hebben ; ook wift de ganfche Kristen-
' "heid, dat hy beilooten hadt zelve te
velde te trekken, en perfoon en goed te
waagen, ja dat hy de voordeelige aanbieding
des Vreedes geweigerd hadt,
’c en zy de ganfche Kriftenheid in den
zelven begreepen wierdt; waar omtrent
de Turk verklaarde niet liever te wenfchen
, dan dat ieder met zyne bezittinge
te vreede was, en het bloedftorten
geftaakt mogt worden, maar bedugt
te zyn voor fommigen, die naar
de heerfchappy over alle anderen ftreefden
, laatende den Kriftenen de keur
van den vreede , o f te volharden in
den oorlog, en de byzondere hoogmoed
van den eenen o f den anderen te voeden
, van welke geen einde fcheen: dierhalven,
om de gevaarlyke gevolgen te
vermyden, ordeelde de Koning , mids
de inwendige beroerte, en in zooveele
oorden verkeerde geleerdheid en vreemde
gedachten fpruitende, tot het beroepen
eener algemeene Kerkvergaderinge,
tot eer der Kerke, toeftand des
tyds, tegenwoordig heil en toekoomende
ruft, de wapenfchorfing noodig en
nut te zyn.
Het verfpreiden van dit gefchrift verftoorde
den Keizer dermaate, dat hy zy-
d'rEmT Groothofmeefter ( i ) den Graaf
Charlesv'. van Reux , toen Gezant in Duits-
Frinsii^Bnd, fchreef ftof genoeg ter weder-
I- legginge van ’s Konings brief te können
vinden, doch dit beneden. de Vorftlyke
waardigheid oordeelende, zoude
hy hiervan aizien, hoopende dat, mids
zyne werken anders getuigden, de Duit-
fen zich niet zouden laaten misleiden :
zoo zyn Gezant echter over dit voorwerp
in onderhandeling raakte, zou de
zelve toonen, dat alles verdichtfelen,
loogens en moetwilligheden waren, welken
den ftandvaitigften het geduld zouden
doen verliezen ; wandt het bleek
alom, dat de Koning van Vrankryk in
’t heimelyk met den Turk gehandeld,
en dien op den Keizer en Roomfchkoning
aangehitft hadt, om hen zooveel
werks te geeven , dat h y , zich met
® de Zeemagt van Barbarosfa vereenigd
hebbende, Genua zoude overweldigen.
Behalven dit, wa s ’c de ganfche Kriften- i f s y
heid, voornaamenlyk den Duitfen, ge- ' '
noeg bekend, dat hy zelf zyn onrecht-
vaardig ingenoome oud Erfdeel, om de
ruft en den vreede te behouden, liet
zitten; dat ’s Konings eifch op Milanen
oorzaak tot alien twift gaf, kon hy waar
maaken, en de Koning konde niet ont-
kennen, dat hy den Keizer dikwylen
aangebooden , hadt tot den Grootften
V o r ft, die ooit in de Kriftenheid geweeft
was, te willen maaken, midsde
Keizer den Koning tot hec verkrygen
van Milanen wilde helpen, of alleenlyk-
toelaaten, om dat Hertogdom met de
wapenen te overweldigen; doch dac de
Keizer zulks altyd verworpen en zich
bevlytigd hade om de Kriften Vorften
inzonderheid die van Duitsland in vree-r
de te houden , ’t gene bleek uic den
handel van Augsburg, Regensburg en
Neurenberg; ook hadt hy om de Kristenheid
te verzekeren zyne Kinderen
aan die van den Franfchen Koning ten
huuwelyk willen befteeden; ja zelf hade
hy zich fterk gemaakt, om door den Hertog
van Milanen jaarlyks vyfentwintigduizend
Schilden aan een van ’s Konings
Kinderen te doen opbrengen;»
doch dit wierdt afgeflaagen mec een op-
zec om boven Milanen ook Genua,
het-Graaffchap A fte , hier onder mengende
het Markgraaffchap van Montferrat
, te vorderen; en federt hadtmen door
s' Konings Gezanten gehoord, dat de
zelve ook het oog hade op Florenze.
Verder gaf de Keizer zyne meening omtrent
het beleggen der Kerkvergadering,
en wat tot dien handel behoorde, te verftaan.
De Keizer, dit aan zynen Gezant bevoolen
hebbende, fchreef (z) federt den ( i) Hiii;
Hervormde Vorften, de zelven vry har-^
tig befchuldigende , datze de Geeftlyke ‘S l ;
goederen aangetaft, de Kerken beroofdS ?
en de geboden niet gehoorzaamd had-
den, hen beveelende de vonnisfen van 'c
Kamergericht te gehoorzaamen; des de
V orften, hoewel de Roomfchkoning den
Keurvorft van Sakfen , welke met een
Koninglyken ftoet naar Weene’ vertrok-
ken,, en eindelyk op den twintigften van
Slagt-
«737 Slagtmaand, (i) met het lang geweiger-
(i) Tent- de Keurvorftendom Sakfen bekleed was,
Sis’in. beloofd hadt de verfchillen naar’t ver-
S « . '”’ Neurenberg ( i ) te fchikken,
den Vreede te onderhouden, echter
«Com-* bekommerd wierden , voorts te Smal-
slreR? vergaderden en hun byna ten
lig- ix einde geloope verbond, den vierentwin-
fslliitflf tigften (3 ) van Wintermaand, tot tien
jaaren verlengden, befluitende te ge-
SmRc '5'*' ’ «'I®® > <5“ begeerden,
lis- st alsze de Augsburgfche Belydenis er-
j'¡V fc t ™ hs» 2elve lot wilden
ondergaan, tot Bondgenooten zoude
aanneemen: onder deezen waren de
Vorften van Pomeren, Ulrik Hertog
van Wirtemberg, Robert Hertog van
Beijere en Tweebruggen, de Steden
V I. Boek. 4 ip
Augsburg, Frankfort, Kempten, Ham- 1737
burg, Hanover cn anderen; zelf wierdt
Willem Graaf van Nasfou in ’t Verbond
genoomen, fchoon de Landgraaf van
Hesfen met hem wegens de Heerfchap-
py van Katzenelleboge over hoop lag,
echter zeide de zelve, byaldien men
Graaf Willem om de Euangelifche Leer
geweld aan deedt, en de zelve hulp
verzogt, die niet ta zullen weigeren.
Het befluiten van deezen aanmerkely-
ken handel voor den Hervormden
Godsdienft heeft ftof gegeeven, datmen,
ter eere van de twee voornaamfte Hoofden
van dit aanzienlyke Lighaam, en
tot gedachtenis dier verbintemsfe, de
vier volgende gedenkpenningen gemaakt
heeft.
i. Het voorftuk van den eerften draagt het afbeeldfd van den Keurvorft ten halven I7-
(4)Tcnt- Keurvorftlyke zwaard in de regter- cn den gepluimden hoed in de dinkcrhand, aan
ieliiNu- den hals zietmen een deel diet fpreuke, welke zyne Gemaalin (4) gewoon was op zynen
“ ftikkea, en uit deeze woorden, die hier t’elkens door een kndsje gefcheiden
ntncft. ' zyn, beftondt;
n . Diti. Ud dd d A LS