
p
,, >
ö i t t O Ö f i ä n & i i J C n N a t u r - u n b Materia!-hammer
n m n tti et^nfrtUg putjìifrctiiUMnttt^-.
teradftringitfntieHÄvnfti/fo f ìc^unict làìfcr/Dcu
l ^ i a ^ c n unt ubr1)lo(¿nlv>•UHn^, ja m:d) ^:c rci)lnf
fc. l'cbcr i tWc r ; wcyìDCjìcnmc^toiÌciniyfr-
»inndcz iìc ÖCr rCct)ÌCn Rhabarbar dU ^ràfftCIl
achtet/ fontcrn cé be r ü hmte
Praökus Dan. Ludo'vìci\\\ otcìl bfriÌt)t-5
l i m C r i gnr tiicf)t/ i^nß mmi itcn fo uiei inmi i
tìuévic^tm eoniuvbcfmnrt.mic&t'rct) i)crnué/Da0
i r iciu toi^ fiiiim ein Un^ bon l>cr vcci;icnunt>
fcibciircil Rhabarbar Dirfft)rÌcK'n/ì>0(t> rtber fci-'
ne ^ni i eni c n fliucilic^ curiittl>nbe. Untcricji
I m uurö vcnrtllcn scribcntcn crinncri/baO m(ii\
t i c sdì tmcl;^R ha barbar tii toppcUcr dofì nc^mcn
»Ulfe ; UH^ ifit^crobo i bm fof t cinici in t>cn Ztavicren
(DccoaismiMnfuiis) ;^uqc6iMiicf)cn/Mnn
^e5 ^ulLH-r^ out f cinnuii)l ;^uctliii;üuintcinjU'^
nci)mcn befcèjvn;iict) unì) w m Q frtücn i^orific.
J U
© i c .
RHAPONTIC
l^eireftcnt/ fo m ßiefcli'C m ^ d mif ber Rhabarbar
cine fo grciTe @leict;bcii/ auc^ cimcie
iMiDor I}fliten/cé f nme bepöe^Burßcl n m \ cincìn
t r a i l i i)er / uu^fmneì)crU^tcrfct)ctì> nuroon
ju^e^erlet) Oviunt »¿i-bveict>/ ivcriimcn |ìe
??fianf?ci lÜUtben / Itie Pau/us licrmamii fcibi
ficn t n feinem MSS. de MatlMed. bauor galten
t ^ i i t . ^ i n t e r e o b e r Ì)niienc6 cor jivei)unfcifc^ie-.
iicncÄriiufer/obiüobien in ^el¡t)l•c:bu^a^crjcl'^
i c n noti) §roffe © c&i t u r i g f n t e n ubri;} iinö,
§. iz.
© o l c i e n nniu^or^ufcmmcn i(t n ó i f e ju
linjÌen / Daß m a n ^tDC^eiriep Rhaponticbcp
Den Matcriaii|icn fìni-c / nemiict) bic ^oniifci^c
Rhaponric UUb bic CiemCtllC Rhaponric. ¿¡j
' p o n i t f c & e Rhaponr i c Ìatcinifc^ RHAl
' O N T l C UM VhRUM THR ACiCUM v3cncn'.
net / iüciien eé in Thraden miif einem ^ e r g
i\)óc^fci/nion?on Prof^er Alphms cincnciacncn
C m c m t gcrci)riebcn/ in\t> i | t Betien ^ t a u t uu'b
(tics in objicfc^ten S ^ ^ m n bas mittclfic ift ;
beni rec(;tcn Rhabarbar fo Alcicb / bajj T o umc
fort ce Uorbrté Lcvannfd; c Rhabarbar yie^ilUen/
une Po7net /. c. pag. 5-2. bc^cuACt ; imb ba^cr
mvig CS H30Ì)Ì kommen/ bnO bic recbfeautfrid;-.
iiAC ^oni i fc^c Rhapontic fcltcn in ben
cfen ^u finbcn / fonbcrn tvonn man btcfelbige
tiot()ivenbi3 ^flbcn foli unb muß / fo ì t i r b man
ite ì t oM ebcr unrerber recríen Rhabarbarfinbtt
\ m m m tic/ ivegen ber flroflcn@Ieiálicii'
bc^be 1ÌBurl)ein mi t cinaubcr ^abcu/octni
unb iHTfnuitei iinrb. 20ie aber benbc
tcrfcbeiben ^'i)en/ ^eiviei m anbcru Pom^.
nàriicp anAvann er fd)reibcr/baf/ba bic Lev''
tifc()e R habarbar qcmeuiiö lict) in ji ro jTenunH™
icn runbcn ©tuceerfommc/mibimüeiibiqútr
mxá)C ©íriemcu í)abc/bic-13oníiff^cR'¿pct
ne berocjicn nué íaujien <5íúcfcn hcfti^t i
inipcnbic} nucí; unbroí^c ©íricraenl
Uber big imi man ben llníer-fc{)ieb nocí) W
a u é bem @efci)mact ()aben / inbctn bi( «ìs
Rhabarbar teine viicofi{fit obcr (Scbletuiii
tm miunbc jurúcf láifcí/berqlcicOcnbirRhaL
tic v m m fpilrcn ¡(ifíet. Confíen ift ( m i
g f l r b e c b c n t a l s gelb auéicenbiij/ unbiaw
niarbrirr.
© i e i j c m c m c R h a p o n t i c ift cinc
hctifcS3uri^el/ciu6ivcnbi3 brami unb imcá
/ cincébiítcrnunbanWcnícni
fcpmncré ; tvirbaug<Sauooenunb3ifl(icii/ip
inglcií^cn auc^ ausS}iííauen unb d i cmk
a u f g e b r a c h t / unbínjfcífìc^ lflngí)íilícn/M
mux nn cmem rrucfcnen O r t ouffge^aiicnuii:
SOas ^ r aui nennen bic Botanici Rhapowk
fono hckni i incano, unb iPCilCn bic ?5iumfffli
einen glocícn unb beloic^íe í&w\ttm
lající/ ttJirb t è uon ben l^euíígfji Äröutct-^i
fianbigen unter bic Cyanos gerechnet / ivom
Z). Amman in CharaS. Plantarum Novóp. u
aufeí)cnírt.
H .
^ ©onf icn fommcn nlTc bcpbe an W
K v r t f f t e n fe^r liberein/in^nf-tcnberenW
adñnngiren/n(0 bic Rhabarbar unb fìnbiiTOlN
gen oor bicfcm nict)t allein in ben SBiutftte
gen / fonbcrn auc^ in ^crìuimbuivicn i;
fd^UHten gdaen gegen baégcronnen@cbíún
nerlict)unb aufferíic()gebr(iuct)et ìDcrben. ¿í
íigeé "Sagcé u>erbenbci)bc langt^imunbf#ii;
nic&tgcbrauct>cí/ nujfer baß bic itaÌireRhapK
t i c - ^ u r 0 e { jmn^l jcriacgenommen / liiiíífí
tyegen uon Moyfc Cha^-as micb iceitíMw^J
Don m ber §ran|6i fcí ) gcfc&riebcncn
lenicen ÄCiiitfcc/Cfc)iei-c« mb
ro 5um€í?er i«c«i . foi :óí i t w e c ò e t t / áa
b f l t i v i r b*
s
| f t ) e » t ( » g u ^ g / }ft)et)t( g f a g f t f a t i g / »Ott 6ctt ^ r i c f n .
^ o n b c r . M E G H O A G A i N í N A
.. ober • ' " ; .. -
I J 5
i -31.
JTíe ck od-ca-ym a
5. I»
^ C iDeiffc R h a b a r b a f ober M e c h o A -
CANNA ift eine g r o f e unb leichte ¿Dür^
^e(/ foinrunbcnunb mi t fielen ^ivclcrt
m m ©d^ciblein au6 2ßefi-.3nbicn gc^
brflc^ttDirb/tüelc^e^nfangö in-.unb auétDcnbtg
grtn^iwifj iinb / mit ber Seit abertveig-^grau
gerben: ivirb fonftcn auct) bic Snbianifc^c
¿aimrubeunbgrmUjoifc^e Rhamindique genen-^
iict/iücilcn fte/iüie biefe/gciinbpurgic'rct» (Sic ift
^oncinigeniOiimc^en/iüclc^c m \ bcm5i6nigin
©paiiien / ein H o l t e r in ber ProvihccMechoa-
"in(ìuft^utic()icn/in?ricU'.(Spaniengcfinbiti)a''
m befnnbt tüorbcji/ nact)bem berfelbcn p. Pro»
vmciaiüoncinem3nbianifci)en Medico g iur fUf^
wrmUcurireimu-be/iüclc^e biefe iBür f telvon
cfmi.nnb/ barinfieivdc^fct/ Mcchoacannagc.
mntt l)aben/\tic bic Aurhores ber §ranfe5ifd;cu
Occonomic, bctcn^itulj La MaifonRußique-,
tn einem befonbern D i / iour s t>oii b iefet VOw^
t p c i i l à u f f t ig berichten»
¿M- Ä r? ben artunnìbeit
m glcicl) It()ci / fo Ift bentiod) m S^rmit ber--
f e í b e ñ f í i n e ^ r t b e e Biyonien; fonbernemCon,
volvulus, tcic n i d i allein j e ç t c rmc ibt c Amhorcs
foltbcé int)ornct)mcn (ê>ànm oft gcfcí>en/ fino
bernflucí) Hernandez |olft)cö alfo abma()lcf/une
m bcffm : ö e f c i )wbwu i j bec (BexvÂâyfm in
t l i i í ^ & p a n k n 1 0 4 . ja fc^cn.Awnan-
« » j nennet cé in feinem pi «ug
ßni's i{iß.Bf^^ianaCon\olv\i[nm Ame r i c anuai
J e c i c u diftum : ^ a t S l n f t c t tt>íe c in^crö/unb
t r ä g t íícinc ^cerlein.
§ . 3-
St/jrtèdtrus öebcncfct JiíJC^CtíCO ®( t í fUJ i a
üonber îiCur^cl/ beren eine aué ber ^nful Me
choaca : bic anbcrc abet aué bem fiften ianb
Nicaragua tommc/ \DClc()elc^cre üiel ^tdfftiaee
•feçn foa. 3u lücilcn fommct auc^) b a é m m
baruon aué America in (Spani e n / îpclrbcénbet
h - p i ü c i t em níd)tfoíPóblpurgiref/tmcbic5Bur'
çcl m m / iPiein obbemclbtcm SSucö ^Ma r ^
/ é n A u / h f u e ¿ í ¿ . 2 . / o ¿ . 149. crinnfrt U)irb»
§• 4'
© Í C 6c|îe tft bic j enige / fo intbcnbiiîmib
rtUßtpenbig ipciß / unb an ^ubfc^cn/ äroifcn unb
" rccfif
f
l i l l l S
' ' '' flif^- ti' ! -¡tí: 1• '