273«
(\ lB ly s -
wyk be-
fchryv.
van Delft
pag.73y.
i t ) Ubb.
Emmii
Hiil.Fri-
fîæ fol.
Delfr, welke Stad den derden ( i) van
Bloeimaand deezes jaars, door den brand
byna geheel verteerd was, hy een Leeraar
onder de Doopsgezinde zynde ,
vondt thans middel in eene vergadering
by Boekholt, daar veele lieden uit Gel-
deriand , Vriesland , Holland , Overysfel
en Weftflile verfcheenen , om de
verftrooide Munfterfen met de naavolgeren
van Hofman te vereenigen, onder
beding (2 ) dat ieder by zyn gevoelen
blyven , en alle vlyt aanwenden zoude,
tot nadere eendragt; ondertusfchen zoumen
zich wagten v an ’t ongelyk te wreeken
, van vonnis te ftryken, en hals-
ftrnffen , buiten ampt zynde , tegen
fchuldigen of ontfchuldigen te pleegen;
maar Kerkrooven en diergelyke booshe- 193^
heden veroordeelen; hierenboven moeft- -
men het gebruik van den Wederdoop
by de Batenburgers voor eenen tyd op-
gefchort, den geenen wier Godvrugtigheid
bleek, mededeelen.
Het opwellen van veele nieuwe Ge-
zindheden, die tegen ban en boete
voortliepen, baarde de Landvoogdesfe
groote zorgen, des de Vorftin befpeurende
met al het yveren weinig te vorderen
in deeze verwarde tyden geraaden
vondt gedult te neemen, en haare
ziel in lydzaamheid te bezitten; het
welke, myns oordeels, door den volgenden
zeer raaren gedenkpenning der
Landvoogdesfe betekend wordt.
Van deeze Vorftinne wordt getuigd, datze wys was , de Geleerdheid beminde, en ver^
f3)Brandt maak vondt in Latynfche (3 ) boeken, zoodat Erasmus in opzigt van haar pléeg te zeggen,
Reform! ‘■JJeezen der Menfchlyke zaaken verändert , de Monniken -weetea van geen Geleerdheid, en de
I dec! Vrowwen maaken veel werks van Boeken. Ook wierdtze om haare befcheidenheid van fom-
pag. >os- jnjge,, verdacht gehouden even ofze de Lutheraanen in ’t heimelyk begunitigde ; doch dît
vermoeden kon den roem niet verminderen , die zy door ’t manlyk beftieren deezer Nederlanden
verwierf; zulksmen niet zonder reden haar afbeeldfel op • de voorzyde bewaard
vindt, hebbende rondom haar gekapte borftftuk deezen letterzoom ;
MARLV R E G IN A V N G a r iæ V I D V A , C A R O L I C a E S A ris
E T FERDINAND! I. R E G i s S O R or.
KONINGIN MARIA WE D UW VAN HÜN G A R Ï E , ZUS T ER
VAN K E I Z E R K A R E L EN VAN KÒNING FERDI NAND
D E N EERSTEN.
Op de tegenzyde fchynt my haare naamgenoote de Heilige Maria Magdalena afgebeeld,
boete doende over haare zonden, hebbende het kruis dat haar opgelegd was voor zich, en
i f n S omfchrift deeze fpreuk uit de gewyde (4 ) bladeren ;
Cap.xX I.
vers. 19.
IN P A C IE N C IA P O S S ID E B I T I S A N IM A S V E S T R A S ,
L V C E XXI.
o r Z U L T UWE Z I E L E N IN L T D Z A AMHE ID BEZI T -
T E N , LUCAS XXL
* 7 3 «
Daventrii
Illuflr.pag.
Het beleid der Landvoogdesfe in ’c
fchikken der Staatszaaken kv;am den
Keizer thans weder te ftade, in de
tweedragt tusfchen den Hertog van
Gelder en deStad Groeninge, van welken
twift de naafte Landzaaten grooien
overlaft leeden ; des de Landvoogdes,
om haare banden re verfterken cn die
van Overysfel te dekken, in ’c voorgaande
jaar van de Staaten dier Land-
( i}R e vii ftreeke ( i ) begeerd hadt, dat de zelven
uevens die van Namen , Artois,
Henegouwe , Vlaandre, Zeeland , Brabant
, Holland , Vriesland cn Utrecht
te Brusfel wilden verfchynen, om met
elkanderen eene vereeniging van onderlinge
befchermingen tegen alle voor-
koomende zwaarigheden te maaken;
maar dit verzoek bleef fleepen, en het
wrokken des Hertogen van Gelder tegen
die van Groeninge, omdatze hem
in dcn Oorlog tegen den Graaf van
Ooftvriesland onderftand geweigerd hadden,
berftte tot daadlykheden uit; wandc
uitheemfche hulp zoekende vondtze
by Kriftiaan den Derden Koning van
Deenmarke, omdat dees met den Keizer
overhoop lag, en den zelven ihans
door de Gelderfen zooveel werks poogde
te rokkenen , dat de Keizer geen
luft zoude hebben om Deenmarke door
de Nederlandfche V lo o t, voor welke
(i) Rey- veertig kloeke fchepen in (x ) Zeeland
Chion?' uitgeruft wierden, te beftooken; tot
hnYu zondt Kriftiaan eenige bended
pag. den naar Gelderland p welken zich mec
eenige Wederdooperen en andere vol-
ieiihS' Weftfale (3 ) en Oldenbur-
Geid C c - gerland vereenigden, en onder Meyfoh'J'j
Staaten van Stad cn Land zoo ge- i f 3^^
weldig tegen de .Gelderfen verbicter-
d en , datze beflooten zich onder den
Keizer te begeeven 5 zendende mec dic
oogmerk twee Gezanten aan de Landvoogdesfe
te Brusfel, met verzoek van
onder de befcherming der Keizerlyke
Majefteit, als Hertog van Brabant en •
Graaf van Holland , aangenoomen te
worden. De Landvoogdes, eene gelegenheid
gebooren ziende, daarze jaaren
naar gewenfcht hadr, nam (4) hen met(4)Gout.
beleefdheid aan,en vergaderde ftraks vee- ciuol .
le Krygsknegten,dieze naar Vriesland
vaardigde mec bevel aan den Stadhouder,
Georg Schenk, van Groeninge zonder
toeven te ontzetten. Schenk, drie Vaandels
knegten derwaart gezonden hebbende
, volgde onlangs hiernaa zelve mec
groote krygsmagt,en wierdt ’er, den zevenden
(y) van Weidemaand,met grooteB).sybe
vreugde ontfangen, en den naaftvoJgen-konV^
den dag, in den naam des Keizers, in S', dc
Walburgskerke, tot Erflandsheer
Groeninge en deOmmelanden op dit be- rius vaa
ding gehuldigd. Dat de Stad en Staaten
(6) van dic Geweft de Voorrechten en
Vryheden van hunne Voorouderen ont-vanVriesi.
fangen, en ’s Lands Wetten, Inftellingen[Jublv
en Gewoonten zouden behouden; dat de
Overigheid van ’c Oldampc en Selwcrd rrif.mter
onder deStad blyven;en al deSterkten of A m s i f S .
Vaftigheden,die in ’cLand warenjgeflegt»**^'^^^-
en geen andere in toekomende tyden,
dan alleen tot noodige befcherming, geftigt
zouden worden; datmen in de Stad
een Vorftlyk Huis, doch zonder Wallen
enVeftcn,voor denKeizer,op koften van
’c ganfche Geweft,zoude bouwen,en aan
nardHam, op hoope van grooten buir, denKeizcr en zyne Erven jaarlyks twaalfde
naar de Ommelanden trokken , daarze
het Stedetje Dam overweldigden, en alle
Landlieden dw'ongcn ter verfterkinge
deezer Veftinge te helpen.
Wanneer die van Groeninge zich
hier tegen ftelden , liepen veelen dier
faamgerotte meenigte gewapend derwaart,
plonderden en ftaaken de Voorfteden
in den brand , door wclken de
vlam over den wal flo e g , en v yf huizen
en dertig fcheepen, die ’er naaft
gelegen waren, verteerde, midsgaders
J l. ‘Dee/.
duizend Kareisguldens zoude betaalen.
Toen Schenk hierop den eed voor
zynen Heer afgelegt, en dien weder
van den Raad en de Gemeente ontfangen
hadt, deedt hy, ter eeuwiger gedachtenisfe,
goud en zilver geld onder
het volk ftrooijen. Op dusdaanige wyze
wierdt dit Geweft aan de Nederlanden
gehegt, en hec gebied van den Keizer
vergroot, by welke gelegenheid,
wyl zyne magtige hand en uitgefpreide
vleugels de Landvoogdes alom befcherm-
Y y y y y den.
i;*' » ii'-l