•lili
D A M ICH I V IR T V T E M C O N T R A H O S tes T V O S .
GE E F MT STE RKTE T EGEN UWE VTANDEN.
Het gekroonde Keizerlyke wapenfchild, dat op het agterftuk gevonden wordt, heefc dea-
zen Z o o m van letteren;
SI D E V S N O B IS C V M Q.nis C O N T R A N O S , i j y i .
ZOO GOD ME T ONS I S , WI E Z A L TE GEN ONS Z T N , 173«.
II. Op diergelyke wyze zietmen den Keizer , met den bevelftaf in de hand en den ge-
pluiinden heim op het hoofd , op het eerfte deel van den tweeden, welke in dic jaar vernieuwd
is , hebbende in deezen rand , en rondom den Leeuw cn drie wapenfchilden vaa
den Keizer, die op het andere deel gefteld zyn , deeze dichtregels;
D E V O V L E N T E L E P R E N S A V F O N S D V C E V R
POuK E X A V L C E R L E N O N D V C R E A T E V R , 173«.
GRTP HE T M E T GENE E GENHE ID U I T DEN GROND
VAN ’T HAR T A A N , OM DEN N A AM DES SCHEP-
PERS TE V ERHE F F EN, 1J3Ä.
111. By deeze gelegenheid, om ’s Keizers groote daaden te verbreiden, is ook de derdo
eensdeels vernieuwd . andersdeels veranderd, draagende het gelauwrierde borftbeeld van
den Keizer op de voorzyde ; en op de keerzyde de Stad Tunis en de Sterkte Goieta met
den dubbelen Arend boven de zelven; zynde in den eenen en den anderen rand deeze be-
rymde verklaaring;
L A G R A C E D E D IE V E S T F O R T G R A N D E ,
A MIS T V N E S EN MA C O M M A N D E , lyyd.
D E GUNST VAN GOD I S Z E E R GROOT ,
Z T HE E F T TUNIS ONDER MTN GEBI E D C E S T E LD , 173«.
De Koning François hadt .ftaande deeze
zaaken, een Leger van vierendertig-
duizerid Voetknegten, agthonderd mannen
van wapenen en duizend ligte Rui-
(,)Dmielteren ( i ) te velde, en , onder het gebied
van den Zeevoogd Chabot.Turyn en byna
Land Piemont ingenoomen,
als Antoni van Leiva zich met twaalfduizend
Voetknegten, zeshonderd Ruiteren
en eenen hoop Savoijarden, omtrent
Vercelli nederfloeg. Chabot, door’t naderen
deezer benden, en door de fterke
bezetting der gemelde Stad, de hach-
lyke onderneeming op de zelve 0-
verwccgende, floeg zich omtrent eene
myl van Vercelli neder. Hier eenige
dagen leggende,kwam de Kardinaal van
Lotteringe, ’s Konings grootfte Gunfte
( 0 Memoir,
lie
M.du Bellay
fol.'
274.
( i )L a V ita
di Carlo
V.Imp.
dais. Alf.
Ulloapag.
fos.Yerfa.
f3)Hift.dc
François I.
par de Va-
lillaspag,
500. .
fteling, waanende door zyn aanzien
zoo ’er middel was, het verdrag tusfchen
zynen Hecr en den Keizer te
treffen , met nieuwe lalibrieven in het
Franfche Leger, den Veldheer Chabot
bcveelende van niets op de Landen
( 1 ) des Keizers te onderneemen, en
zelf niet verder tegen den Hertog van
Savoije te trekken , maar zich op eene
voordeelige plaats te legeren-, en aldaar
te verblyven , zoolang als ’er nog hoope
was om den vreede te Iluiten. Hoewel
de Veldheer zich zeer verwonderde
, echter gehoorzaamde h y , tegen
zyn eige begrip, de orde des Kardinaals,
verliet Vercelli en begaf zich naar
S'. Germain om de Zwitferfche hulpbenden
af te wagten, en, als ’t noodig
zoude z yn , die van Turyn gemaklyker
te können byfpringen.
Dit gebod verftoorde de andere L e gerhoofden
( 1 ) en de Krygsknegten,
die z ic h , alsze fpoedig voortgetrokken
hadden, van de overwinning verzekerd
hielden , dermaate, datze den Kardinaal
vervloekten, zeggende , dat de
Priefters zich niet met de zaaken des
oorlogs, maar met het leezen hunner
getyden, moeften bemoeijen , en dat
Chabot zich dit doen te laat zoude be-
klaagen, gelyk gefchtedde; wandt toen
de Koning zoo fchoone gelegenheid
verbrod zag , en hem befchuldigde
(3 ) met de zaaken van ’t Ryk , die
zoo voordeelig ftonden, bedorven en
den Keizer tyd om zich te wapenen
gegeeven te hebben, ja tegen ’s Konings
orde te rugge gekeerd te z y n ,
wift de Veldheer niet anders ter zyner 1736
verfchooninge by te brengen , dan ge-
loofd te hebben, dat de Kardinaal, die
meer dan alle andere Hovelingen vermögt
, uit laft van den Koning gefprooken
hadt, en verviel in ’s Konings ongenade
; omdat de Kardinaal zich door
loosheid uit deeze zwaarigheden red-
dede, met betuiginge, dat hy aan Chabot
, die hem raad vroeg , alleenlyk
zyn bedunken , zonder eenige drang-
reden , gemeld hadt, en byaldien hy
al meer gezegt mogt hebben, dat een .
Vddlieer echter verplicht was te overweegen
, o f zulks te volgen met ’s Konings
laft en voordeel overeen kwam.
Hierdoor raakte de onnozeie Chabot
verftooten, en de fchuldige Kardinaal
bleef, door liftige ftreeken, de zinnen
zyns Meefters en de wervels van
’t Ryk naar zyn gevallen draaijen ; des
men van hem aangetekend ( 4 ) v in d t , t.lHiiWc
dat hy , tegen de Kerklyke wetten, cc-[‘“ '¿1,1'!
gelyk negen voornaame Aardsbisdom-
men, drie Bisdommen enzes Abtdyen
bezat ; ja hy was zoo van den Koning
bemind , dat hy nooit lets verzogt dan
hy niet verkreeg, en met den zelven
aan eene tafel a t , en in de gewigtigfte
handelingen van’tRyk, in welken hy ons
meer zal voorkoomen, gebruikt wierdr.
Uit deeze aanmerkinge, en omdat hy,
van de zyde zyner Moeder, uit een der
voornaamfte Huizen van Holland gefprooten
was, heeft my goed gedacht
by dit geval zyn afbeeldfel, gelyk het op
zynen gedenkpenning gevonden wordt,
hier te vertoonen.
Hy was Zoon van Renatus den tweeden, Hertog van Lotteringe, die Karel den Stouten
Hertog van Borgonje verfloeg , en van Philippa van Egmond , Dochter van Adolf Hertog
van Gelder, en Zuller van den regeerenden Hertog Karel; Paus Leo de Tiende befchonk
ID -Drrf. Ss ss ! hem
li