sn o n am H * r o v k * k v r s k * Güm' * s n o n v a n
of: Niemoe gouden munt des Graven van den Berg,
N" 1 is ontleend aan Beeldenaars, en wel in de eerste plaats aan de Or-
donnantie [Antwerpen MDLXXVHI], aangehaald hier boven bij de Batenburg-
sche Angelotten, bl. 171. Omtrent den tegenwoordigen wordt aldaar gezegd:
u Desen Angelot geeonterfeyt by den. Grave van den Berge met twee leeukens.»
G. weegt 5 w., is eigendom van den Heer k e e r te Amsterdam, en waar-
schijnlijk het zelfde, toen kortlings gevonden, exemplaar, vermeld in de Revue
de la Numimatique Beige, T. I der nieuwe Serie, page 93.
Verder komt deze munt afgebeeld voor op page 62 van het Supplement der
Monnoges en Or du Cabinet de ß. M. TEmpereur, Vienne 1769.
N” 3 , die wij aan de Monnoges en Or du Cabinet ire., Vienne 1759, ontlee-
nen, is ons noeh in Nederland noch in Belgie tot dus v e r r e in het oorspronkelijke
voorgekomen. He munt is een goitdgulden, waarschijnlijk van sleeht gehalte, en
heeft op de vz. de afheelding van den Heiligen Oswald, in Koninklijke klee-
ding, met kroon, sehepter en zwaard, naar de regterzijde der munt gekeerd.
Omschrift r
SANCTVS # OSWALDVS @ V
De Heilige Oswaldus, die Koning was van Northumberland, stierfin 643,
en is later, om zijne Godsvrucht, onder de Heiligen opgenomen, even als de
Heilige Victor en de Heilige Luderus, die ons op de Batenburgsche mnnten
voorgekomen zijn. Het was de gewoonte der Vorsten om de. beeldtems der
Heiligen, die zij bijzonder vereerden, op hunne mnnten te plaatsen, en daarom
is het ook -mogelijk, dat deze munt tot de regering van Oswald H , Willem’s
vader, zoude moeten gebragt worden, hoewel de type der kz. weder meer voor
de dagen van den zoon pleit.
Op de kz. ziet men Maria als Koningin des Hemels, met het kind Jezus op
eene halve maan gezeten. Daar beneden: vertoont zieh het Grafelijk Bergsche
wapenschild. Het omschrift luidt:
MONETA * NOVA AVKEA * MONT.
N" 4 is een dukaat, op de wijze der Hongaarsche geslagen.
Op de vz. ziet men den Heiligen Oswald afgebeeld, staande:, met hamas. ens
hellebaard, verder met den rijksappel in de linkerhand, even als de Heilige
Ladislaus op de Hongaarsehe munten. Omschrift:
SAßCTVS OSWAL ■ REX.
ter zijde staan weder, even als op de Angelotten, de letters: W B.
Op de kz. vertoont zieh de Moedermaagd Maria, even als op de N" 3. Het
wapenschild, dat zij aan hare voeten heef t, on thans geheel misteekend is , moet
waarschijnlijk dat van *sHeerenberg voorstellen. Omschrift:
AVRV • NÖV • C • MON • IN • DIEREN.
d. i. Awum noeum comitis Montium in Bieren.
Omtrent deze nieuwe muntplaats Bieren lezen wij op bl. 272 van het IV° Deel
der Gedenkmaardigheden uit de Gesehiedenis van Gelderland (Arnhem 1847):
u Bieren, vroeger Biederen, een dorp aan den IJssel, tegen over Doesburg.
h Keizer Erederik schonk deze plaats (possessionem quae est in villa Thiedere)
»in 1168 aan Graaf Engelbert van den Berg (Engelbertus de Nuemberge); de
» zoon van dezen (Adolphus düctus Comes de Monte) stond zijne curtis in Di-
n deren in 1218 af aan de Duitsche Qrde, u (zie lacokelet , TJrkundenbuch.des
Eiederrheins, B. I , N° 427, B. I I , N° .72) //die haar tot omstreeks het mid-
v den der zeventiende eeuw bezat. Zonderiing is het, dat men gouden en zil-
»veren munten vindt van Willem, Graaf van den Berg (Stadhouder van Gel-
// derland) van de jaren 1577 en 1582 met het omschrift: mgneta nova in. Bieren
ncusa en moneta nova arg. Birensis, Er is toch niets, waaruit blijkt, dat zijn
n Huis eenig heeilijk regt te Dieren had verworven, en ook het Archief te
// ’s Heerenberg geeft hieromtrent geene opheldering.// Men ziet dat de boven
door ons beschrevene munt en eenige volgende nog andere zijn dan die van
1572 en 1582, door den Heer n ijh o f e vermeld en in verkade’s Muntboek
afgebeeld.
N- 5 is op de vz. in afbeelding gelijk aan de N“ 4. Het omschrift luidt thans:
SANCTVS • OSWALD VS • BI
het laatste waarschijnlijk fautief voor: REX.
Thans staan de initialen W B niet ter zijde van de beeldtenis des Heiligen
Konings.
Op de kz. ziet men het gevierendeelde Grafelijk Bergsche wapen als op de