
'Iii
m !
! ö e r t^öKfiÄtiöiöen Nacur-itnfcMatcrial-jtammet
I I . m i t t l
3 3 o n k m ( ^ m m m m i > ^ a o f c t ^ T H E E .
Thè e
©amiínbct boc^nuc^
f^c^c/ foirtjutDiffcn/^Qíj t f rTi icc, imc( r t>cn
(Suropñcrn j u S;¡ün'i>tn tommcí / f lué fc^njflt^en
otícr öuiicfeUgrüncn / unö íufammen ^atUm
S 5 l ö t i c r l em befte^cAtcI4>c dnc ö rtttas Inííercn/
aTOmacif4)Cn Unb flClílll) adftringircnl>m
fc^macfs/fluc^ cineö anmutí)i3m uni) 9Ícicí)ram
nact) frtfcí) gcincp^'ícm ^eu ricc^mbcn
n i ^ é finí) : 2Bitíi oué Ot t -Snl ì icn in groffcn
metaiiifcfecn (Jflpru(enimb©tirct)lacícn ( tvdc^e
a u é Sal t t v einctn gODí f lcm SOÍetaíí/ fo mc^t fo.
9UÍ ( \ lé3inn/aber Dici bcffet n l s 56íc¿t<i/bcfíci:
^en/uní) ísamíí ionic&té oon ber Äraf f t
| c / m n uní» utn mi t Snbinmfc^em ^ n v p i e r ein-^
g c f n f t c t f t n b ) 5 u ^ ?. unbgoníjcn (¿:cníncrburc^
b i c Compagni e tu x^ollanl) uní) í^ngettanb
k a c ^ t / b c i ) uñé nbcrín fleinmblcc^inncn
Ven ucn ober h ^ funb Í5in unb iüicöcr uec^
eauífct.
tonn tüorcn bicfe 'Sí f l í tct funb worben/
alÖMiffionariiinChinam unb JappomenS^fa
mcn/^abcn fu in genommcn / bflfi eèiii
Ärflui / fonbern ein ^(cineé 554mtild!i ti
©triiuc^fev / ivc(c^cébie3<ii)ig^ciibcr!5lii
ter feibjtcn jeigen fonte. ȣ)iermit nbcrMi
bie@eldi)ricnnoc^ni(^ibef9nugct/fon&ern3tt'
bciienti)eiicrnflft)/ob nictiibcrnieic^en ©wiii
leinunb@eipnct)értuc^in (Europa / untiiif
Ieic§i in^5:eutr(t)lmib felbiien ftnbenfc^ / ^
man nicl)i n6t|)i9 b/ibc/ baé bajumat)! nötl
jui^eureThee.(ScU5nc^é ouépfi-SnCicnto
mcn julflffen ? ©rt bann bi?r beru()mif
f<Ì)t Mcdìcus, D. Simon PauBi n u f Mc
rfcn fnme/ eé tvnrcbiefesSBnumlein nWi'^
bcré / nié ber Chamsleagnus, icutfct)^
nnKbi/iDclc^e SOlcpung t r in einem bei'oiiiitj
TraBat de Abufu Tahaci ¿r Herb T/>eeW
l a u f f t i ö j u b e ^ u p t e n fuct>etc/ unb einer ßnf
Medidnift^Cn FacuUflt JU ^ a v i é JU dijudicit'
ùberfnnbe. er aber fur^ iwrnuf «i
»^crrn Lìc. CUyern, Proto-Medico in S^fU'-Bi»
vien/ burc^ feinen (SoÌ)n/ 4)erm
chimum PauUi (njcicècr bnjumfl^I feli'itfi'
Oft'Sni'ti'n reiffete) begruffcn / uni) uniti!
irn^rc1Scfci)nften^cii fm^ienUeffe/ önfttcf«'
biefer / fonften in nilcn feinen ¿«eicilioiicnäi
rebiid) uiìb öutfrif^rii^e greunb / öflß / ^
fc^on ber Thec unbbie ?6!ntier m n chamite
gno flnbcr 4uiTeren©cfmlteiicrtg nlcict)ffltii(i
fo tpflre bocj) unter bepben a"
fo bcitrcbetcn fict) b ú g^íotur-^unb ^vautcr-^
<53frftónbiwicn j u mf fcn / üon iuné Dor einem
(átcxua^é tic í)ertú^ren mochten ? ©nígc/web
ct)c n m crtten baüo n vierct)rtebeti / na&menílict) Bontius.Varenins, 0¿eartus,Mandcls¿o unbfln^
bere aabcnuor/eé m t í e i n ^ r a u t . ^ l é flbst einí-^
tfiitu 9i6i^ci(un9 /fcoif Den Är^uict:« mì> ' IS' íumcm
(iiuiflrjujjro|TerUníerfct)eib / lü^misbcr im
Mnabiefeé a:npiielööefe^tenSipr(iü elette
'jpcHciotnelKer »^ítr c/<yerU\ Japan üou bem leí
kiißiacn é t r n u á neí)men laifen unb in ben AB.
MclHafnienßhus Fol. IK pag. i. nUf^ JUfinbCn
ift) íufcíiennjnr: 5ínbe^berict)fenb/flujfiDaé
fflanieriicrfelbe gepjìnn^ei unbiDic ber Thecbn--
ion flCfummletiDcrbe. i^é macicen nemlict) bie
@HàoI)ner iu China unb Japan (ivocá cigcntí
lifitivfléíet) cinf ©tuj ' c in bie <^rbc unb tvcrf-^
ftii Darin 40. bitj f o. (¡oaamen-^^orner/ fc^arrcn
fllsíjiinn nllcé JH unb beberfen cé mi t ©iro^c.
¿iaKí»fiitfprin(ienol)n.wl)r 6.8. ío.biO.14.
©róuc(>lcin / tbclcíje fíe nlle jufnmmen nufr.
icatlífm Ifltfcn/iuciícn |ú'gernbirffteí)en.
i&eííifjcn fie nífo rut)cn/c^e fie bie Thce-
Slöitcr boDou frtmmlen/unb luann folc^e sor'-
bci) / fo fammíen fíe im 5ípril bie ncu^eruor
ft^ieflente junge ^ Int t lein ( weldx Don ben nl^
tcn/fo ber ©trancé nic^t abivirffet/ unb beétvcm
9flt'íít)t luerben/ leicht juunícrfcleibeníínb)
h ) í)cttemíBeítcr/bnruntcr bie bünneunb fct)ma-'
lí/jo'iii!V3.ober4.5<i9e(ilífínb / torbie beften
fliiiltcn toerben / tvieicoljlen aujf fetten unb
jDotilgebnueícn^íccfernauí^ bie breit« infolc^er
3i1ín5rt(^fenfcmlen^
»^ier ober íft fet)r mercfítiirbíii / ber
flífo fiifc^e Thee eine nnrcoiift^è unb gmi^
biraim-. uub trucfemnftcí)eube ^'raflt Í5«be /
tícíc^c 6i§ bníier bon 3^icmiinben unter fo me-
IfiiAuthorcn , tücíc^e i>on bcmfelben gefítirie-'
í)cn()flben / meineé íÍBiffená/ obfcrvireí it^or--
Snbeffcn míc^ bcifen i>or luenigen
3df)ren ein bamoljlen oué Ort'.3ubien tom-^
niünber unb in biefen (Sac()e« fepr erfahrner
Pealen dtelc^er fic^ Inn^e 3ei í be^ cb^emelb-.
tim^mnc/cyero in Ofì-^^nbien auffcjc^fllten
utiö in biefeé ^Xín^en üor etica 16. Sobren
íitieti 56rie}f in duplo mi mic^ fc^reiben / auc&
emige Curiofttnien fc^icten mújten/ fo mir aber
Jíc^m 93et í Uni^lúifuao beé (Scí)iffeé nic^t
íu M è c n íieí^omtnen) múnblict) ücr|ící;ert /
p fonaucf) tijCilé nué ber pra^patation, \xscU
f i Öiitc^ í a é m f u n iícfc^icbet / t^eils burc^
juie^rnjft/iponnit eé ben (icieanwem
ii)oèlfcilcr ober tbeurer fíe fínb/tviefljlcbeenidíí
aílctn obbelobter ^ c c c d . Kem/>fer múnblicl/
fonbern auít) ^ct tC/eyerus in feinemSBrieffan
D. Simon PaiJíi bericl
H^fnienffbni í. c. ían flelefm icerben»
.qnr jierinflcr doti genommene opiara)
» W e r t / iii^t öcf(i}lütfen unb geglmibet
w f n . ©amitiuin bie frifcOe Blat ter baüon
«^TOet Unit ^um tàcilic^etì ©ebrauct) prxparimiücrticn
m5ct)teu/ fo tl)un tie biefelbic^e in ei-.
»L flvoife eofcrne ober fupfferne P fanne unb
p i ^ f n ftc bnrin mit ber .f;5nnb/úber bem geur/
5m unb l)cr/Hg ber @( ì f t etnjaá í)ernac^ gc^c:
w m umí^en fíe nnbere autt einem SSancf ju
»u^qciv ìl^elct)eìüiebcr/ toie juoor/ etlicí)mn|í
pofíct unb geroUet tttrbcn : bnnn nact)bcm fíe
mnivier ober mcl)r nlfo gearbeitet tverben / ie
4.
(Sonften ^af man oerfc^iebenc poeten
pon ítem Thce, ivclc^c enttüeber nac^ber ÍSlát^
tern ©rój íe/ ober nac^ ivt gnrbe unterfcfeieben
n^erben. ®cr befte ift rec^t í)ea'^grijn/l)ateinen
guíen ^ e f l tma i í unb @eru4)/tt)íebcr Japonifc^c
inégemein ju iei)n pfíegeí / tcelc^crnictit ollcin
rarer unbbeifer/fonbern auc^üielt^eurer ift/unb
magüieííeicOt berjenige fe^n/ti^el^enipiréieriu.
Htíi) ^
ober auc^
Thce Boye
neimm: mit icele^em S(ial)men boc^ iiì^cnbfcn
nurbie (iDelcbeberáta^jermeirtea^^frín^ "
cf et 3 beícget soirbAüte GeorgMeijier in ben
3 n W c h m i76.bcrict)tet:unb
tan man ben Unterfc^eib auc() an bem Thcc-
^ a O e r fel)cn/inbem ber frifct>^unb guíe Thce cinc
grun{íct)íe/ ber fc()íe4)íeabereíne.gelbecouicur
iinb Tindiur gibt : lüíeiiJoljlen aucè mei an bcc
Seitgelígen/. anelang man ií)n extraiiirenlnjfet.
Powef gebentfeí uber biefeé aucí; ^er
T h e e - Í 3 [ u m m /
iDetc^eineímcr}teinet5Süuti/alé?5láftcrnglcic^
fe^en/eincff^íüac^braunccouieur^flben unbt>on
ii^erben/iroroon bejfen ^van^tSítfcheMíUriW.
144- w l ; e n . 3n 3nbien felbfl
foU ein Cacjcn loo. V^aliX fcften / IPie Georg
Meißer ftOreibeí,
§.
Cnaí^bemaber bieje The e -SSlñí t c r fo í^íur
gehalten unb nocí) Ijeutigeé ' í a g e sba é ft.unter
f.Dvt^fr. l a n g f i m j u befemmenift : al é íjabcn
pcrfct)iebenc Medici baüor gcí)altcn / bafj m a n
IVO )í bep U ñ é anbere guí e Kräuter f ínben f onnw
tt3clcl)e eben ben e f fcf t í í^un njúrbcn; bero^albeit
e i n i g e bie Bc tonim / iüclc^e b em Thc e f¿f t g lei ¿
fi^et : Anbere ben Cí()renprei^/iDelet)cn<ícbcto-.
iücgen Veronicam 77jeeizaP2te>n in cigcnen^uf^í
l e in genenneí /al 3 F ranc m unb P c chUnus x ¿n^
bere ben S f ìcf ìmarin/ a l é Ettmtcllerus i7i Co^nm.
Scbrted. 67 í 5ííoc^ anbere bit 6aíbe^
a n beflcn ttiUt rccommcndiren / tveíc^e leß-.
ierenicfii al lein in ber (enteren Campagne oon ben
OfFicitern mit ^uí^en gctruncfra / fonbern
auc^ »ön ben 3nbianern .gegen ben T h e e nlfo
auégctaufct)et luirb / bag fíe ber Of^3nbifcl;en
Compagnie ÜOV i . Í6. Salvi* 2. ig. unb it)oM
m c t j r T h e e gebcn ; tt^elc^é bie Urflic^ fet)n m a g /
b f l^ ber T h c e be^ uné ioo^lfeiler/fllé in 3nbi m
fciiK
I'll
J'jü'
i
iíi: