lei koopmanscliap, werd bij verlies van het ambt {ambacht
of gild, zie Deventer) ernstig verboden.
Aangezien het inenigwerf gebeiirde dat de eene stad
tegen de andere, dorp tegen dorp, stins (kasteel) tegen
stins overhoop en in oorlog geraakte, en vele bemoeiallen
zieh daarin staken, zoo was het de wil der gilden, dat
zich geen gddebroeder zieh daarmede zou inlaten, bij gelijke
straf en daarenboven 20 oude schilden ,,en uit de gilden
geschopt" te worden.
De betalingen der breuken (boeten) moest in baar geld
en niet, als voorheen, in bier zijn. De gilderechters inden
die, onverkort hetgeen den Raad toekwam, ten gedije en
orber (profijt) der gilden en nooddruftigen, na ofkrachtens
verlof en ad vies van „verhoorlingen" (het bestuur) van de
gilden en raad.
De olderman en de raad moesten op den aangezegden dag
der bijeenkomst verschijnen, op boete van een half mark.
Indien er in deze punten iets te veränderen of te ver-
beteren viel, „’t was te verhandelen bij de rechters en
„verkoorlingen der gilden en bij de gemeene raad.“ ‘
Men ziet uit dit zeer merkwaardig stuk, hoe behoudens-
gezind de gilden in Leeuwarden in 1482 waren. Trouwens
dit blijkt nog nader uit een ander, niet minder merkwaardig
stuk uit denzelfden tijd. Het is het verbond tusschen
het Vetkoopersgezinde Leeuwarden (d. i. der anti-free-
Zie ook Dr. S. Sk. C o k o n e l , Het Gildewezen in Friesland, blz. 9 , 10.
traders), met de Schieringers {freetraders) van Bolsward,
Sneek en Sloten, den 20 April 1482, voor vier jaren geboten.
De hoofdbepaling was deze, dat „zij onder anderen
ende met malkanderen vrij zouden „koopen en verkoopen,
v v ij GR vGilig zoucIgr TSiZGfl.
Maar nauwelijks zijn de genoemde vier jaren omgevlo-
gen, of Leeuwarden (1486) vervalt weder (zeker op aan-
stoking van het mächtige Brouwersgild daar binnen) tot
het oude verbodsysteem. Geen Haarlemmer bier of knit
mag voortaan in de stad verkocht of getapt worden;
alleen het bier dat men in Leeuwarden brouwt mag er
gedronken worden!! Eene geringe overtreding van dit
eigenbatig verbod in Juli 1487 heeft het bekende Uerop-
roer te Leeuwarden ten gevolge, een treurspel, dat met het
innemen en plünderen der stad, het sneuvelen en gevan-
kelijk wegvoeren van vele burgers en den moord van den
verständigen olderman A u c k a m a eindigt.
Yoor de geschiedenis der Leeuwarder gilden in de
166— 18® eeuw stonden ons, behalve enkele aanteekeningen
bij S c h w a r t z e n b e r g {Charterhoek (II—AO, nog de
volgende MSS. bronnen ten dienste:
a) Twee banden, bevattende vier deelen (A—D) van
het zoogenaamde Policieboek v a n Leeuwarden, waarin alles
1 Zie onze aanteekening: Het Ueroproer te Leeuwarden in het jaar 1487,
.ijne oorzalcen en gevolgen. Vrije Fries X I. biz. 347-376. G.a b b em a ,
blz. 164-173.