men zoude die niet gelooven, hypoog--
de Vriesland met hart en ziel te befchermen.
Met dit oogmerk hadt hy Er-
• kelens van het Stadhouderfchap van
Vriesland ontflaagen, en Maarten van
Rosfem in het zelve weder am
Gcid. Ge- gefteld.
fchicd. * i ,
fol. 3ii. Met hoe veel lift de Gelderfen de
tweedragt kweekten en het vuur des
oorlogs aanbliezen, met geen minderen
yver zogt de Landvoogdes Margariti
den voortgang te ftuiten ; tot dit einde
hadtze in Grasmaand , op den Landdag
te Utrecht, het beftand met den
Hertog van Gelder voor een jaar ver-
lengd , met belofte van de eene en de
andere zyde de Onderdaanen fcherplyk
te beveelen de leden van het zelve
ongefchonden te bewaaren. Desniet-
tegenftaande gingen de Gelderfen in
Vriesland met alle vyandlykheden van
moorden, rooven en brandfchatten den
ouden gang; zulks ’er niemand der Bor-
gondfchgezinden konde duuren,dan binnen
de bellootene Steden Leeuwaarde,
Franeker en Harlinge. T er Zee ging
’t niet beter , wandt Groote Pier
van de havenen meefter zynde, maakte,
terwyl de Hollanders door hunnen Stadhouder
binnen het beftek van de leden
des beftands gehouden wierden,alles wat
op de Zuiderzee voer ten buit, Werpen-
de, die hy in zyn geweld kreeg, zonder
onderfcheid o f eenige genade overboord.
Naa verfcheidene overwinningen hadt
hy zelf, omtrent het midden van Oegftmaand,
de Hollandfche Vloot i n ’t ge-
Chron.'“ ’ Hoorn ( i ) durven aantasten,
hier manlyk ontfangen , en met verlies
van een zyner fchepen afgeflaagen, week
hy een weinig agterwaart, en ziende
zyne gevangene Spitsbroeders in Zee
werpen, ontftak hierdoor dermaate in
gramfchap, dat h y , de zynen door
eene heldhaftige aanfpraak een nieuw
hart in ’t ly f geftooken hebbende, de
Hollanders weder aanklampte, naa hevig
treffen op de vlugt dreef, elfhun-
ner fchepen overweldigde en omtrent
vyfhonderd mannen verfloeg o f ver-
dronk.
Kort hiernaa nam hy eene ganfche
vaa
Hoorn
pag.113.
Vloot, die van’t Ooften kwam, enon- ly iS
der deeze drie Hollandfche fchepen, '
van welken hy al ’t viSlk i n ’t water
fmeet. Ook dacht hy Hoorn te ver-
rasfen, en bragt, onder voorwendfel
van naar de Gelderfche Kuft te vaa-
ren , zyne Krygsknegten , in ’t laatfte
van Herfftmaand,op den d yk ,en, voorts
begunftigd van den nagt, binnen de
Stad; maar de Burgers, ftraks de wapens
aanfchietende, dreeven hem weer
naar buiten; des Pier, zyne wraak niet
könnende koelen, met de zynen naar
Medenblik en van daar weer naar Enk-
hnize ftoof, dus den Noordhollanderen
een geduurige fchrik , de Zee
een geesfel en den Koopman een be-
derf zynde, fchreef hy (3 ) z ieh , inisiscto.'
zeker kreupel rymtje , deeze ^tels
toe ; vanVricsI.
iol. 594.
J k , Groote ^ier ,
Konink van Frieslandt,
Hertog van Sneek,
Graef van Sloten,
Vryheer van Hindelofen,
Capiteyn Generael van de Zuiderzee,
Een Stuyrman ter doodt.
Acht de Hollanders bloodt:
A l zynfi groot van Rade,
Z y zyn ßap van Dade-,
Sterk van partyen
Krank in 't ßryen-.
Hooch van Glorie
Krank van VtAorie.
Maer de Gelderfche ß e rk van teringe,
Slap van neeringe-,
Kloek in den Velde, '
Maer dorre van gelde-,
Vroom van moede,
Maer kleyn van goede.
Doch onverfaecht in 't fryden:
Vies wilt a verblyden
Ende de Hollanders niet achten:
Want fy moeten verfmachten:
Want ß zouden 't bekoopen,
Wcer 't beßandt uytgheloopen;
Tegens mynen dank
Is 't fe s maenden beßandt.
(4)Slich-
[a men meldt, (4 ) dat hy galg en r a d S ° l
in zyn wapen voerde. en door onge-
hoorij
iS hoorde ftoutheid zieh alom gevrcesd
^ “ maakte.
In den loop dier ongeliikken geviel’t ,
dat Edzard, Graaf van Ooftvriesland, den
Oorlog met de Sakfen en Brunswyke-
rcn zat zynde liet dryvcn , en fchreef,
by mangel van geld om de. agterftallen
zyner gehuurde Knegten te betaalen,
fi) den Staaten der Ommelanden ( i ) met
''a,, harde bedreigingen, als hier toe gemagtigd
van Koning Karel, zyne voorgaande
beleening binnen zes dagen op te
brengen , ja by weigering hen zulks te
vergelden; doch, als dees eifch niet wilde
vlotten, zyn de knegten , naadat-
7,e van Edzard ontflaagen waren, by
drommen in de Ommelanden gevallen,
vcrwoeftende alles daarze omtrent
kwamen, en liepen op de zelve wyze
Twent en Drent a f, hier o p ’t ontfon-
ken van eenen nieuwen oorlog wag-
tende. Maar, do or’t verlengen des beftands,
zieh in hunne hoope bedroogen
( x ) ziende trokkenze federt , met
nog eenige Sakfen en Brunswykercn
vereenigd, door Gelderland, Gulik en
Keulen, alom grooten moedwil bedry-
vende. Des de Vorften van Kleef,
Keulen, Utrecht en Meurs, op de klagten
der verongelykte Landzaaten , een
Heirleger te velde bragten , het welke
(1) Oout-door agthonderd Hollandfche (3 ) rui-
tcrs, onder het geleiden van den Stadhouder
Hendrik Graaf. van Nasfou ,
verfterkt zynde, den roofzugtigen hoop
by Venlo beklemde , verfloeg o f verftrooide
, en , eenigen geftraft hebbende
, ten fpiegei voor anderen ten toon
ileldc.
Behalven deeze ontfteltenisfen , wierden
de Nederlanders met geen mindere
zwaarigheid gedreigd door Krilliern,
Koning van Deenmarke , welke , ver-
ftoord zynde dat hem de beloofde Bruidfchat
zyner Egtgenoote nog niet gegeel.
i) Velins vcn was, in (4 ) de Zond meer dan
tweehonderd fchepen aan den band ge-
flaagen hadt, en dreigde die te houden
tot zynen cifch voldaan zoude zyn ;
maar de Koning, van dit opzet veranderende
, liet de zelven onlangs hiernaa
weder vaaren, tot vreugde der Neder-
11. Dc,!.
' :(, )Scho.
.'t.llUlS
Chrt.ll.
VinVrkS-
Jjntl fol.
59Ó.
hoev
Cluon.
van Noli,
fol s ; 8.
Hoorn
iiJ.
landeren en der Landvoogdesfe, welke iy i8
het verbond met die van L u ik , van '
’t welke voorheen gemeld is , in dit
jaar op de zelve voorwaarde ( y ) ge- fO Jhai-
flooten o f vernieuwd , cn nevens Ka- Bnb.«
rel van La lein, Engelbert Hanneton,’ * “ / *
Erard en Robert van der Mark eete- '’=»<1. to-.
, , , - ® venkasfc
kend heeft. getck.
Middelerwylen dat deeze zaaken in
Nederland voorvielen , hadt de Paus
voor zekere fomme den Hertog van
Urbyn tot den afftand zyner Landen
gcnoodzaakt, en eindelyk geheel Italie
in ruft gebragti dus van de inwendige
zorge bevryd , tragtte hy de Kriften
Vorften door ’t gevaar der Kerke tot
Vreede en eendragt, midsgaders tot
het beftryden der Türken, te beweegen.
Wanneer de Kerkvoogd, door de Gezanten
der voornaamfte Moogendheden
van Europa, van het goede voornee-
nien der Vorften ( é j ter verweeringef«;n
der Kerke verzekerd w a s , beriep hy
de Kardinaalen byeen , en heeft in dee- Guiccivj.
ze vergaderinge, met toeftemminge der mrfaV*'
Gezanten, een befluit gemaakt, door
het w'elke alle Kriften Vorften tot eene
algemeene wapenfchorfing, voor den tyd
van vy f jaaren, op verbeurte der zwaar-
fte Kerklyke ftraffe verplicht wierden.
Voorts deedt hy zyne Gezanten naar
de voornaamfte Hoven van Europa vertrekken
, om eenen ieder te vermaanen
den haat te gelyk met de wapens af
te leggen, en al hunne magt tegen den
Turk te befteeden. De Kardinaalen
( 7 ) Farneze, Bibiena , ffigidius, en QISom«-
Campegius, alle mannen van grooten
naam, ’t zy in Staatkunde o f Geleerd-
heid, en aanmerkelyk in den Kerklyken
Raad, wierden aan den Keizer, de Köningen
van Vrankryk , van Spanje en
van Engeland gezonden. Deezen herftelden
den Vreede en de eendragt der
Kriftenen , en bragten zooveel by de
Vorften te w e g e , dat het (8 ) beftand (8J La
by ieder wierdt aangenoomen. Des aS 'lf',,
men op het voltrekken van dit hell- ‘- ‘■'‘xUrd.
zaame we rk, van het welke de Paus vcfr.!” '
de grondlegger was, hem ter cere de
twee volgende gedenkpenningen gemaakt
heeft.
R I. Jan
'i
■Li
d