Jg H I S T O R I D E R
J)
P !l|:
voorzorg kreeg hy eerlang (i) berigt,dat
OPHMriu de Koning de Staaten van Kaftilie tegens
x 'm r a e z Wintermaand te Valladolid wilde byeen
S i« “'" tOripen, om zieh voor Koning te doen
T om . II. erkennen. Dit buiten zyne kennisfe ge-
P"S-393- beiluit klonk hem als een donderflag
in ’t o o r , dierhalven betuigde
hy zulks vreemd te vinden, als zynde
ongelegen, en den Koning noodig vooraf
de wetten , gewoonten en den aard
dier Landzaaten te kennen ; ook keur-
de hy Segovia, in zulk een geval, gevoeglyker
dan Valladolid voor den grooten
toeloop der menfchen. Tragtende
dus door verfcheidene drangreden het
w e rb zoolang te verfchuiven tot de Koning
de Nederlandfche Heeren verzon-
den hadt; omdat de Spanjaards , fteu-
nende op hunne vryheid en hun vermoogen,
nooit zouden dulden , dat de
eerfte plaatfen in den Raad, en de voornaamfte
ampten van ’s Konings H o f door
Vreemdelingen , als gezien ftondt, bekleed
wierden.
Hoe heilzaam deeze overweeging
voor het Ryk niogtzyn, zy was echter
van geen gevolg; wandt de Koning
bezat te veel genegenheid voor zyne
Landsgenooten om hen den raad van
Ximenez te verzwygen, zulks hierdoor
een naaryver rees, die alles, wat de
Ryksvoogd voorfloeg, by den Koning
en des zelfs Hovelingen gehaat maakte.
Uit deeze oorzaake perftenze den Koning
om de Staaten-, op de ontworpe
WH,«.duphäts en tyd„ .fej.,te vergaderen. Des
Ximenez Ximenez, die deeze gangen als een
voorfpook van zynen val befchouwde,
tragtte den Koning op verfcheidene
wyzen van dit voorneemen af te wenden;
doch zulks wierdt verhinderd, en
geene gelegenheid verzuimd om hem
fpyt te doen; tot zooverre, datze den
Koning, hoe bezwaarlyk, eindelyk bewoogen
, onder yoorwendfel van hierdoor
den Kaftiliaanfchen Adel aan zyne
lyn te krygen , den ouden Ryksvoogd
ontblooten.
S d ^ ’ Niet veel tyds verliep’er o f de Koning
x i,« .„ deedt hem fchryven, (3 J en ondertet
IZ II 7 ” Une eige hand,
dat zyne Majefteit te Tordeftllas de
parMarfolier
T om .ir . paS-394-
Koningin zyne Moeder meende te be-
groeten, verzoekende Ximenez zieh ’
derwaart te vervoegen om te overleggen,
op welke wyze de Kon'hig zieh zoude ge-
draagen. Naa deeze ondeiregting,was ’er
by gevoegd, oordeelde de Koning billyk
hem van den laft der beftieringe te ont.
heffen, opdat hy zyne overige dagen
voortaan geruftlyk in zyn Kerklyk gebied
mogt Ilyten ; God zoude hem zyne
dienftcn den Staat beweezen vergel-
den, en de Koning zoude hem erkennen
en eeren als zynen eigen Vader.
Ximenez, zyne aangewende zorg en
trouw zoo onverwagt met ondankbaar-
heid beloond ziende, ontftelde op deeze
tyding dermaate , dat h y , de ydel-
heid der waereld op het krachtigfte
proevende, dien zelven dag, den agtften
(4 ) van Slagtmaand, in den o u - ri'H iii.Jo
derdom van eenentagtig jaaren, vandit w " ‘
leeven fcheidde, met zoodaanigen roem
van wysheid,geleerdheid en Staatkunde, Tran'i.'
dat Spanje nooit diergelyke te voorfchyn
bragt. Zyn lighaam wierdt te Alcala
de Henares, daar hy de Hoogefchool
geftigt, en den bekenden Bybel in verfcheidene
taalen met groote naauwkeu-
righeid hadt doen drukken, ten grave
befteld.
Op het gerügt van zynen dood was
Alfonfus van Arragon, Aardsbisfchop van
Saragosfa , natuurlyke Zoon van den o-
verleeden Koning Ferdinand, te Torde-
fillas gekoomen, om den nieuwen Koning
zynen Neef te begroeten, en, ware
’t moogelyk, het Aardsbisdom van T o ledo
C f ) te verkrygen; maar de Heer (s) T,.t-
van Chevres belettede hem den toegang, d
omdat dees naar die waardigheid,eene
der voordeeligfte des Lands, dong, en
dc zelve verkreeg voor Willem van
Croy den Bisfchop van Kamerik, Zoon
zyns Broeders; des Alfonfus hier over te
laat klagtig viel aan den Koning Karel.
Welke, eenigen tyd by zyne Moeder
met vriendlykheden geileeten hebbende,
zieh ondertusfchen naar Valladolid
begaf, alwaar de Staaten des Ryks vergaderd
waren , en dewyl de Nederlanders,
toen de Spaanfen over de gemeene
zaak in beraad traden, tegen '
het
N E D E R L A N D S C H E \ rO R S T E N . 1.
(7 Jot ~
Em Ml-
Jiiani
Conti-
riiat. Mft*
riiniede
reb, Hi-
fpan.MSS.
Jof.
Em.Mi-
nianaHift.
Hifpan.
MSS. fol.
1518
(3) P-Allglerii
E-
pift. Ö08.
het recht en de billykheid ( i) ter vergaderinge
indrongen , is hier uit geweldige
hapering ontilaan , omdat Zumel,
Gemagtigde van Burgos, zieh met on-
vprfchrokken moed tegen dit gedrag
kanttede , roepende dat ’s volks vryheid
vertreeden wierdt. Hoewel fommige
Edellieden deezen man, die met on-
bezweeke ftandvaftigheid ’s volks wetten
befchermde, door beloften o f bedreigingen,
om den Heer van Chevres
te behaagen , zogten te ftillen , ’t mogt
echter niet baaten, de Buitenlanders wierden
uit den Raad gedreeven.
Wanneer men hierop ’s Vorften hul-
diging zoude regelen, dachten veelen
onverantwoordelyk de Koningin, aan
welke de heerfchappy alleen toekwam,
voorby te gaan; dierhalven wierdt ’er,
naa lang ( z ) beraad, met kennisfe van
de Moeder en den Zoon, zoo fommigen
fchryven, deeze middenweg gevonden
, dat Karel, om zyne Moeder
geen naadeel te doen, zieh vergenoegen
zoude met den naam van Prins, als
haaren Stedehouder, nogtans zouden alle
openbaare ftukken met de naamen
van de Koninginne eerft en dan van den
Prins,als Opvolger,onderfchreeven worden;
anderen verzekeren, dat Karel toen
tot Koning C3) verheven en erkend is ,
’t gene waarfchynlyk voorkoomt, omdat
hy reeds in ’c negende jaar deezer
Boek, j p
eeuwe tot Opvolger verklaard wa s , en iyi8
voornaamenlyk, omdat de Gemagtigden--------
hem ftraks afeifchten, dat hy de vryheden
, gewoonten en wetten der Steden
zoude bezweeren, en wcl inzonderheid
dit punt van geene bcdicningen
aan Vreemdelingen te zullen geeven;
wandt het zat hen nog verfch in ’t ge-
j heugcn, op welke wyze met het Aards-
I bisdom van Toledo gehandeld was; des
; toen Zumel zoodaanige zekerheid af-
zonderlyk tot hcil des Ryks vorderde,
' en de Koning, geheel ontfteld, daarop
zoude geantwoord (4) hebben ik zwee- (4) La
r e , zoo rees hieruit eenige twyfeling eJpcl
I en veel praatens, alsof dit alleen be-
; trekkelyk op den voorgaanden eed was;
hoe het zy , dit bleef in bedenkinge, MnJ;
en de Grooten van Kaftilie en de daar
: mede vereenigde Ryken van Leon en
; Granada , midsgaders de Gemagtigden
der Steden leidden, op den agtften van
Sprokkelmaand, den Koning wederom
den eed nf. Wyders hem zeshonderd-
I duizend Dukaaten in drie deelen in
I even zooveele jaaren te betaalen, in-
' gewilligd hebbende, is de vergadering
I dier Staaten gefcheiden. De Nederlanders
, deel in de verheffinge van hunnen
Vorft neemende, hebben, tot bewys
van deezen handel, de twee volgende
penningen te Antwerpe en teRys-
fel in ’c licht gegeeven.
I. Het gekroonde Vorftlyke wapenfchild ftaat op de voorzyde, en de zinnebeelden der
Hertogen van Borgonje, de laurierftokken , het vuurftaal en hec Guldevlies , op de tegenzyde
van den eerften, hebbende in den eenen en anderen letterzoom deezen zin;
IO A nNA E T K A R O L u s Dei G r a t ia C A S T E L lal , L E G io n is ,
Hi
|l