geraamte fan een tí.oeten a^^el.
In dczen appel worden minder flangachtigc buisjes gevonden
dan in de zure appelen. Hct is aanmcrkcnswa,ardig, dat deze
buisjes ruigachtig, als mct haair rondom begroeit zyn, en de
allcrklcinfte vefcltjes beduidcn.
A. Klein cn kort ftceltje.
B. Affcheidfcl van de fchil.
C. Buispypjcs.
D. Pitten.
E. Het vlies van het zaadhuisjc, daar hct hoofdt van hcC
kroontjc van afgcfchciden is.
F.F. Buitcnite of necrhangcndc vefcltjes.
Num. 6. Geraamte fan een Perzike.
De buizen van deze vrucht zyn wonderlyk venvard, en hare
aderen en raides ongemccn raar door elkandcr geflingert en Verdeelt,
met de alleriynftc afwykende vefels, die alle aan het binncnftc
vliczige vel zyn vali gegroeit gcweeft , gclyk alle de
A 1 fyns