
p • tí^l:/
'» I . \
if *
; !-
5 1 0 i ) o í l f ; 4 t tW0mN a t u r - tm^ M a t e r i a l i e n , j ^ a m n w r
CERA ALÍ3A
Wf idj í é mnwcbc r f o nC R a t u r a l f o a u ^ b m l u m
( i c n ^ i c i i i í ó c ? í n f cmmc t / u n b a l ö b a n n C E K A
V I R G INE A obet ^un g f c r n j f t t ^ é í ) c í f c t / obci*
wi r b a i i f f bcn 2Bad)ébU' t (^cn hmj í lieber S S e i f
rtífo gcMcí í^et í Berflíeií&en nicfetattein
I a n í ) / imb 3 t f t í ím s u ^ c n c b i g / f o n b c r n a x i ^ í j ín
tmb w í f b f rmX c u t f ^ í a h & / a l é s u SOamb u r g /
Dî i g cnfpi i r ç î / S i t i g fpur ô / ini i rnb c r g / e t i t t g a r b
j¡n& anb c r í íwo fcí j r w i ^ ibc r c i t e t wi t í » ; wíCí
\vút)Un a u á m u n t c i f é i i ô t f t r imt c r i\î/iih
bcin bic ^me f í f t n e r i b r g e r n in g r o b en
e c ^ e i b e n / a n b c r n aber in i l cni cnXDc i I en
machen / wi e mh-xíus i n f e i n e t Ma t t n d -
Í ^ í tmme c / ' ^ ^ - 7 5 . seigct. al ícrbcí í c mi r ö
itï » l f í í ) i a n b gemacht / unb,mu§ , f c ^ ôn we i f
u n b b a r t f n ) n / e í n c n g a n | blat ten © c r i ^ ^ a í '
b m / u n b nicht na(^Unf ( f ) i i t t f chine c f en/womi t
f é oj f t e r é ucrniifchet wi r b / wi e uhurztus , in
f c i n e c Material-%nmmit P- 2 4 . u n b vielheur
%n Ä e f c b t e i b i i n g íVcmí ) 6 e c Maeerf*¿ie» p
1 7 2 . b c j c i igen.
§» 2 .
® ie Sñí enc /^t ' c l^e f owoí baö S S a c h ^ o í ^ ben
im Svul^i ing i m b e o m i u c r in i í ) r e@r ó í
rfe e imr a g e n / i ^ c rmt ^ r e n fici? gíeití) a n b e r n bcru
gicic^cn lui t -acn í)ur(í?ii)ve eigene s ö r u r t ) / a u ö
we i cbe r e r f l l i i ^ ein weiffeö D ü r i n g e n / imb
n a ^ i n a b i ein bergíeiíl)en we i f e f l i e g e entîte«
í)Ct/fo n a ^ m a í } í m gcíb u n b braun»ínenc wi r b ;
3 t ï berowegen gan^^ f a l f ^ /wa é ^ / ^ g / ^ ' ^ j u n b
ttnbcre » o r g e g e b e n / b a § ncönUid} b i e Sgi enen
vius bcin fauienben Ochf eniObe rmDen^ S i c i f cb
geseùget wü r b e n / i n b e n î bic fo gcnoi ime
tacio a ;quivoc abepben©e l e i ; r t enl àng! f auége^
f î aupt ilî/attch ein gewifler J r a n y oé / fo bc fwe«
gen einen 0 4 ? f c n s u t o b t p r ù g e l n / u n b » e i f a u s
len í a f f en/ fo g a r feinen ^ í e n f d j w a n n b ayon
e r l a n g t / b a § e r » i e lme ö r neb?i emem un } a gu#
ï^en ( g e f î amt n u r c incn§ > auî t en abfdieulic^er
^ u r m u n b 2Hai»en bai>on b c f o i nme n / wi e
Pomet in (cimt Bißoirt des Drogues ftrt 3. Uh. 1.
fnç^. 4 S fcl<l;eé wei t tduf f t ig befchrieben l ) a t .
9"ia£hbcin a b e r bie junge ^ l e i î e n in ber ai t en
e t b r f e n n i - i ; i p ( a ç g n ù g l ) a b cn/ a Í 0 fudjen fu
b u r é b a ^ wa rme n il)re eigene ^ s o i )mi n g /
umb wcld)e 3 e i t m a n wo l S í ^ t img m í fíe j u
g e bm í j a t / f o n t fmb e r junge v5d) w a r m fortge«
Det ; we swe g en anbere b a s e d í w a r m e n ^ i i r c ^
^ c r g r c i T e r u n g ber ©t o c f c ¿u ve r i j inbe rn fui
( i )en/ wc r g c g en ein ronberlíd)eé J>ccrcuim, fo
2 0 0 . 9 î e i cbt i ) l » ge íüf i c t / in r> joAchJmi }mg i i
hi i ior i i verminm f ag. 4 h in Xeut fd^ ' r S p r a c ^
befí^ríeben \Dirb. a b ( c bic Si rbei t ß i r
$ôii'ney u n bwi ema n itérer p f i e g e n n u im/ m
í a n g c t / í i a b e n é nid)t (dkm Deu¿ 3U X a g einige
Ciiru^i in uerfcbiebencn ^ p r a d / c « / abfonber *
Uí^Butíierus Tr. de Afihus be fdj r i eben/ fonbf rn
m a n ftnbet auch be ç ben ut j ral ren Scnbcnt cn
g a n ç e a 3ud) e r b apon / weld) c coier«s i m 1 3 .
Ä « d ) f e i n e c oeconomie ^ag. ¿ 2 Í , we i t l f tufug
ang e f í i é r c t ^at »
S ^ a ö abe r ben ( g c J b r a i t r f ) beá
l a n g e t / f o i )at er eine e rwdrmçnbc / tni c fnen¿
u n b r einigenbe G r a f f i / we éwe é en bcríelbefo
wo l inneriid» in a l l e rbanb ^ r u f î f d > wat í t)i'{¿
wnb innerlfchen ^ S e rwu n b u n g e n gegeben /
. - , .baé iffDicf,
nwr r nö oni g /me l Mercuriale Ober SSingelh'flub
ftonigunbbfrgiei( |en. <5oma4>tnianöu(^eiij
dcftiiiirc@cwatTer ober n meHisgubenSdiflcn.
©e b r e d x n ; ( i i n ^pir. mc!!is,^pomiteimacii(
«Ìoraf i cn T i n a u r p e r f e r i i g e n / T jQa 01. mdts,
u n b noch a n b e r f@a c h cmn e i ) r / wot 'oni rW
dirus ö t t ö b c f l c n Z n e U g e t j u feben ili.
i r in ben$iau§l ial tungfn/unbbet )beni c l ' f i i i
chenbcifern Pb r ?Ru§ e n fchaf fe/ i f i j u t èniijf
bef a n b i / u n b werben Por anb e rn bie
t i u c t t b e r a e t ; Ao f i i s ^ u c b e t t
f cOr iEf tüni r t /we i ^ e ai fogcmachtwetbeni ^
u U S > o n f g /un b upi e r t c l u . öpriip/Iag«
i od) e n / bié e é b r a u n wi r b ; i ) i f rauf ncftiw
( ine f l e inege r fdini i t eneS^ i t ronenf c ^ a l fÄ'
b amome n / S K u f c a t e n b i amm/ jcieé m
Ou imi . We f f e r i . ^ o t b / E H o d m u n ö m
$eniTiei){ ein jebeö gleich Piei/btfeöeingwfr
Xe i g wi r b / unb wa n n aiieé s t u c f w e i ^ ^
fchmtten unb g ewo g e n / ba ^ba é c ine f cpi '
a l é b a é ouDe r Wi r b / fo bruc f enblii^ ailcein
eine 5 o r m / unb i»acfe eé gei inb/ fofiitó^i
f e r t ig, ' • § . 4 »
a s e um (Bzhumxb b c 8 XO<id>fi$\m<x
Unter fcheib i n i )al i cn/ b a § wo ma n ffwas
tbf i ien wi l i / i 5A8 5 e l b e t P r t c b s ; wo manate
fui^ien Will b a é i v e i f f e l P f t c b s ftiersunfijmi,
bave ro j ene ö inb cn^uf l f ihwa c b b e i t en/ biffti
a b e r in ben 9 ì i e r en' . a 5 e fd)wmingcn
l)en/ wie ^^fes J^rovahdifs Lib i De
pAg. iu. wo i e r i n n e r t : bei fenUr fach
ms in CUv Scbrad fag./ai. ju fcpnCrä({lt{(/
wc i i en bur (h baö S^lei i^en bie fluchtige wii
wa rme . i i ) c i l g c n beé g e i b e n ^ a c h f e é a u é »
(hen u n b pergcfcenunsinlei^enbercnbaéielif
wie anch b a - 9 3 o r f i o f ober propo-
LI S w a rme r / a l s ba e wei)lc ftnb ; baberesui
b a é gelbe me i ) r j u aüe r l ianb ^f iaf tern iiitb
e a l b e n / alo b a e wei j le g c bmu d x t wirb/siiiT«
b a § bao weijfe / abfonberlich öflögnw-
J ' i te/ ober wi e eé bie J r a n ^ o f e n nennen/ CIRE
G K E N E E auch 3u bcn Poroadcn grnoniinfli
Wi r b / wo p o n / ' i ' » i i / . r . 3 u ¡Vóenid. ©cmsit
m a n aud) baö @i e g e lwad) ö pon bem
u n b wi r b bag rotile o b e r C E K A SIGILLATA
R U B R A ini t i i i n n o b e r ober Orcancna öäS,
g r ü n e ober C E R A S IGI L LATA viRroisuttt
( ö r t infpamb a ö g e l b e o b a 'CERAS iGiLLATÄ
C I T R I N A mi t Or i e a n : bag fchlPftT^f
C E R A S I G I L LATA NI G R A mi t ÄienVilUit
g e f ä r b t / u n b in a l i e r ^ anb f ä r b e n 3:1
gemacht» S ß a n n ma n a b e r ?:erpent!5in
i«ntfr
© r í í f t ó ^ u d / i J o n a d c r Ç a n ï ) ^ f t f m « : i l l
riintff mifcbet/ fo ent f i e l e t ba^ fo genannte :
S e t twf l c b ^ b a r p o n / womi t bie "lappiiiìrec
liircXúfheivunb b i e $ ) aufmi i t í ev b i e ^ e ^ s ü í
im ipá i f e n / b"a§ bie ^ e b e r n nicht burd) i íeí
écniffln Suitt S a u m w a d i é gcbmúi&t ' -
iwben. <5nbíich we rben auch Söachöfcicf e in/
ífiem «nb Swché f íbc f e b a r a u é gcmachí /
m ù W bií 20«ché5í ? i c íht l c in/ fo ma n
^ ^ ^ ^ pon bem
gemacht we rben.
benSßienen folgen unt e r ben viedici.
D;iiid)m infeaenbie fo genannte B p t u i i f c b c
« ' • ' ¡ ' « ^ ' g A N T H / . R I D E S .
* f l c i n c u n b I á n g l i ( í > t c©o { bMf e r I e i n í í n b /
ff (wéwcnbig g r ím u n b fchòn gíeitTen/ ató
iPíinnficíibergvilbetwdren; traben einen f l ^ r
m m m ©e r u c h / u n b fd;ar f f í?brennenben
tg(i(|mace/ unb we rben ni íhí allein i n ©pani - .
(Ili m m Ite ben b a b en/ ) fonbern
lÀ bigwcile^ in XentfchlanD auSf ben ^ o f e n ^
m m / ^ ( h b a u m e n / Qß e i r < ^n §OI Í
liinbítimb &ergteí (^en/aber niíht jabr lich ge^
fiinöcii/ inbem fíe ein ober ^ tpcp^ a f t r auéie^
m/ mschurzíus in fet t ter
nwM^ -H. in Sicht g e n omme n í babero
<kms in e i n em e i g e n e i í Ci a t h a ndiUt
f^.2. bafùr f a l t e n wt t t / b a f bie ©pa n i fd} ?
• J l i tp t-yier j u í a n b ítch má)t p e rme b r e n /
iwlmman ni ema f ) Im beren 9vui cn gc f im?
tili; funbe rnpe rmcone t / ite f ame n m a i u
toCanbern bergef fogen/wei lenf íe fich auch
ttìlb lüíeber per l ieren : net)renftd) fonften pon
l^'ineafft b e r 2 3 a um' > ; 8 l á t t c r / fliegen bcá
Xagébcrumb/ u n b beé f amml e n t «
' liíi)beo^auffcn, X) í e f e ^ 4 f e r l e í n p f i e g e íma n
wii S§íg j u tobt en/ wi e ber Sípoíbe^-er
¡"»r i » 3 5 e f c b c « b i i i i 0 f i : emb b < c Materi*-
^f» /• 171» b e e i l t e t / uw» f o n m a n b c rm ü b í l »
©e ruch / we(d;er fích ím Síuf fbbr r en fpûr en
ldi]êt/ p e r t r e i b e n /wa n n j u a n fíe eine Ze i t l ang
a n be r € o n n « ß í í gm J à l ï t / wie m'^kx-îks in
feinst Maienaí'-'^B.ñrtmKt unter r id^«
t e i . ' @ i e müjTen n o i ' f r t fch/ boch recht trucTen
imb g a n e f e i )n/ b a n n ííe in ¡^wcp ober bri^^
3 a b r e n fid) letc^tlid) Pon fîch felblîen Pe r s e ív
r e n / u n b 5u3 î î i l b en we r b e n / \)í\ tPometiiíHfji.
Sim¡/1 Part. 2. lib i p^^g fc^reibCt»
§ . 6 .
^ o n b i e fme p a n i f d ) e n Sì ?ùr fen we r b e n
f a f ï alie âSlafeni^^pflaffer ober V eHa t om ç j î î
ma c h t / i p a n n m a n nclmi l ic^ bic d u f T e r w
^ l ù g e l / Äo p f f unb ^ ü i f e / ( welche j u f chtPa ^
u n b nid) ts w u r d e n / ) abfchneibet / u n b b a ^
übr ige ume r e a u e r t e i g / ober bag gelbe S u g ^
p f l a ^ k rmi f c h e t / n a émaMc n in b e r 0 r o f f e c incö
l ìalbenSÌopf fg in b e n ^ a c f e n / a u - f tic ^ u í ó /
ober bitfjcnigc Or t e / wo u i a n 5 oma n c í í c u f c $ e i í
Wi t t / l ege t /Da | îf b a n n bj e ^ ^ i iut rot l ) ma chen/
u n b ^ a f e n erwec fen / wdchc ^ burch b a ^
f cha f e r s a i voi. unb feî;r fpi^ige Xl ) e i lgcn-ge «
f (^ielKt / welche Bomchius tyt Aci. H^jfnienf Vol.
4. obferv S9. f . Igif mi t ! ç ù l i f ber ^SergròfTc«'
r u n g é í ^ l á f c r b a r innen gefeiten : bergleidyen
Vd u acoii : bí inn in al len S i a g c i i iÄr a n c f b e i t e n /
^ r amp f i i n à ê i g f n g u c f u n g e n / a i . ' t igen 'Si to
b c n v Po.ugra u n b p i e l c n a n b e r n ^ r a n e f b e i c e n
trefflich gut t i ) u n / wi e ccierusi.c we i t lauf f t iä
fiCiget» iiinigC/ alé rhom. Bmhol. cent.
Eytfi ¡"i^i 3 4 6 . wol len fte auch innerlich ge«
^ e n ben Xr ' ippe r t u n b ccrglcichen g e b e n / w o
Ettm 'àllerus in Com Schrce:\ pa^ OiC gaUßC
Canchandes mv^hUU Sillcin Wie gefáí ) r l í c í c
gufdl l e b a r a u f er folgen f ò n nm/ i } a t ber al te
< 6 u f a n n e n í S S rub e r bei) bem Henrico Ah Heer
i r f a b r e n /wc l c h e r a n l î a t t b i r g e î î à r c f t e nAn t im.
c iwj í S&tutba rn b e í omme n : baí )ero u^gtui
Zìi. I. Epifi, 4 8 » bic Ob i ï i u n b © a r t e n í ^ i c b c
t ami t ö t t b c i t c n ICÍH'ÍÍ»
^ o i
I' V i
I I h.
il
' M