'••• '-II jij¿
i l ! PS
podis differunt branchiis nudis, sub abdomine liaerentibus; clypeo bipartito^ anteriore
oculos et antennas medias, posteriore maxillas pediformes gerente; pedibus quatuor
anterioribus ab sequentibus separatis et ori approximatis, nnde nomeu Stomapodum
(I). Malacostraca oculis sessilibus gaudent, corpore elypeo non obtecto, in plures
anniilos diviso, quorum in plerisque Septem anteriores pedibus muniti; praetereu
in bis distinguuntur quatuor Tel duae antennae, duae mandibulae, lingua, duae
maxillae et labium formatum duabus maxillis pediformibus, analogis duabus prioribus
Deeapodum; maxillae quatuor posticae in pedes transformatae sunt. — In Amphipodis
mandibulae palpigerae; appendices caudales pedum spuriorum ibrmae magis
analogi. — In sequentibus mandibulae non palpigerae. Laemodipodum pars posterior
corporis brancbias distinctas non offert; cauda TÌX ulla; pedibus posterioribus
apici caudae plerumque aimexis vel corpore ultra pedes posteriores articulis duobus
brevissimis terminato; pedibus duobus anterioribus capiti adhaerentibus. In Isopodis
par primum pedum capiti non articulatum, articulo proprio annexmn; branchiae foliiformes
abdomini adhaerentes (2).
Tali ratione Malacostracorum quinque ordines distinguuntur. Instituta vero inter
illos comparatione, apparet non omnes aeque distare, et oculis sessilibus praeditos
multo magis inter se convenire, quam oculis pedunculatis gaudentes. Deeapodum
nempe pars anterior corporis conjungit organa sensus, mauducationis et motus. In
Stomapodis contra articulus, cui adhaerent organa sensus, separatus ab ilio, cni
organa manducationis inserta, et pedum tria paria totidem distinctis ligantur articulis.
Edriopbthalma vero omnia Septem pedum paria Septem articulis annexa praebent
et conjunctio Ampbipodum, Laemodipodum et Isopodum, sub nomine Tetradecapodum
(3), vel quatuordecim pedibus gaudentium, naturae magis consentanea yidetur.
Rejecta ergo sectione Malacostracorum, magis arridet, hue relata in tres sectiones
dividere, quarum prima cum Decapodis, secunda cum Stomapodis et tertia
cum Arapbipodis, Laemodipodis et Isopodis junctis couvenit.
Ut rectam babeamus notionem diversae fabricae earundem corporis partium in serie
animaliuni articulatorum, necessario analogae corporis partes analoga denominatione
indicandae sunt. Hie attendimus ad divisionem corporis in caput, thoracem
et abdomen. In Crustaceis simplicem illam divisionem minus consecuti sunt Carcinologi:
pai-ti anteriori diversa nomina praebentur W, posteriorcpre dicitur cauda (5); quum
tarnen sub cauda in Vertebratis intelligatur continuatio vertebrarum dorsalium musculis
et cute tantum obductorum, atque cauda in Crustaceis contineat viscera abdominalia
vel saltem fmem illorum viscerum, abdominis nomen eligendum videtur. Caput
Insecti dicitur illa pars, cui oculi, antennae et partes manducationis; Thorax, cui
organa motus articulata; Abdomen, pars, quae pone organa motus sese extendit.
Quando illam definitionem in Crustaceis sequimur, in Decapodis caput et thoracem
una articulatione junctum; in Stomapodis caput duabus, thoracem tribus articu-
(1) Latr. 1. 1. pnj . 101.
(2) Latr. 1. 1. pug. 111. 1U. 120. 129.
(3) Divors.i a Tolradecapodis Clar. Blainville Isopoda, CaliVos, Cnprellas et Lcrnaeas comprolicndontiliiis Vid. JTouteau
Bictionnaire d'llistoire JVaturelle.
(.i) Test, Carapace ou Trono. R. .In. 1. 1. paj;. 1(3. 101. 28.
(5) 1. 1. pagr. 70.
lationibus divisum; in Tetradecapodis caput unico, thoracem septem articulis separatum
invenimus.
Quamvis numerus organorum motus diversus sit in Decapodis, Stomapodis et Tetradecapodis
j numero organorum manducationis computatus, semper ad eundem redit.
Decapoda et pedum et masillarimi quinque; Stomapoda pedum tribus, maxillarura septem;
Tetradecapoda pedum septem, maxillarum tribus paribus gaudent, ita ut in
omnibus evadat decem parium.
Quod de Malacostracis in universum dictum, etiam de Entomostracis repetendum.
Conferantur characteres, illis a Latreille et Desmarest tributi et apparebit nullum
esse, qui generalis dicatur. Posterior Entomostracorum sectionem dividit in Poecilopoda,
Phyllopoda, Lophyropoda, Ostrapoda, et Brancbiopoda, quorum prima Poecilopodis
et quatuor reliqua Branchiopodis Latreille respondent.
In Branchiopodis os componitur e labro, duobus mandibulis, lingua quatuor vel
duabus maxillis. In Poecilopodis desunt et mandibulae et maxillae ; illarum loco os
vel coxis spinosis pedum ses anteriorum formatur vel est rostriforme vel abseonditum.
— Duae sectiones deinde distinguuntur in ordine Branchiopodum: Lophyropoda
et Phyllopoda. Illis pedes numquam ultra decem, articulis plus minusve cylindricis
vel conicis; branchiae paucae; antennae quatuor motui inservientes ; plerisque oeulus
unicus et mandibulae palpigerae. His contra ad minimum viginti pedes et ult
r a , articulis ciliatis foliiformibus; mandibulae palpis destitutae; oculi duo, plerisque
antennae duae parvae motui non inservientes. — Poecilopoda eadem ratione constituunt
duas sectiones: Xyphosura et Syphonostomata. Prioribus sypho nullus; coxae
pedum sex anteriorum aeulealae, maxillarum functionem praebentes; pedes viginti
duo, priores in faeminis tantum, seoundi, tertii, quarti et quinti in utroque sexu
. forcipati atque sexti foliiformes organa sexus gerentes; hi omnes clypeo anteriore obtecti
sunt, dum clypeus posterior quinque paria pedum branchialium offert. Posterioribus
OS siphoniforme vel externe conspicuum in formam rostri acuti non articu-
Lati vel reconditum et ex partibus indistinctis compositum (').
Lophyropoda, Phyllopoda, Xyphosura, et Syphonostomata tantam discrepantiam
inter se oiTerunt, ut de illorum conjunctione vix ratio reddi possit. Duae priores nobis
sectiones constituere videntur, non minus quam Decapoda, Stomapoda et Tetradecapoda.
Lophyropoda praebent articulorum et pedum numerum minimum, Phyllopoda
contra maximura in Crustaceis. Quod attinet ad Xyphosura et Syphonostomat
a , illa tribus intermedias constituere videntur, uti ulterius magis ex professo demonstrare
conabimur.
Secundum divisionem capitis et thoracis, loco Malacostracorum et Entomostracorum,
quinque ergo sectiones accipiendae videntur, quarum prima Deeapodum caput
et thoracem in unum conjunctum, secunda Stomapodum caput biarticulatum et
thoracem triarticulatnm, tertia Tetradecapodum caput simplex et thoracem septem
articulatum, quarta Lophyropodum thoriicem plurimum quinque-articulatura et
quinta Phy Uopo d um thoracem ad minimum decem-articulatum offert. Numerus ille
articulorum non tantum externum constituit characterem, sed cum numero ganglionum
in systemate nerveo arete convenit. Decapoda nempe vel plures gangliones tho-
(1) Riguc Animai IV. p. 1-49. 183. 150. IS-i. 189.