OSWALD II t 1546.
W ij gaan over tot Graaf Oswald II. T adama zegt van hem:
»Oswald I I , Graaf van den Berg, nog minderjarig met de Geldersche leenen
« beleend, 1525, zoo mede met de Kleefsche. Koopt den Nyenborg en ver-
«scheidene andere goederen onder Randwijk, Heteren en elders in de Betuwe,
»1545. Hij leeft in bloedige veete met Joachim van Wisch, en sterft te Zut-
»phen, 10 Mei 1546, in den ouderdom van 38 jaren. Hij was gehuwd inet
»Elisabeth van Dorth, weduwe van Johan van der Horst, welke m 1545 stierf.
»Hunne kinderen waren: 1) Willem» [dien wij daama als Willem'IV zullen
»ontmoeten]; »2) Frederik, Heer van Boxmeer, Haeps, Spalbeek, Stevens-
»weerd en Hedel; twist met zijnen broeder over de deeling der erfgoederen.
»Hij schijnt de Spaansche zijde onafgebroken toegedaan te zijn geweest. Hij
»leeft nog in het begin van 1592. Haar hij ongehuwd stierf, zijn zijne neven
»zijne erfgenamen; 3) Oswald, waarschijnlijk in 1563 ongehuwd overleden;
»4) Anna, sterft ongehuwd in 1576.»
In de tijden van Oswald I , Willem IH en Oswald I I , d. i. tussohen de jaren
1465 en 1546, schijnt het Munthuis der Heeren van ’s Heerenberg al zeer weinig
werkzaam geweest te zijn, althans weinig opgeleverd te hebben. Van Oswald I
vonden wij in meer dan vijftig door ons onderzochte Kabinetten niets hoege-
naamd; van Willem III Rechts eene muntsoort; van Oswald II mede slechts
eene muntsoort, doch in twee varieteiten, die wij daarom beide lieten afbeeiden,
omdat zij zoo uiterst zeldzaam vöorkomen.
Op de vz. ziet men de beeldtenis van den Graaf ter halver lijve, met eene muts
op het hoofd, naar het schijnt met eenen bonten mantel omgeven, naar de lin-
kerzijde der mnnt gekeerd. Boven, beneden, ter regter- en ter linkerzijde van
hem vertoonen zieh in den rand vier- wapenschilden. Van boven ziet men Berg
in eene verkeerde rigting geplaatst; van onder de drie zuilen van Kuilenburg;
voor hem het wapen van Sawerden, geecarteleerd met Meurs; eene fasce van sa-
bel op een veld van goud, een dubbele arend van züver op een veld van sabel
(Meurs moest eigenlijk voor Sawerden geplaatst zijn), en achter hem het wapen
van Egmond. Het omsohrift luidt:
OSW2ELD' C | OM'D'MON | T * DNS' * D * B' | WIS * Z » H'
d. i. Omaldus, Comes de Monte Dominus de Dylant, Wisch et Homoet.
Op de kz. ziet men het vorstelijke zaamgestelde vierveldige wapenschild in:
1 ’s Heerenberg.
2 Egmond.
3 Meurs-Sawerden.
4 Kuilenburg.
Over de helmen-en helmteekens zullen wij straks nader handelen. Het om-
schrift luidt:
DNS' * PROXECTOR . VITE * MEE * A * QVO * TREPIDAB
Z. weegt 28,2 w. Z®, Ons alleen bekend in de Verzameling des Heeren
otto k e er te Amsterdam.
Een tweede, afwijkend exemplaar dezer mimt, dat wij zeiden jnist om de
zeldzaamheid af te beeiden, geven wij onder N" 2 ter zijde van het vorige.
Thans is de leeuw in het wapenschild van ’s Heerenberg in de juiste rigting
geplaatst; komt Meurs voor Sawerden in het tweede schildje; is de vorm der
letter M in het omschrift afwijkende, en de verkorting van de woorden Bylant
en Homoet niet eene enkele B en H , maar BI en HO
Op de kz. is er eenig verschil aan de omamenten tusschen de twee helmen
te bespeuren, en ziet men in het omschrift nog eene kleine letter ° in de
hoogte achter TREPIDAB.
zoodat thans het woord trepidabo gelezen kan worden.
Z. weegt 28,7 w. en is van Z®, als ons -alleen bekend in de Verzameling des
Heeren Stricker te ’s Gravenhage.
Deze soort van munt wordt, onder anderen in den Beeldenaar, genaamd Jiet
Thresoo/r, uitgegeven in 1580, de eerste geplaatst onder de n gheconterfeyte
daelders'.// Aldaar is onze N° 1 vrij naauwkeurig afgebeeld.
Verder kunnen wij nog vermelden, dat deze Daalders naar tijdsorde zijn
afgebeeld:
1° In der Cooplieden handbomchin, Ghend 1544, zoodat zij waarschijnlijk