Ir'
, I'
: r ' i 1
I J23 geleid hadt: uit deeze oorzaake dunkt m y , dat ’er dit byfchrift in den rand gevonden l i i j
“ wordt 1 ------- -
S P I R I T V S S A P I E N T I A 5.
D E G E E S T D E R W T S H E I D.
ir. II I . IV . Vermids de tweede en derde nicts aanmerkelyks buiten de anderen vertoonen,
zal ik tot den vierden overgaan: welke het wapenfchild, met de drievoudige kroone en
dnbbele ilentels, tekens der Pauslyke waardigheid, verfierd, op de voorzyde draagt; omtrent
de verdeeling van het wapen wordt verhaald, dat Paus Adriaan afkoomilig uit het geilacht
van Dedel, zoo fommigen (i) meenen, des zelfs wapen, zynde drie weerhaaken, gevoerd,
en federt met dat van Boukhoril, (2 ) een zwarte Leeuw op zilver , gevierendeeld heeft;
omdat een zyner Voorvaderen aan dat Huis getrouwd was. Het zelve wordt ook op zyn
iieriyk pronkgraf, dat de Kardinaal Enkevoort te Rome hem ter eere, in de Kerke der
heilige Maria der Duitfen, van Mariner deedt fügten, gezien: het welke, nevens andere ge-
denktekens van Paus Adriaan, in de naauwkeurige verzaamelingen van den Heer Cafpar Bur-
man gevonden wordc. Rondom het gemelde wapen leeftmen weder;
(>)) ita.A Ana-
<3 . i
Hirt.
deHadtia-
noVI.
Cafp. Bur-
manni
pag 3-
(i)Batavia
Illuil.door
S. van
Leeuwen
fol, 1116,
A D R IA N V S VI. P O N T i f e x M A X i m u s .
ADR I A A N DE Z E SDE OPP ER ST E PRIESTER.
Op de keerzyde zietmen de Eoetgezanten Paulus en Petrus, den eerften met het zwaard
den ander met den ileulel afgefchetft; doch om welke reden Paulus hier en op den tweeden
penning aan de regter zyde van Petrus gefteld is, vak moeijelyk te ontvouwen ; wyders
zyn hunne naamen ook op deeze wyze in den rand te vinden ■ ’
S i u c T u s P A V L V S , S a n c t u s P E T R V S .
DE HE I L IG E P A U LU S , DE H E I L I G E PETRUS.
Naa ’t overlyden van Paus Adriaan
Ilondt de Zetel rüim twee maanden le-
: flig , tot groot nadeel der Verbondenen
, mids de ongeregeldheid en wan-
betaaling der Krygsknegten ; ook hadt
de Hertog van Ferrare de Steden Regio
en Rubiera van den Kerklyken Staat
gefcheurd ; maar de hierdoor geleede
fchaade wierdt vergoed door de ver-
(,) La heffing van Julius van Medicis, ( 3 } na-
X^Fr. Gsicciaricis, tot Kerkhoofd, onder den naam
tt'"' tuurlyken Zoon van Juliaan van Medi-
pag. ‘ß Kerkhoofd, onder den naam
van Clemens den Zevenden, Wiens neiging
, bekwaamheid tot den oorlog,
en verwydering van Vrankryk genoeg
bekend waren. Ook was hy naauwlyks
op den Kerklyken Zetel geilecgen
(4)Chai- *’5' beloofde, (4 ) door eenen brief
tresvan met een lood Zegel verfterkt, den Keizer
hulp en onderftand te verfchaf-
fen, viiyio,.
Het Franfche Legerhoofd, hierentus - agtflebo-
! fchen zynen aanilag op Milanen mis-
lukt, en meeft alle onderneemingen
ja zelf de aanbieding eener wapenfchor- ”
linge, (y j hoe omzigtig beftooken, v e r -(,) com-
ydeld ziende, beftelde, om de verdere , Ga). Cir
gevaaren te ontwyken, zyne benden ¡nP'U“p‘s,
de winterlegeringe. Hoewel de V e r - ’ *'
bondenen door zoo groote beweegingen
der vyanden luttel geleeden hadden,
echter ontfingenze met het uitloopen
van den Veldtogt eene bittere necp
door het fterven van hunnen bedreeven
Veldheer (6 ) Profper Colonna,(«) 1.
die voor een der beroemdfte Krygshel-™ ^},,
den zyns tyds geacht wierdt. Zyne Guicciard.
plaats als Algemeen Bevelhebber wierdt
federt
ty i l
il)Djliiiil
Hirt, de
trance
Tom.V.
pai5.»37-
r'i) tur-
quet Hifi.
d’Efpagne
fol.upx.
(3) Me.
Jnoir. de
M.duBeU
byfol,93.
federt door Lannoy, Onderkoning van
Ñapéis, bekleed.
Op deeze wyze liep de ontfteltenis
van Italie, terwyl de Grenzen van
Vrankryk van verfcheidene kanten beftookt
wierden ; wandt de Keizer was
met grooten toeftel van volk en wapenen
in Navarre getrokken, om van
dien kant in Vrankryk te ftorten: met
die inzigt tragtte hy Hendrik van Albret,
( i) Erfkoning van Navarre, door
groote beloften van Vrankryk te verwyderen;
maar dees,zich niet durvende
vertrouwen, hadt den voorflag van
de hand geweezen. De Keizer, te Pampelona
koomende, zondt den Cone-
ftabei Velafco en den Prins van Oranje
, ( i) met omtrent vierentwintigduizend
mannen, in het Land van Bearn, welken
naa eenige dagen overweegens voor
Fontarabie trokken, daar Lautrec genoeg
Volks en voorraads in geworpen
hadt om de belegering te können ver-
dunren; dierhalven hier het hoofd ftoo-
tende trokkenze ylings’t gebergte over,
en floegen zich, den zeventienden van
Herfftmaand, voor Bajonne neder, terwyl
eene Vloot den Zeekant geflooten
hieldt. Lautrec , die ’er met weinige
knegten binnen wa s, floeg alle ftormen
zoo kloekmoedig a f, dat ’s Keizers
krygsmagt zonder merkelyke ver-
rigtingen, naa de omgelege Landftreek
verwoeft, en veel voiks door kpude en
ongemakken verlooren te hebben, weder
naar Spanje keerde.
Met de onderneemingen der Nederlanderen
en Engelfen liep ’t niet veel
beter af; wandt La Mothe desNoijers,
dien de Hertog van Borbon voor zynen
vlugt naar Duitland afgevaardigd
hadt, om de Graaven Felix, en Willem
van Furftemberg voort te dryven, hen
vertoond hebbende van welke aange-
legenheid het vaardig uitvoeren der
zaaken voor den Keizer zoude z y n ,
geleidde de zelven fpoedig met agt- of,
zoo anderen melden,met twaalfduizend
Landsknegten door ’t Graaffchap naar
het Hertogdom Borgonje , neemende
Coiffi, (3 ) een klein plaatsje van Bas-
figni , van waarze de Maas omtrent
haaren oorfprong övertrokken, en het
Kafteel Monteclair overmeefterden. D e '
Graaf van Guife j dit verlies kundig
geworden, wierp zich hierop binnen
Chaumont in Basfigni, ftraks gevolgd
door den Heer vanOrval met zeshonderd
anderen, met welken zy geraaden
vonden te velde te trekken om
de vyanden, die geene ruitery hadden,
te kwellen, ftaat maakende op de mannen
van wapenen, welken de Hertog
van Borbon beloofd, en; mids zyn onty-
dig vertrek,niet geworven hadt. Aan het
befluit van Guife hing de behoudenis
van Borgonje, wyl zyne ruiters zich in
hoopen verdeelden, en den Duitfen alle
leevensmiddeleli affneeden ; welken ,
naa datze eene maand o f zes weeken
omtrent Chaumont gezworven
hadden , doof den hongersnood verjaagd
wierden. Dus de twee overwon-
nene plaatsjes verlaatende, ftaptenze naar
Neufchatelin Lotteringe, om de Maas
weder over te trekken , daar de Graaf
van Guife (4 ) hen van den eenen en
den anderen kant meende te knellen ;
maar door verhindering hen flegts weinig
volks aflloeg, en dus de groote
voorneemens der Duitfen bepaalde.
Geen mindere beweeging was ’er in
Picardie, wyl de Koning van Engeland;
die,zoowel als zyne Voorzaaten, uitzigt
op de Franfche Kroon meende te hebben,
en met den Keizer in naauw verbond
leefde, zich mede in de zaaken
des Hertogen van Borbon ( y ) gewikkeld
hadt, onder beloften van zyn Heir
in Herfftmaand naar Vrankryk over te
voeren. De beftejnde tyd gekoomen
zynde, deedt hy den Hertog van Suffolk
met veertien o f vyftienduizend
mannen naar Kales overfcheepen; deezen
, zich den twintigften van Herfftmaand
met den Graaf van Buren Veldheer
van ’t Nederlandfche Leger vereenigen
de , maakten faamen een krygsmagt
(6 ) van vyfentwintig o f dertig-
duizend Voetknegten en vyf o f zesduizend
ruiteren» De Heer van Trimouil-
le , die het gebied in Picardie voerde,
bevondt zich, om ’t gering getal zynef
benden, buiten ftaat het veld te hou-
Y y z den,
(4) Memoir,
de
M.diiBel-
layfcl. 94.
(■J R.
Thoyras
Hidd’Angler.
Tom.V.
pag. 17®.
(6) Me-
moir.de
M. du Betlay
foi. 94.
1 nf!;/
■
• 1
, V” -
4 c ..- .,
fe j -