If... rii):
1 ,1
fe!
S :■
ÎJ11
Het byimneemendheid konfb'ge borilbeeld des alomberoemden Schilders wordt op de vopr-
iydc met dit randfchrift gevonden ;
R A P H A E L S A N C T I V S V R B I N A S .
DE URBTNSCHE R A PHA Ë L SANCTIUS.
Op de keerzyde is de veelborllige Diana, die te Ephefe voor dè Moeder der natuure
gecerd wierdt , afgefchetft, lesfende de dorftigen , door twee harten afgebeeld, met haare
melk ; door welk voedfel Raphael zooverre in de Schilderkonft gevorderd was, dat de grocr-
te Dichter Pieter Bcmbo op den zelven deeze woorden toepafte ;
T IM V I T Q .V O S O S P I T E V IN C I .
FAN WE L K E N Z T [ D E NATUÜR] E T Z T N , L E E F E N G£-
V R E E S T H E E F T OV ER TROF F EN TE WORDEN.
Naa het overlyden van den Paus,
door Wiens geld de kryg in Italie onderhouden
w a s , begon ’s Keizers zaak
in Lombardie te verzwakken ; omdat
’er door gebrek van betaalinge veele
Krygsknegten vertrokken, en hierenboven
door de Kardinaalen eenige Paus-
Jyke benden naar den Kerklyken Staat
ontbooden wierden, waardoor de reeds
gefmeede aanilag op Cremona en Ge-
(iiLa nua agter bleef, en de Hertog ( i ) van
Sudipr. Urbyn > weetende de verdeeldheid der
Guicciitd.Kardinaalen, die meèr op hun eige be-
k®req“ ' lang dan op het gemeene nut der Kerke
doelden, zich weder in zyn gebied
, tot het welke hy van zyne Onderzaaten
geroepen was, herftelde. Ook
zogten de Franfen in deeze gefteldheid
zich door geweld meefter van Parma
te maaken ; maar het fchrandere beleid
van den zoodikwylen aangehaalden François
Guicciardin, die ’er wegens den
Paus gelaftigd was, ftuitte den toeleg,
verdreef de aanvallenden met onbe-
zweeke dapperheid van de muuren, en
behoedde de Stad voor haaren ondergang.
Dus liep het jaar ten einde, en te
gelyk het leeven van Emanuel Koning
van Portugaal, niet min beroemd door
de ontdekking van Ooftindie dan door
het veroveren van Ormus : hy ftierf ,,,
den dertienden (x ) van Wintermaand, formg,!
oud tweeenvyftig jaaren , van welkenuncu?.'
hy zesentwintig geregeerd hadt ; laaten-
de zyne Weduwe (3 ) Leonora v an«l* *
Ooftenryk ’s Keizers Zufter bevrugt, queJS«.
welke het naafte jaar eene Dochter
baarde.
p yii baarde. In de heerfchappy van Portu-
■------- - gaal en der Indiaanfche Landen volgdc
zyn Zoon Jan , de Derde van deezen
naam.
iy i2 Zoo byfler ftondt het mec den aan-
•------ - aanvang des jaars tweeentwintig, terwyl
de Kardinaalen ter verkiezinge van
een nieuw Kerkhoofd vergaderd waren,
onder welken zich groote verdeeldheid
ontdekte ; omdat Julius van Medicis,
Neef van Paus Leo , die naar den Ze tel
S on g, reeds vyftien ftemmen der
ncgenendertig vergaderde Leden door
verfcheidene middelen gewonnen hadt,
tegen welken zich al de oude Kardinaalen
, die zelven naar deeze Hoogheid
ftreefden, kanteden, zeggende thans
geenen Paus uit dat Geflacht te begee-
ren. In deeze verwarringe wierdt, om
tyd te winnen , de Kardinaal Adriaan
Florifz., Ryksvoogd in Spanje, als fpee-
lende ( i ) op het tapyt gebragt, zonte
verkiezen ; maar toen de Kardinaal
Cajetan des zelfs deugd en geleerdheid
by uitfteekendheid gepreezen en hem tot
Paus genoemd hadt, is dees van den
eenen naa den anderen gevolgd , meer
door haaftigheid dan rype beraading
waardoor Adriaan Florifz. met eendrag-
tige ftemmen , als door bovennatuurly-
ke invloeijing, zoo men zeide, den ne-
geijden ( z ) van Louwmaand tot Paus
van Rome gekoozen wierdt ; niet alleen
tot groote verwondering van Italie,
maar zelf van ganfch Europa.
De Kardinaalen gaven Adriaan Florifz.
ftraks door brieven kennis van deeze
verheffinge , en verzogten hem zyne
zaaken haaftiglyk te willen afdoen, om
by de eerfte gelegenheid naar Italie,
dat door den oorlog en inwendige verdeeldheid
verteerde, te koomen. Hoewel
Adriaan Florifz., naar ’t getuigen
van fommigen, de tyding zyner ver-
kiezinge (3) te Vifforia in Bifcaje ont-
fangende , den volgenden dag in tegenwoordigheid
van eenige Kerklyken,zonder
den Gelaftigden,dien de Kardinaalen
aan hem zonden, af te wagten, de Pauslyke
fieraaden aannam, nogtans fchreef
by den vyftienden van Sprokkelmaand
J I . D e e l,
î l . ■
k l
.
j :
’2 t-.-'
Ä ' M La
Hifi. <iT-
” 'k ' •• taüa fiifr.
Guicciarfi.
■ ' ii..
pag. 404.
%
fCO.Pan.
viniiVita
Adriaui
VI.
(jfeHift.du
Concile
tie Trente
de Frà
Paolo par
Am, delà
Housfaie,
pag, 18.
aan zynen byzonderen vriend, (4 ) den i f i i
meergemelden Floris Oom van W yngaar- (4) Bede
van Dordrecht, onder anderen deeze
aanmerkelyke woorden; Ik Cchep eeen ver- » '"la
, / , ./ * doot Be.
m die eere , en ik fchrtk voerr aoo »erwyk
Î. Ik hadt liever buiten
ke, Kardinadfche, en Bisfchoplyke waar.
digheid in myne Prooßdye te Utrecht God
te dienen : maar ik d w f den roependen Ged
niet wcderßaan , verhoopende dat hy z e lf
myne mvolmaaktheid zal vervullen, en ge-
noegzaame kracht verleenen om dien laß te
draagen. Ik verzoeke Udt God voer my,
en doet ook door godvrugtig bidden dat hy
my onderwyze om zyne geboden wel uit te
voeren , en my waardig maake om zyne
Kerk te bouwen. In diergelyken zin
fchreef hy den Kancelier des Keizers en
de vy f Kapittelen van Utrecht. Ook
zonden de Kardinaalen hunnen Amptgenoot
Aleander (y) naar den Keizer, wel- (qo.Pm-
ke zich toen in Duitsland onthieldt, en, « ¿ „ i*
op ’t verzoek van den Raad en des
Roomfchen volks, den verkoozen Paus
ernftig aanporde om de Ingezetenen van
den Kerklyken Staat voor ro o f, moord
en brand te helpen befchutten.
Deeze verkiezing ontftelde den Koning
van Vrankryk, omdat hy niet twy-
felde , o f Paus Adriaan ( 6 ) zoude den
Keizer thans meer dan ooit begunftigen. Fr.n«
Dierhalven,met veele moeite tienduizend
Zwitfers geworven hebbende, deedt hy
de zelven onder ’c geleiden van den Bas-
taard van Savoije, en Galeas van S'. Severin
ftraks naar Lombardie vertrekken,
om de Keizerfen aldaar het hoofd te bieden,
welken zich door ’t beleid van Prosper
Colonna ook meefter van Alexandria
( 7 ) en van Afte gemaakt hadden, en
eerlang door zesduizend Duitfen, voor niia 41 f],
’t geld van den Engelfchen Koning ge-
worven , onder Hieronimus Adorna ,
midsgaders nog vierduizend anderen op
de bezolding der Milaneezen, verfterkt
wierden. Welke Ingezetenen, zoo door
het verlangen naar hunnen nieuwen Hertog
, François Sfortia, dienze om zyne
afkoomft en goede eigenfchappen beminden,
als door de verfche hulpbenden in
wakkerheid toenamen. Maar het Franfche
Legerhoofd Lautrec, meenende den
O 0 Her-
:|
iXji. .r, ! i .;!
Mfei!
i: