
l i " ^
m
"^(r yfiííííátiSí(ícii N,itur-imD Ma terial ier f^itmtttfr
c c n i i r m \ bcini^'rdjcmtcvpcui
tMn ( wcìv^cn bic ^;öctriigcv ciwaé flnìniici?t
fai-bmìnai^flcmvi(i)twoi-bcnfct)/ fo
bfmtiariimi^criiiè/ imbiiafcr an i>cn3ai)i
ncnftan^cnblciht i stmcfimcn ift / ab^
fonbcrliè wann er ju^(citii woWfcii iti' ba
ùcatn boé^fnnb t?otn rc<()tcniX(rpcnti)mi^on
tuiomt^tuntcrfùnf big W
tscnifì.
$!ieraug iti mtn ab^unefimcn / n» ctó
wnbcm fecutigmfogcnaittim
" S m c U ^ t ^ c n Z a i p m t ^ n
cter
TEREBINTHINA VENETA,
Wie folc^crbcnuoéfcrfauffciwivb / ¡^ufiftirm
fct) ' ncmiid)ba§crmitmci>tcnmbcnvci>tab-
ImtciTcnti)in,'fo»orbicfcmuljer^nebigauö
Sedani gcbraci)ttt)orbcn/paiCrcn fonnc / fon-.
mmo0crSi4)tmi)frrùftrc/unt) m v c m mit
ßOfm/Tercbinthinedubois dePjlatrcjunCnncn
fci) wcilcner ti)ciléwnbKrcnOrtm/ nac^beé
b i m t n in ©cif m qc h v a ^ t
Ì O i X b / X O K M d r x m i n f e i t ì t t
m c c w 3l i fonfffn/wanner
aut/ ein m "»i» Citrcn'iclbeé \ì>cm
»ave / tricdnbirfcé Dci)Iobcra3airöm/bftt)(v
Sauc^crniqeediàlrfyor^nwcifm^tumcm^
fémSSalfammfaiiffcnfotimi abfonbmict)/
luann cé noc^ frifc^ imb i^on ft(^fdblìen aué
ten SSflunicn ftclauffcn / fo bic Srcin^oicn
ium Untcrfci)cib DufUd)tm ^l'm neimcn.
èontìcn abcrwirb bicfcrXcrpmt^ui m ^rui
lina unb fecrbff burd) einige arme ücutc wn
tem Larice gcfamHct unb in X o m m ober
S&ocféi^niitcn nad) iion ficbra(l>i: : unb ift
ntcrifroiirbig I bag t fann bic 2crd)fn-.^aumc
w l ed)TOàmmc ober m Agancum {jabm/
fol^e feinen Xerpcnli)inn)cinen/mbcni er cem
£erd)emec^iDamsm-5ìaiiruni bicnct / ime
^hùrinflcnunfcanberni^dnbern / wc biimlH *«ftitft>eber»on fìcfe felbfìen/ oberfeurcè
I S S ^ ÍHíiungunbüurcíjbobitnber Xfjanneuunb ^tpnijarßbaöbefanbte
H i r f » A r , m i n feincii © c b c i f f « » ^^^
«mommm f)at. Sev bcfic mu§ re^^r
heüunbfotveii/ aléerfe^nfan' aueTc^en unb
tttuf manSic^titnc} geben/ ba^evnid)! mMc^
mac^et/obcrmitXerpcntiMn.pcljl wrtal dje.
feiy rocli&eöti^eilöan m ^ a vWm m n f c - '
inSte^t ju nebmin ilt/ inbeni ^r.^erfalic^-
te/ wann man ein wenig attff ^papier nunW
fiincft : ber redjte i^ergegen wlejpar? riec^ct
unb nicbt fbbalb verbrennet, idm fan ii5n
öud) autf bem^ìagelprobiren/worautrer
fammenbieibetfo erun^eifaifdienti : ferver-.
mifd)te aber jerliiefet/ wie a n^ß^Ar,».
Seignu
if 4»
britrcné ben©bneinen otrt fo
nanbte
TEREBINTHiNAM COMMUNEM
anianqet' foiiiberrdbeQan^bicfimöiwf
unb rùbret von ben ^icfìien^unbXIianniiif
flíeíTetabernid)tairDau0benS?áummifü!iíí[
wirb ven bem weifTen obcrRtfinaPi
(weic^eé bic ^ran^ofen G-iiiipotíjeifen^
ma(^t/weld?esgefd)moí^enunbinqroiTc?(i
nen oba-^áiTcr »on öret) bits vier
qofìi'n Wirb/ fo aué bem
giyc!)fen'^ucf)gfc#g ' m t ^ m / ^ o n a f í c i tmi í ) e ^ f f i c n tmi j^at^m.
409
Ober
R E S I N A
owr pi ^ ^ a m m i baíbfvíeeinfc^pneidarei ©c i a c i t . ^ a r f t
geÉrad)t werben :muff¿ünflanmtnii(|tiii
ttnbernUnratf)Vermengetfei)n/mebfrpí
fo aué ben Xbannem^aplTen gifoííjft miri.
èuuimiirbài'fetunb alcid)ramtvieber mt ) * «b f /
rflUífeauPeí/tveÉjwegenegaucb THUS AL- cm nPHnxriTTK^
BUMunbgfmeíner^epraud^genennerírírb: ,, ^ ,, t^ULOPHONlUM
9Iiafrd)untveig/ruuberunDte£t)tirucfenrcom ii'el(ije0beiwe^enauc5baö umb*
3)flf(rnabcr bie @d)alen / ©póneber S&áu^ flejífcmelíjte ^arij unb voi- blefem ©aecOifcii'
MunDíeraíeicbenncííiiHaugiíieíiénbarínnen 'Pi^aenennetworbcn/ bieweilen fö anfange
miféín / Wirb eß aleicfefam wie Der Benzoin Jijß ^ iWe n t a n b ( wo cö ein See au§iverffeti
(trofiiregbie^eiriigfcofft verfauifen ) mar
§ 5.
® c r ,® u r c f « n g unb^ráfftcti
fommenaIíebiefe<5ortenfeí)víií>cmn/JJk
eineerwdrmenbe erweitíjenbe/ reinipíti
fieiíenbe Graffi/wormit fte bie verlc^tclHiii?
in bered)Winb'.unb inm^enfucfct / mm
foniíenaflein^mb eufer!id)e5'¿un&fnp
9Íieren imb ^^tafen vor bem (Stem i m r
auc^ m c n / wieben UrinfeU^llen/*
imb fonfíen viele ©cbrce^en
ren/í& werben gící(^ bíefei bigc vor p m w
warmen di) genommen / otfv bercnPwp
aíébie P iMx de lereh. ber fo genanfctop»®
unb Oet)í barvon gebvau(^et m xm^ f f
russ iiop.-^imus imb anbcre weitláutilp
be{n;wiewoí)lenba0rogenanbtc
O l E UM TEKEBINTHIN^
(welíÍjeévífíúberSíamburg fciwnetuiJJiJ
OLEUM TEMPLiNUM get^eifienwirV®
Marxiusc. i f(^reíbet ) mcfevonbein®J
feare ober Refina Pini até bem Xtttff
fea^ffm^^cft'ii'retwerbenfottwieolfttimíiif
a/./.rícíget. 5Biefeí}raber / foíDo;'"«
OeM alé berterpentl}in felbrteit/bencn
Síeretenbícnen, unb fowoW ju
beniinbbeilenbenSalbenunbWali™;
bert wei-ben/i)í jur®enúge befanbt ^
man auc&bcrfel6eninber cbyniK-uMfij
ren 1 inbeiií ber Xerpeníí)í n
meiner ©djíúiTel ifí / wormit bie oWJ^
b,ar8id)tc Sèrper míifíen loiviict w e r W J
ttm ^opaI'-Siar$ ju feben / Itj;
anbernmd)tHd)ímif(^enlafret/c^fg^
Suvcr burd? benXerpeníbin auffíjelDin?]
ben. ^nilid)Wirb ei'auci^vonanbfrnxiij
lern/abfonCH':Ii(f)mbcnScucr'a^írrfg
/ we^ípegencíaucbuníerbíe Contrebandeobír
wrböttene 2t)aarenge()ócfí/ fö
Mgö'Sfii^n/n^oC'öö 23erfüí)rm fc^rft'wc- ""oÄubci^ •• fcfeóit
tiitmif. brurten/ flflbunbnic^füoaSanb/ ®ewá|]fc
§. 6. unb onbern UnratÖ fepn: OOírb Den '^itd)^
fcOíoaernuni» ÄelielfctmiiDen juut úberain»
nen/ vonbcn ©ebubmattecn/ l iefern unb an«
Jern èui&ren ^2lrbeitenaeruci)fi/ auiö von ben
S5a.rbifrernau vfeíen í^paftcrn vert&an.
© » S e f p a n b f n ö g ö a f eumitbemJ^wr^-
Mfclbílen/ weId)e0au£<>unterrcí)ieMict)
í)(»fcí)óníieunb fauberfle ííi m obbemelbte
S c í f c ^ a r ^
Ober
R E S I N A PINA,
9.
, , 5íuffaíffítíeQBeire wurbevor bíefem burc&
lanaereö Kochen oug bem Gaiipot ober weifen
foíl ; acfominen / wie Sc/j»rziuf
tena/. ;^ammep 22
i n f ä t t c t M a r
^ , - - fd^reibct. J?eut m
Xns obenvii-beömetftenö von 'Xerpeníhin qnp
i m á ) t unb i \ i íud)r0 anbrrft/ ule waö nacb De.
it'iiirunfl be0 Xeipcníb.n'Dv'í)!^ juriícf bleibei;
Wauu ee aber von bau XerpentDin lèibiìeii
f oct)er wirb / í^eiiT^í e ö T i LRE B iNTHiNA
COCTA, woraugbie Xerpenrbin^'Díílmbe^
jìebm: iüiuB fein/an «roff u Srücfen/aeíbiítt
unb burcí)¡icí)iia|tí)n ;Älcinfannianeönid)t
woblbrauéeujDeioweaeii wann viel fleine«
o&eríícrpnct)fvorbaubeii/e0aagetHábíícl)ii'c»
laljen/ in ein \ìycfà^ ju einem €>tiief aegoffeti
Uiioalöbann auggetiar^taum anbernactbati
werben ran: wirbsieiJjfalövon vielenÄiiniisa
lernöcbrauc{)i.
pfnnfí unbvonben 2?ier»6íí}mcfen inbae
¡SKrgcrt)a»n)irt>.
7 *
f a i crlíereWirb nacbmA^Ien weitere mit
jttnancmXeepentöin unb ilerpentbin -Oebl
Kiinifiètr/uubalebanii •
e p i i - g c í . ^ a t ^ /
obec
PIX LIQyilDA
íWm/í0eíd)eí3eineíníalící)von@íra§bura
fommcti m-gívegeneeaucb § ..
Arcancon n.nnen / gibt man in
í W f f í o n / auc!)niit S I Oiorbeneinengufai jvonXeer/ bageö bavott
pí9?cfebaben/ r b Wirb juvid^^^ Wirbalööann
ober
P I X NIGRA
n euKeclid^ jur ^ainjtiep an fiatf b «
^no|iiTgebrauct)ot/we cí)eéaberaareín
wciicb^JJlìajìenfi/loungcrn wiebecvon
gefteiilenwirb/baponmanjwep Sorten feat/
fobod; nid)t anberli unter rci)ieben / alö öag üa
§ . g nei etwa« bartec / alö baö anber ifi. t>a& befie
t. ^ fomt a a g ^iorwegenunb @d)weben/abron«'
^ i o S . ^^^^^ ^^^^ i>erli(i>von@tocfooim/ roei(i}e6re(ttfd)Wai:^
fc n K einer bicferen Confiiien^ unbfpiegflenbfepnmug/unbbem^ubemgeini
Xuimv!! in grofle ©tucfer ober febr nalje fommen )bii : 2ßirb meilienö t>U
ä Z m O b e r in Lübeln a c ecbiffe bamit au pichen gebraudjt/ auefeein
r6ti)l(ct)0e|)lbavondeftiiiiret/Wfl<i)e6wegen
5 f f fcinec
l i l i l l i l
i i i !
! ! ^
i i M
^'¡li Hl
•'»«i
•i 1;