îi' ii
‘ J '
Y I
[YfeSlii
■; • ' ' i ' s i i . .
' Y . ! ? ?
ly i y den hadt; hier tegen hadt zich Luther,
geenen wil in den menfch,dan die knegt-
lyk en flaafs was, erkennende,vry fcherp
(( 00 B1 rand .
Hill.der
Reform.
1. deel
fiS- p8.
(z) Hift.
der Reform,
door L.
SecketiÎ.
deel
P"g. 9*.
J ' "J •—
gekant, en geen ( i ) fcheldwoorden
omtrent Erasmus gefpaard ; ja hy hadt
deeze ilelling, nog een Leerpunt zyner
Ordere, met zooveel yvers durven verweeren
, dat hy hierom in voorgaande
dagen verklaard hadt, aan den brief van
Jacobus ( i ) niet gebonden te willen
zyn, zeggende tot ergernis van veelen,
..... dat de zelve van geenen Apoflel gef
ol f ef e?' Ds fcheuring o f verdeeldheid
, die hier uit fproot, gekweekt
door heerfchzugtige en ftyfzin-
(3>„®o?nige hoofden, (3) ongewoonaan ande-
iteform. ■'^n iet toe te geeven, heeft den voort*
gang der Kerkhervorminge meer, dan
al de iiften, plakkaaten, gevangenisfen,
zwaarden, galgen en houtmyten verhinderd.
Onder het loopen deezer gevallen hadt
Keizer Karel in Spanje zyne Raaden vergaderd,
enmet de zelven overwoogen,
hoe zich omtrent den gevangen Koning
François te gedraagen. De Bisfchop van
Osma,’s Keizers (4) Biegtvader,meende
WLa
HiS.d'It
ÎÎ dÆ *yn den Koning vriendlyk te
pag'w den zelven, zonder veel los-
.«fa & ’ gelds af te vorderen, in vryheid te ftellen;
maar Frederik Hertog van Alba, die by
den Keizer zeer gezien was, hadt een ander
gevoelen.en betoonde in ’t openbaar,
datmen den Koning niet behoorde te
ontflaan dan op zoodaanige beloften, die
tot eenen grondflag mogten ftrekken, om
het Huis van Ooftenryk tc verheffen, en
de Alleenheerfching in ’t Kriftenryk magtig
te worden.
Wanneer dit van ieder een was toege-
ftemd,zondt de Keizer, niet weinig door
deeze hoope gekitteld, den Heer van Bevere
zynen Kamerling, nevens den Hertog
van Borbon en den Onderkoning
Lannoy, zonder toeven naar Italie ,daar-
«!) u “ op ’t Kafteel van
His.d'iu-Cf) Pifigitone voorftelden, om voor zyne
yerlosfitig den Keizer het Hertogdom
«ffi & borgonje, dat Lodewyk de Elfde naa
Memoir, ^en dood van Karel den Stouten over-
Mky weder over te leveren, en
fol. III. Provence en ’t Dauphiné aan den Hertog
van Borbon af te ftaan, opdat de zelve
deeze Landfchappen, en des zelfs andere -
Staaten, met den tytel van Koning, zonder
belefte van manfchap o f gehoorzaamheid
aan de Kroone van Vrankryk,
zoude bezitten ; voorts van alle eifchen
op de Staaten van Italie af te zien, en den
Koning van Engeland wegens de Landfchappen
, die de zelve onderftdde aan
hem te behooren; naar genoegen te voldoen.
De Koning, deeze punten gehoord en
op de zelven geantwoord hebbende lie-
ver in de gevangenis te willen fterven,
dan zyne Kinders van hun wettig erfdeel
te berooven, vondt eerlang geraade Hugo
van Moncada, die voor den flag van
Pavië gevangen en door hem in vryheid
gefteld was, naar Spanje te zenden , en
uit zynen naam den Keizer (6) deeze aan- « Ä d t
biedingentedoen, van den eifch te zul-
len verlaaten dien hy hadt op het Koning- 5” '
ryk vari Napels, ’t Hertogdom van Mila-
nen , en de Heerlykheid van Genua,
midsgaders van de manfchap, welke de
Keizer hem voor de Graaffchappen van
Vlaandre en Artois fchuldig was ; hierenboven
beloofde hy den Keizer die Ita-
Haanfche Steden , op welken het Huis
van Ooftenryk recht meende te hebben,
te helpen winnen, cn voornaamenlyk de
Heerfchappy der Venetiaanen op ’t vafte
Land i wyders om ’t verfchil o v e r ’t Hertogdom
Borgonje te beflegten, boodt hy
zich aan om Eleonora ’s Keizers Zufter ,
Weduwe des Konings van Portugaal, te
trouwen, wandt Koning François was»
door ’t overlyden der Koninginne Claudia,
in ’t voorgaande jaar Weduwnaar geworden
, mids men het gemelde Hertogdom
hem tot eene huuwelyksgaave zonde
geeven : doch deeze voorftellen wierden
verworpen, inzonderheid omdat de Keizer
zyne Zufter Eleonora aan den Hertog
van Borbon beloofd hadt, en zonder
des zelfs bewilliginge niets konde befluiten
; ook begeerde hy van het recht op
het Hertogdom Borgonje ( 7 ) niet afte
wyken, en de andere punten waren v a n „
luttel belang, wyl de Koning over hetpVÆ
aangeboodene geen meefter was.
De Gezantfchappen dus vrugtloos af-
loode
Vera
pâg. m.
ijx y loopende, gaf de Keizer bevel aan den
----- " Onderkoning Lannoy om den Koning
, ir Anf.
de Veri
pag.U9.
François; dien hy niet langer ih Italie be-
trouwdé, naar Genua, en vôorts met
vyfiien galeijen, welken aldaar gereed lagen,
naar Napels te brengen; doch op
verzoek van den Koning wierdt de reis
veranderd, en hy naar Spanje gevoerd,
tot zyne groote blydfchap, wyl hy ver-
langde om zich met den Keizer te verge-
iyken , en hierdoor in vryheid te raaken;
maar tot groot verdriet der Keizerlyke
Legerhoofden, dcn Hertog van Borbon
en Markgraaf van Pefcara, buiten wier
kennisfe dit ftuk beftooken was. Zoodra
de Vloot te Barcelona landde; wierdt de
Koning naar Madrid geleid , daaf men
hem met aile heusheid ontfing, en op het
Kafteel dier Stad huisveflte.
De Keizer in dien tyd de Staaten des
|,)niB.dc Ryks te Toledo ( t ) vergaderd, en ter
ctoiiàv. vergoedinge'der Oorlogskoften van de
zelven twee Millioeneii, de grootfte fomme
die ooit in Spanje geheven wa s , tot
onderftand verkreegen hebbende , verzogten
hem de Staaten ,om de Opvolging
te verzekeren, van te willen trouwen,en
fteldeh hem Ifabella, Dochter van Emanuel
Koning van Portugaal; voor, in het
welke hy bewilligde, fchoon de Gezanten
van Engeland zich hier tégen kantten,
omdat de Keizer aan de Dochter van
huniien Koning verloofd was. Vermids
Koning François door deezen handel, tegen
zyne verwagting, een geruimen tyd
zonder aanfpraak van den Keizer gezeten
hadt, verviel hy.door zwaârmoedigheid
en kwelling over zyne ongevallen, in eene
gevaarlyke ziekte, die den Keizer boven
anderen bekommerde, vreezende
door ’s Konings dood al de vrugten zyner
Overwinninge te verliezen, dierhalven
fpoeide hy zich naar ’s Konings vertrek
, en koomende om den zelven
te vertrooften aan het bedde, nam
;!}*™-'l'de Koning ( z ) het woord, zeggende
Charles V. Heer, gy z ie t hier uwen gevangen :
Sê'veS ’ zeide de Keizer , ik keom mynen
P't ijo. Broeder cn Vriend, dien ik in vryheid
poog te flellen , hezoekén. Dit gefprek
met groote beleefdheid gehouden en ge-
cindigd zynde, wierdt de Koning aiengs
beter, inzonderheid door de overkoomft lyxy
zyner Zufter, de Hertoginne v a n A l e n - ~ ~
çon, en andere Grooten van Vrankryk;
om den handel over ’s Konings verlosfing
te verhaaften.
Terwyl dit in Spanje omging, zogten
de Italiaanfche Vorften en Staaten verfcheidene
wegen om ’s Keizers knegten
uit hun Land te dryven, met dit in'zigt
hielden de Venetiaanen het opbrengen
der penningen, dieze tot den oorlog beloofd
hadden, niet alleen fleepende,maar
zogten door heimelyke verbonden met
hunne buuren den Keizer den voet te ligten,
welke, hiervan berigt zynde,geraaden
vondt de Italiaanen zoolang met onderhandelingen
op te houden, tot het beding
met denKoning François voldongen
was. T o t dit einde zondt hy Hurtado
Lopez (3) met verfchillende bevelen naaro) Hai.
Italie, om de Voornaamfte Hoofden v an p ^ ^ fÎ
dien wispeltuurigenLandaard op aile wy- ™ni-p>5-
ze , maar inzonderheid door vermaanin-
gen tot vreede, in rnft te houden: ook
deedt hy door fchriftlyke befcheiden
François Sfortia met het Hertogdom van
Milanen bekleeden , omdat de Vorften
op het zelve magtig drongen ; doch op
eene voorwaarde, die Sfortia zoo laftig
v ie l,naamenlyk gereed honderdduizend,
en in verfcheidene tydén nog vyfhon-
derdduizend Dukaaten te betaalen , dat
h y , om zich van deezen laft te ontheffen ;
met anderen aanfpande.
Dus ftondt het met het uitloopen -van ’t
Jubeljaar.het vyfentwintigfte der zestien-
de eeuwe ; ’t welk de Opperkerkvoogd;
Paus Clemefis de Zevendc; onaangezien
de elende van Europa, echter met groote
plechtigheid en tekenen van vreugde,
Volgens de inftelling zyner Voorzaaten,
gevierd,en in alle Landen zyner Kerklyke
heerfchappye verkondigd hadt, opdat
een ieder zyne bevelen volbrengen, en
de alom beloofde aflaaten verdienen
mogt. Maar befpeurende, (4) dat veelen WBon.«.
zyner Geloovigen door de geweldige
krygsberoerten in hun Godsdienftig
voorneemen verhinderd waren, hadt hy fot is«.'
tot heil dier zielen, welken de reis niet
konden volbrengen, dus aan verfcheidene
Vorften en Volkeren zyne weldaaden
L 1 1 X uitfï
J ■ ■
f :
'fe?
L