<• i
' feii?
p. i:p 'III M J i i ï i
15A3 den , dierhalven bezorgde hy de Stc-j verdronken te worden; voornaamenlyk, 1513
(■) Die
Ixcdl.
Chron.
den en Sterktens, die op de Grenzen
de eerile aanvallen te Vreezen hadden,
met bezettinge en voorraad, en gaf den
Koning kennis van ’t gene 'er omging.
Dees bevondt zich te Lions door de
onverwagte aanvallen in byilere verle-
genheid, en zondt ftraks den Hertog
van Vendôme met de vaardigfte benden
om Picardie te befchermen, terwyl
de Engelfen en Nederlanders door deeze
Landftreek in Vrankryk drongen ,
laatende aan de eene en de andere zyde
de Steden Terroane, Hesdyn,Montreuil
en Dourlens ongemoeid , voorts
ftaptenze langs Corbie , daar Trimouil-
le binnen wa s , rot Bray, om langs de
aldaar gelege brug over de Somme te
raaken, dat hen,naa geringe tegenftand
en ’t verftaan eeniger Franfen , gelukte.
Dus voortloopende , en En c re ,
R o y e , Montdidier, en andere vaftigheden
( I ) in den weg gewonnen hebbende,
kwaamenze eindelyk aan de
viajnJre rivier d’Oife tot omtrent op elf mylen
fi.'*“ .' Parys, en hadden die Stad in groo-
ttrfo. te ontfteltenisfe gebragt, als Chabot en
de Hertog van Vendôme met een aanzienlyke
manfchap verfcheenen, en de
Engelfen en Nederlanders, bedugt om
van vooren en van agteren bezet, en
van leevensmiddelen beroofd te worden
, dermaate ontrulleden, datze fluks
terugge keerden, de omgelegene Landen
beroofd, fommigen der overwonne
Steden gepionderd o f verbrand , en
hunne ftreek vier myien boven S'. Quin-
tyn genoomen , midsgaders de Sterkte
Sdr” ' Éofiain veroverd ( z ) hebbende; met
M.duBd-de Slagtmaand weder in Artois kwa-
i>yfoi 9«-nien; wanneer de Legers , bevindende
het Saifoen tot nieuwe verrigtinge verloopen,
zich van elkanderen fcheidden,
en ieder naar zynen oord keerde.
Staande deezen Veldtogt wierdt in
Holland den derden van (3) Wynmaand
Bc'fdi?” dat geene Geeftlyken, Prievan
nir- fters o f Geregelden uit deeze Landen ,
tos'i,. voorwendfels het mogt zyn,
naar Vrankryk zouden vertrekken, noch
uit Vrankryk herwaart koomen , op
eene zak gellooken en
omdat de vyandlykheden met de g 5 - '
derfen hevig liepen. W and t, terwyl
Georg Schenk van Tautenburg, Stadhouder
van Vriesland, zich by de Landvoogdes
Margarita . te Brusfel verontfchuldigde
van eene betigtinge, die hem
naaging , als o f hy aan de Baftaard-
dochter (4) van Karel, Hertog van Gel- ®'>'-
der, onder den duim in ’t huuwelyk Gdi'i,.
fchieilot
■ 371.
ftraffe
verloofd was , hadt de Graaf
Meurs, die ’er wegens den Hertog
van Gelder her gebied voerde, den
Toren van het Vriefche Workum met
graften en wallen beflooten, en een fterk
Blokhuis opgeworpen; van welk doen
de tyding ten Hove zooveel verrigtte,
dat Schenk vry gekeurd, en zyn voornaamfte
befchuldiger Jenke Douma zoolang
op het Slot van Vilvoorde in verzekeringe
gehouden wierdt, rot de zelve
overleed. Ook deedt men op bevel
der Landvoogdesfe, naadat alle handel
en gemeenfchap met de Gelderfen verbooden
was, veel krygsvolks in Holland
( f ) werven , van het welke negen- (;) Gmi.
honderd onder het geleiden van Jane“ ™
Heer van Wasfenaar , beroemd door van Hoi.
zyne afkoomft en ftrydbaarheid, in het
gezelfchap van Schenk en andere Edellieden
naar Vriesland overgevoerd wierden
; daar de krygsknegten des Heeren
van Wasfenaar den verflerkteii T o ren
van Workum in («) Weidemaand («scto-
aangreepen , (Iraks overwonnen, en al cSl'on,
de bezetting neder hakten, flegts ne-
gen uitgezonderd, welken met den
ftrop gedood wierden, om die van ’t
Blokhuis dus eenen fchrik op ’t ly f te
jaagen. Hierop wendt hy zyne krygsmagt
naar het Blokhuis, fchietende van
den Toren zoo geweldig in het zelve,
dat de beiegerden zich nergens konden
bergen , t’evens zich tot den ftorm be-
reidende , deedt de zelven dreigen,
by aldienze het uitterfte wilden afwag-
ten, van niemand te zullen fpaaren:
dit maakte de bezettelingen zoo week,
datze zich ( 7 ) en het Blokhuis op ga- (,) Gom-
ven, en hy dit met volk bezettede; maar c“ ""
de Toren , hoe fraaije baak in Zee,v>"H»1’
wierdt echter afgeworpen.
’ foJ.584.
Kort
Kort hiernaa hieldenze te Harlinge
* * eenen Landdag, op welken, in tegenwoordigheid
van den Heer van Wasfenaar
en den Stadhouder Schenk, beilooten
wierdt den oorlog te vervolgen.
T o t dit einde zouden vyftienhonderd
knegten drie maanden op
’s Lands koften onderhouden worden ,
I het overige tot deezen kryg zou de
I Keizer verfchaffen ; om welke middelen
te regelen , de Heer van Wasfe-
naar met eenige Vriefche Edellieden
(j)Sch'o- naar Brabant reisde, daardeLand-
chton. voogdes en Hooge Raad naauwlyks be-
»anVriesl. hadden vyftienhonderd knegten
hiertoe te leveren, o f de Heer van
Wasfenaar keerde met de Edelen weder
naar Vriesland. Middelerwylen
hadtmen te Leeuwaarde ' alle toeruftin-
gen befteld en drieduizend Krygsknegten
verzaameld, met welken hy en de
Stadhouder Schenk naar Sevenwolden
trokken , dwingende veele boeren van
(t)Seho- verfcheidene Dorpen ( i) tot het zwee-
Chron. rcn van getrouwheid aan den Keizer.
S ö iT ’’ Alsze dus eenigen tyd her- en derwaart
geloopen , en den Landzaaten veel verdriets
toegebragt hadden, hieldenze te
Northern ftand, en ontbooden alle Om-
melanders tusfchen de Eems en de
Lauwers op ftraffe van lyf en goed
derwaart; welken gekoomen zynde
den Keizer zweeren, en hierenboven
voor boeten nog tweeendertigduizend
goudguldens betaalen moeften, geeven^-
de ter verzekeringe eenige pandsman-
nen.
Ten zelven dage waren zes Hollandfche
Hulken en eene Karveel in ’t Vlie
gekoomen, van welken de Schippers
en Bootslieden, om de Mis te hooren,
te Tesfel aan Land gegaan waren. De
Gelder![en, (3 ) üit de Lemmer hier
indeW de lugt van krygende, voeren meteen
BrouSus welgewapend dubbelfeinfchip derwaart,
fag midsze niemand dan eenen Schip-
CD i l l per en de fcheepsjongens in de vaartuigen
vonden, hebbenze de zelven
zonder flag of ftoot overmeefterd, al
de waaren in ’t Karveel geworpen, en
de Hulken willen verbranden ; maar
de Schipper ftuitte dit opzet door be-
II.
loften van twaalfhonderd Rynsguldens
voor brandfchatting te betaalen ; waarop
zy met den zelven en het Karveel
naar Delfzyl voeren,'zoo kort in ’t zog
door de verongelykte Hollanders en anderen
uit dien oord gevolgd, datze
’c Karveel lieten dryven, naa datze alvoorens
de goederen ovcrgenoomen hadden
; welken roof van lakencn als andere
waaren zy federt naar Groeninge
fleepten, en onder elkanderen verdeelden.
o
Dit verbitterde de Keizersgezinden,
welken, Dokkum meenende in te fluiten
om van de Gelderfen uit Bol-
zw e r t , Sloten, of de Lemmer geen
leed te ontfangen, twee (4 ) Sterkten <4)Siich-
, •»» , tenhorft opwierpen, de eene te Mackum tus- ceid. Ge-
fchen twee fluizen , de andere aan het
Kloofter Woldeseinde. Toen alles befteld
was keerdenze zich onverwagts
naar Dokkum, daarze het Diep ftopien
en den Stedelingen alle uiN en ingang
ontzeiden. Ook riepenze Tjaerdc Bur-
mania, met zyne gewapende Huislieden
te Mariegaard gelegen , mitsgaders de
Zeeftedcn te hulp. Deeze laatften ee-
I ne meenigte van grof gefchut ( 5 } mee-fs) Scho-
brengende, zyn de muuren en wallen
in ’c korte , door ’t onophoudelyke vanvriesl.
fchieten, verbryzeld en neergeploft, veele
menfchen vernield, en de bezetting
verfchrikt geworden, wyl de Belegeraars
hierdoor dagelyks meer naderden,
de buitenfte graft aftapten, en aan de
binnenfte eenen Dyk opwierpen. Wan-
neermen de Landlieden mec wagenen
en paarden tot den algemeenen ftorm
ontbooden hadt, en die van Groeninge
den Stedelingen nu en dan te vergeefs
onderftand poogden te verfchaf-
I fen, kwam Maarten van Roffem (6) opcö) Cout-
j dit gerügt eindelyk zelve,met driehon-chron*!
derd Ruiteren cn Voetknegten, om den vanHoii.
ftorm te beletten aanfpatten. Doch
dit mogt ook niet baaten, mids de belegerden
om ’t dreigende gevaar te onc-
duiken, zich in eene onderhandeling
begaven, welke den zevenentwiniigften
van Oegftmaand getekend wierdt; by
de zelve bedong Jan Goldftein, die er
Bevelhebber was, met zyne beweegdyke
2 7. goe-
■ !•:
W -
s '
*’ ■ ; » 'if • ,
- .:"T