Een ander heeft op de vz. PECCA' en op de kz. het leeuwtje in de juiste
rigting; verder in het omschrift:
NOVIMAGIENS.
Z. weegt 29,06 w. Verzameling keer te Amsterdam.
Men ziet dat de Stempels der voorzijde minder dikwerf schijnen gebroken.,
althans vernieuwd te zijn, dan die der keerzijden, waarin een aanmerkelijk ver-
schil aangetroffen wordt. Een exemplaar dezer muntsoort wordt beschreven in
appei’s Heperlorium zur Münzkunde, IV, N° 2261.
In de Ordonnantie lazen wij dat het den Muntmeester ook geoorloofd werd :
//So idt to pass kompt, sali hey oick halven ende orden maicken van geliok
//gehalt ende gewicht, oick titel, name, wapen ende sleschat na advenant alz
//mitten groten- penning is ordiniert.//
De verdeeling was bij deze muntsoort dus niet gelijk bij de Philipsdaalders,
in halve, vijfde en tiende deelen, maar, gelijk later bij de Bourgondische of
kruisrijksdaalders, in halven en kwarten.
Van den kwart Stephanusdaalder is ons nimmer, maar van den halven dito,
die schaars geslagen schijnt te zijn, tóch nog één exemplaar voorgekomen.
Gelijk de ordonnantie beveelt, is de type ongeveer de zelfde ; slechts één steen
schijnt er tegen den schouder des geknielden Heilige geworpen te worden, Het
omschrift heeft PECCA, doch heeft onder den hamerslag siecht gevat.
Op de kz. staat wapen en helmteeken of //huldonghe// tusschen den parel-
cirkel. Het leeuwtje is onherkenbaar. Omschrift.:
NVMVS * ARGENTEVS » REIPV * NOVIOMAGIENSIS »
Z. weegt 14,1 w. Zs. Verzameling keer.
Wij sehrijven het aan de overkropping onzer bezigheden toe, terwijl wij steeds
met lithograaph en drukker van twee verschillende Afdeelingen van ons werk
te gelijker tijd moeten werkzaam zijn, en de verschillende beslommeringen van
het Munt- en Penningkabinet der Hoogeschool, alsmede zoo vele andere maat-
schappelijke bemoeijingen ons den noodigen tijd roofden om ons bedaard met de
nalezing en bestudering der ons later goedgunstig door den Heer guyot yerschafte
Nijmeegsche muntordonnantie — vergeleken met de nog bestaande munten —■
bezig te houden ; — aan die overkropping van bezigheden sehrijven wij het toe,
dat wij de munten N» 30, 31 en 32 niet hebben laten voorafgaan aan de
N“ 25—29; als zijnde eerstgemelde hoogst waarschijnlijk geslagen geworden
ten gevolge van de verloren gegane muntordonnantie van //Guedesdach na St.
Petersdach ad vincula// 1544, of nog liever van die van 10 Augustus 1552,
Muntmeester Jasper Vleminck, want de Stempel, zoo even te beschrijven, komt
het meest overeen met die van den Rijksdaalder der drie Overijsselsphe steden,
welke het jaartal 1555 ter zijde van den Keizer vertoont.
Zeer groot is de verscheidenheid dezer munten in de omschriften. Wij zuilen
die zoo dadelijk opgeven, na eerst het exemplaar beschreven te hebben, dat
wij onder N“ 30 teekenden en in plaat lieten afbeelden.
Op de vz. ziet men het gebaarde borstbeeld van Keizer Karel V, gekroond
en in het hamas, naar de regterzijde'gekeerd. In de regterhand houdt hij
den schepter, terwijl de linkerhand het gevest van den degen omvat. Omschrift
:
CAROLVS * V * ROMANO * 1MPE * SEMPER * AVGVSTVS.
Wij hebben bij voorkeur een exemplaar laten afbeelden, waarop het laatste
woord in zijn geheel voorkomt.
Op de kz. vertoont zieh, doch niet in een schild besloten, het stedelijke Nijmeegsche
wapen, binnen eenen dubbelen rand. Omschrift:
INSIGNIA * VRBIS * IMPERLALIS » NOVIMAGENS
Z. weegt gewoonlijk 28 a 29 w. en is van Z*. Wij geven namelijk dezen
trap van zeldzaamheid aan deze munt (van welke ons een piedfort in de verza-
mehng van Professor ser ru r e te Gend voorkwam), omdat zij zoo oneindig in
de omschriften van voor-' en keerzijde varieert. Wij laten'hier volgen de ver-
anderingen, op verschillende exemplaren door ons aangeteekend en wel ten ge-
tale van twaaV , terwijl wij, duidelijkheidshalve, daarop zee variatien van den.
meer zeldzamen halven Daalder hebben laten afdrukken:
De geheele Daalders:
1. Vz. CAROLVS *V* ROMANO * IMPE * SEMPER » AVGVSTV
Kz. INSIGNIA * VRBIS * IMPERIALIS * NOVIMAGE (leeuw verkeerd).
2- Vz. CAROL ROMAN0 J IMPE % SEM * AVGVSTVS *
Kz. als voren, doch met twee J tusschen de letters; le euw verkeerd.
9