« 4 il'lw
Ci) Chron.
G. Spala-
tinìap.
Mencke-
nium Rer.
Sax.Scrip.
Tom II.
fol. 598.
(ijG.Sabi-
ni Elea.
& Coronar.
Caroli
V.pag.9.
&leq .
(3)Goude
Bulle, in
den aan-
hang van
Heis Hift.
Tan 't Kei-
aerrylc 11.
Hoofd-
fluk§.3.
het voorheen gemelde verdrag de Franfen
verlaaten, en zieh in de belangen
van Koning Karel verbonden hadt ,
dierhalven door beleid , vernuft en wel-
fpreekenheid de kuiperyen van Koning
Francois thans zoowel ondermeinde ,
dat hy zieh van ’t grootfte deel der
ftemmen verzekerd hieldt voor Koning
Karel ; welke in deeze gelegenheid ook
niets verzuimde om den knoop aan te
binden, en tot dit einde Germana van
Foix, Weduwe van Koning Ferdinand,
ten huuwelyk beloofd hadt aan Jan
Markgraaf van Brandenburg, om op
deeze wyze dat Huis aan zyne lyn te
krygen. Ook wierdr eerlang ’s Konings
jongfte Zufter Katarina ( i ) met een
gelyk inzigt aan Jan Frederik Hertog
van Sakfen, ’s Keurvorften Broeders
Zoon , ten egt beloofd.
In deeze gefteldheid wierdt de Ryksvergadering
den zeventienden van Weidemaand
te Frankfort geopend, zes
Keurvorften waren tegenwoordig, als A lbert
Aardsbisfchop ( i j van Ments,
Aardskancelier van ’t Heilige Ryk in
Duitsland ; Richard Aardsbisfchop van
Trier , Aardskancelier des Heiligen
Ryks in Gaule en Arles ; Herman
Aardsbisfchop van Keulen , Aardskancelier
des Heiligen Ryks in Italie ; Frederik
Hertog van Sakfen , Aardsmaar-
fchalk des Heiligen Ryks en Stedehouder
; Joachim Markgraaf van Brandenburg,
Aardskamerling; Lodewyk Paltsgraaf
by den Ryn , Aardshofmeefter ;
maar Lodewyk Koning van Boheme,
Aardsfchenker des Ryks, hadt ’er Las-
fa Vryheer van Sternberg zynen Gemagtigden
gezonden. Naadat de Keurvorften
den eed volgens de (3 ) goude
bulle gedaan, en met den zelven voor
het altaar in S'. Bartholomeus Kerke ge-
zwooren hadden , niet uit byzondere
inzigten van verbintenisfe noch hoope
van belang , vergeldinge , belofte of
iet anders, maar tot het algemeene heil
aan dien het waardig zoude zyn hunne
ftemmen te geeven , ving de Keurvorft
van Ments eene reden aan , door
welke hy de Vorften tot eendragt en
ten gemeenen nutte des Ryksvermaande.
In de zelve bragt hy de twee Ko" i f i y
ningen in overweeging, en befloot, volgens
’s Ryks inftellingen, niet geoorloft
te zyn een uitheemfchen Vorft, en dus
ook geenen Koning van Vrankryk te
verkiezen ; nogtans was ’er in de ge-
fteldhcid dier tyden, zoo wegens de gevaaren
van den Turk , als de verfchillen
in ’t Geloof, een magtig Vorft noodig
, en Koning Karel, fchoon buiten
’t Ryk gebooren , mogt om de Ooftenrykfche
Erflanden en .andere goederen
in Duitsland voor geenen vrecmdcling
gehouden worden, ook ftondt ’er, zoo
men al een der Keurvorften voor hem
verkoos, voor de gemelde Geweften
en ’t gebied der Nederlanden niet weinig
gevaar te vreezen ; hierenboven
bragt hy de verdienften van des zelfs
(4 ) Voorouderen, cn goede e ig en -w c s i-
fchappen, zoo in het beleid van heer- E c o E
fchen als zonderlinge kuishcid van den"”'p^"°“
Koning zelven, in aanmerking , men stieq.
zoude dierhalven in deezen een Befchermer
van den Godsdienft, der Gerechtigheid
en van gantfch Europa vin-
den.
De Keurvorft van Trier verhief hier
tegen met groote welfpreekenheid de
deugden van Koning François, en poogde
den zelven door kracht van woorden
den Vorften aangenaam te maaken,
bewyzende, dat dees door ’t gebied van
Milanen, zoow'el als Karel, Landen van
’t Keizerryk bezat, en dat des zelfs ryp
oordeel meer dan de jonghcid vaii zynen
Mededinger behoorde te gelden ;
maar , herhaalde h y , laat ons van elders
geenen Meefter zoeken , de Huizen
van Beijere , Sakfen en Brandenburg
leveren Helden uit, die den Troon
waardig , en , vereenigd met de andere
Keurvorften, magtig zyn den zelven
te befchermen.
Wanneer dus eenige tyd met reden-
twift doorliep , en dat het den Keurvorften
bekend wa s , alsze in den loop
van dertig dagen ( y ) geene verkiezing u) Oonät
gedaan hadden , hen niet dan brood en “ 'f"'
water tot voedfel gegeeven mogt wor-flatS's-
d en , hebbenze met gemeene ftemmen
de Kroon aan Frederik Keurvorft van
(i)Sak-
( , ) J.sld-
¿aniCom*
ment.de
S ta tu Reli?.
öe
Reip, pag.
(i) Hift.
derRefor.
mar. door
Seckendorf
l.deel
iul.
( i) Sakfen,het oudfte Lid hunner vergaderinge,
opgedraagen; maar dees, zoo
grootmoedig als w y s , befeffende welken
lleep van zorgen aan de zelve vaft
was, wees deeze aanbieding van de
hand, en gaf zyne ftem den Koning
van Spanje , wiens Gemagtigden den
Keurvorft dertigduizend ( x ) guldens
tot dankbaarheid aanbooden, en tien dui-
zend guldens onder zyne bedienden wilden
uitdeelen; doch de Keurvorft floeg
nen penning te ontfangen op ftraffe zy- ly i ?
ner ongenade. Door deeze en andere
blyken zyner edelmoedige inborft
wierdt hy de Wyze bygenaamd, en
dit zeldzaam gedrag geeft my gelegenheid
zulks glad af, en geboodt de zynen gee- "i"
om den penning van deezen
verkoozen Roomfchkoning, op welken
zyn afbeeldfel met den tytel van
Stedehouder des Ryks gevonden wordt,
hier tot een voorbeeld van eere,
deugd en grootmoedigheid neder te
ftellen.
Het boriffiidc van Keiworft Frederik könffig afgebeeld llaat binnen eenen fierlvken krans
op de voorzyde , hebbende de vier wapenfchüden zyner waardigheid en hr den
rand, en tusfchen de zelven dit omfchrift j
F R I D e r i c u s DVX S A X o n iæ , E L E C T o k IMPERIiQ,V E LO-
C VM T EN E n S G E N E R a i i s ,
F R E D E R I K HERTOG VAN S A K S EN , K E U R F O R S T EN A L G
EME E N S T EDEHOUDE R DE S RTKS.
Het wapenfchüd van nieuw Ooftenryk en oud Borgonje ftaat op de borft van den
Roomfchkoninglykcn Arend , die op de tegenzyde gefteld is , beilooten binnen deezen
lecterzQom ;
MAXIMILIANV S ROM AN O R VM R E X , SEMPER
A V G V S T u s .
M A X IM I L I A A N KONING DER R O M E I N E N , A L T ÏÛ
F E RME E R D E R A A R .
Hoewel de Keurvorft van Sakfen door
’t gewigt zyner flemme het geding der
I I . Deel.
Vorften eindigde , nogtans druifchte
de Keurvorft van Trier hier geweldig
Z te-
■i iik
!
|î=; ?
k ;
jß;
i "
S I'