vnd gekent, und gelyck denn gelerden die schrijfture, soe is den ungelerden
die figur tot ener vermanongh; vnd wurdt die rede des keizers dair by gedain,
befelendt, die handen der watersorgers (1) verteykent tho werden mit den vp-
gedruckten zeligen naemen des keisers,.und folcht daimhae, dat die nyet aff-
getagen werden van (2) den gewalthebberen enniger huseren, die sunst in anderen
gebruick tbo. nbemen.
Ynd woe waell dese bouen vermelthen Satzungen schijnen tho dwinghen, v n d '
dat der gemeynten ader den gemeijnen volck nutzlick sijn wurdt, dat tgebruick
der munten allenich totter personen des keysers begnaut (8) ader getagen wurdt,
soe dringhen doch die vurg. satzunghen nyet soe her durch, dat sij die autho-
ritaten der muntslagungh vpten persoen des keysers allenich affgepaelt solden
kunnen eroeueren, dergestalt, alss off die keyser geen macht soldt hebben, die
munt ändern mijttoedeijlen; demna dat Accursius apentlich seght, van den keij-
ser durch priuüegien toe erhalden moeglyck, gelt toe munten , welcken Accursio
int gemeyn alle vytleggeren der werthcken (4) rechten thoestemmen, vnd, dat
meer is , seggen oick, dat sulx durch vbunghen vnd gebruick soldt moegen in-
gefuert werden, welcke oick is dat gemeijn gefuelen der geistlick rechten schrij-
(1) watersorgers] Die het opzigt hadden over de waterleidingen te Borne. — De sin
der vertaling zou hier dpister zijn, zou de Latijnsche tekat van het advijs den lezer met
te hnlp kwame. Men ziit ä&kt, dat de geraadpleegde regtsgeleerden. bij verkorting aan-
de woorden uit den Codex van keizer justiniands, lib. XI. tat 42 art. 10 : «vm-
uersos autem aquarios vel aqnarnm custodes, quos hydrophylacas nominant, qui omnium
aquaeductumn huins regiae vrbis custodes deputati sunt , singulis mambus eorum felici
nomine pietatis nostrae impressö singulari decemimus , vt hmusmodi adnotatione manifesta
sint omnibus, nee a procnratoribuS domornm vel quolibet alio ad vsus alios anellantur, vel
angariarnm vel operarnm nomine teneantur. Quod si quem ex iisdem aquariis mon con-
tigerit, eum nihilo minus, qui in locum defnncti snrrogatur, signo eodem notan praeei-
pimus, vt militiae qnodammodo sociati, exonbiis aquae custodiendae incessanter mhaereant,
neo mnneribus aliis occnpentur.» - De aanhaUng, door den vertaler eenigzins breeder,
dan in ’t oorspronkelijk advijs, overgenomen, heeft daardoor nogtans m dmdelijkheid met
gewonnen.
Î2) van] Door. — Het voorgaande die slaat op de watersorgers.
(3) begnautd] Beëngd, bepaald beperkt.
(4) wertliclen] Wereldlijke.
benten, vijt welcken wij spoeren, die gemeinschappen van Italien, Engellandt,
Schotlandt, fürsten, marckgraffen, grauen und anderen potentaten van Italien
vnd Duijtzlandt een iglijck vnder sijnen wapen tho munten; vnd verhaellt Accursius,
dat den Florentiner vnd Pisaner, vermitz.priuilegien der keyseren, die
macht gegeuen is toe munten, dat oich Joannes der twe vnd twyntichst apentlich
erkent, vyt krafft van priuilegien vnd gebruicks dat munten toe geboeren,
vnd is der gebruick bij den Pauss toegelaten. Vnd want dan die bovengemel-
then gemeinschafften, fürsten, marchgrafen, grauen vnd anderen, potentaten des
Roemschen Rijx dat recht der munten gebruijeken, iss vander macht des keysers
nyet toe twyfelen, den van Nijmegen en geboert oick datseluige recht ge-
stadet toe werden, soe fern sij mit bewiesiicken briefen, ader mitten gebruick
kunnen dair duen, hem (1) sulcken recht verlehent tho sijn: dati (2 ), soe duck
geloechent wurdt ennich priuilegium van den keiser gegefen toe sijn, moet sulx
mit apenen briefen bewesen werden, wair vuyt lichtelicken dan toe sien i s , off
dat priuilegium nhae alder gewoenheit geferdicht sye.
Wesshalffen die voimemste vndersuikongh dair hin velt, off den van Aken
(den welcken die van Nymegen gelyck begnadet syn) in oeren priuilegien die
macht gegeuen is tho munten vnd welcker gestalt, wair die wairden des priui-
legii schynen grooten twyuell toe geuen, ludende aldus: So geuen wy demeluigen
bürgeren van Aken die authoriteit vnd volckomen macht toe stellen pagament in
oeren rait van Aken, so alst oen tot gedien des konlicken stoels Akenn scd be-
dmcken noedich vnd dinstlich toe sgn. Welke wairden nijet en schijnen der vn-
seekerheit vnd twijffelicheit ledieh toe syn, orsaicken, dat die bewyslick kunnen
getagen werden alleen totter werdijrongh van anderen gemunten geldt, dat
bij den nabuiren van Aken genckbar is , nu hoicher nu leger vuytgegeven, tot
schade der bürgeren van Aken; datt, in den fall, die van Aken macht Hebben
solden inthosetten ende tho werdyren, woe hoich ader ledych (3) sulck vremdt
gemunt geldt bynnen Aken genckber syn soldt; vnd die interpretation soldt den
(1) hern] Aan hen.
(2) dan] Want: hoogd. denn.
(3) ledych] Laag.
3*