
I X I S è t t ) i ) i l ( îàni«ô«t N a t u r - u n í ) M a t e r i a l - S t i m m e r
( f t f ï c i î ^ í í / í íon m Mineralien « H b Metal icñ.
V I T R I O L U M ROMANUM,
Oìscr Ì)CC g f tómi f i t j c v i a r i i t e r ronfic mi b ouc^
t a i t K r t Ì ) m t c | t c i ) t : ^ommt aué 3 t a i i c n / unb.
S D i r b n u r K t ( 5 t n l > t D i o m j u i?i ) rcn a i f o gcncn-^
n e t / ob fò n i j e r n inantcr n
O r t e n i ) C é ^ e i r ( i ) i a n t ' C é gemac^et tijorteu.
i l i fonftcn i n ^ r o i f c n @ t u c f c n uni»
f t a ß c n / t\)orfln er v o x ö e m C^ncj l i f t^en/ ipormi t
c r of f ter é uevtt3Cct)felt uni » vcrfnirci )ct i v i r l » / et'-
f e u n e t t v e r b c u f o l i / «té le t t e r e ijiciilei-^
t i e r e u n b s r u n e ( J r ì ) f i a l l e n ^ a t . öSr t t i r ^ fe^r j u
t e m P U L V E R E sYMPATHETico unt> K m
U N G U E N T O A R M A R I O oi)er^23affcm©fllb
a e f u c ^ e t / tuel^ebcpbe a u é t e m mi ber © o n n e u
c a i c i n i r t e n gaomi fc^c n v i t r ioi j)emnc^t n^cr^en/
it>tcibtct)eé ^cr (^ngUfc^e @rnf DJ^/yiw ciwUm
b c r o n b c i : n @ c b c i f f t c i i t)floon öfjttöci
j D c l c ^ e ncbf t nnber n i n ì>cm fo ^ e n o n n i e n Thea.
v i c i particuiaria i<aroon i n fcinen übr igen fei)r
f c f i ó n e n M S S . ivelc^c Me Oct)We CSrben_ j u
g r a n c f f i i t t . i n Sicrfa^ b^Jben/ enthalten tnil^.
^ e b f t iJieiem f o m b t noc^ ei n anber Äupfter->
S S J a f f e r u o n ^ i f a a u f s tal ten/ ncinlitt; i>aé
V I T R I O L U M PISANUM,
s v e l i ^ e é ì )em m cmi f c i j en a n ì)er g a r b faf t glef.
(feet / a u f ì e r eé g r ü n e r uni ) Heiner / a b e r auct)
t t o l f e i l e r i f t ; it^e^tcegen cét)ont>en
f n r b e r n / J^utmact)etn u n b berflieicpen m e p r ge^
f u ^ e t uni» D c r b r a u ^ e t anrö*
6.
m i t bicfem m ^ct iä^nglifc^e o ter Daé
V I T R I O L U M A N G L I C U M
e i n groffe
© r à i n (£ngeianl ) jubereitet \x>ivt: m u ^ fcbcn
i l a r un^ i > u r # c t ) t i g Q v u n / « u é reét^ truceen
f e ^ n . ^elc^eé fleine u n b wei jTe © t u r f l e m bat /
t a u g e t mct)i'é: Dienet ingleicb^i^ Sa r b e r n /
m \ tijelcben be f l e r / i a i m b a é ©d^ipeDifcfic
u n i 5 @ a c t ) ( t f i ^ e / i u m f f l r b ( n ^ e b a l i e n wiri).
S . 7.
U n t e r ì)en b l a u e n Ä u p f f e r - ^ i ö a i T e m ift ber
( ^ p p r i f d x e ober
V I T R I O L U M C Y P R I U M
ì ) n é b e r t e u n b tbeuref tc/ beffen2. ® p x m be^
t e n Mareriaiifìen ju finden / eineé i n groflen
i ^ t u d c n / trelcbes (2p?:>rir(i)er Virrioi uon i»er
C o m p a g n i e genennet toiri?/iDeil bie
f c ^ e C o m p a g m e f o l í ^ e n D e r í ) a n ^ e l t ; ^ i e a n ^ c r í ) e r
g e f c ^ n i t t e n e / ^^elcl)er i n kleinen © t u c f e n / fo
tt5ic d i a m a n t e n f p i ^ i g n u é g e f ^ n i t t e n f ini ) / ^om-.
i n e t . Sßepbe m u f ì c n recl)t » i p imme l - ^ b l a u fet)n /
a b f o n i t e r l i ^ / tcann j i c j c r b r o c ^ e n t p e r i e n / in-^
tcm Ite Don auf ìen g a r kUi)t m i t einem gelben
g f ì o f t a n l a u f f e n / Jtelc^en Wormhii in Mu/eof. 2 8 .
c o r b a $ M i i y i 5 > ì i t ; bovijgebct berfelbe leidet a b /
s u m m m a n i b n n u f Der g u n g n a j j m a t ^ e t / u n b ab-.
u^ifct)et, 2)iefcr V i a n i si)irb inégemet n oon
b e n © t o r a e r n üor bi e ^ u g e n t -er^auf f i / wor j u
e r / une í»cr w e i j f e v i ä r i i , gut tbut. ®migc
m e l b e n / bagí)ierauácin^f&itcdcftiiiirettt)€c'-
b e n / wel í^eraaeOláfcr jermf l lmcunb pcnctn.
r e . Arbeitet aucb bi e 5 ö u n t ) e n u n b ftiliet baá
5 5 l u t e n . SOian f a n i n S r m a n g l u n g í)eé£ftomií
fc^en Vi f t r i l s tenPul vercm Sympathct icum t^aV"'
a u é mac^en>
8.
S O i i t t i e f e m f o m m t baá
V I T R I O L U M UNGARIGUM
f e i j r Ü b e r e i n / nn'lcbe^ aud) fcbon^immcl-^blnu
u n í ) SOíeer-^grün auéfielxt: w e a u c b vi -
I R I O L U M SUECICUM, NORWAGICÜM
u n b S C A N I C U M , i^onnjelcben^m/winan-'
g e j o g e n e m O r t ä u f e b e n i f t .
^ m gebrñuí l í icf i ften a b e r i f t b i c r juSanbbev
© á c b i í f c b c V i a n i oberbaé
V I T R I O L U M GOSLARIENSE,
i v c l c ^ e é blau'H} rün/ beöunt'i'urcl^jtc^tigirtunb
j u ^ o O l a r bautfifl cryftaiiifirt \x>itli mut i auá
f c b o n e n g r o t f e n / fiaren u n b í)urcblí(§tigen(5ri)^
l i a t t e n b e f i e b e n / ivenig f l e i n © e m e n g inficb barb
e n / iiní>fo Dícl m ö g l i c h / trucíen f e ^ n / ipann
e r a n b e r j t ü o r g u t j u Sai ten. S)iefe6 gebraueben
t t c h C > i e S a r b e f u n l 5 v f ; ) u t m a c b e r b e D U n é a m mei--
t t e n / iveileneé bas i vobl fei lef tei f t / unDiuer-^
b e n aucb bi e m e i n f t e M e d i c ame n t a ü o n ben c h y -
m i c i s b a r a u é verfertiget: ^an i n ben ?5lut'^
© t ü r f e u n g e n a n f t a t t b e é ( S v p r i f c í ) e n V i t r i o i s g e - j
b r a u c h e t erben/ obttJobUn biefcc lei tet e mei
b e i t c c i ^ a r j u ift.
§ . 10.
Ä i e r a u ö sui r b ber tpeiffeviari i ,
V I T R I O L U M ALBUM,
Ober
© a í í § c n ' @ í c í «
g e m a c b t / í t e l c h e r b i é b a b e r i n é g e m e í n üor einen
n a t ü r l i c h e n Vitriol gehalten iuorben: Willem
b e z e u g e t i n o b u c r ^ b i t e m B ö c l ? / - 37-
b a f b e r t rei f lcVi t r ioinicht é a n b e r f t / aléber ge-^
m e i n e © o f j l a r i f c h e / aber f t a r c í caicinirteViaxU
f e ^ / n)elcher n a c hma l e n w i e b e r i n ^ a j f e r íoiv
i r e t / coaguiiret/ unb jugrof fenÄuchen / »on
4 0 - . U $ ro. tfe. formiret/ unb al f o ben Matcriallf
m u m b S p e c c r c v - ^ d n b l e r n überfcbicíet it^erbe»
© i e f e r m u ü f c h o u i i j e i f j / tt^ieSucfer/ feft unb
f i r m f e i ) n / auch n icht a n ber f r e i e n ^ u f t gehar^
t e n w e r b e n / welche ihn a u swe n b i g g a n ^ gelb
m a c h e t : 5 ß i r b n i c h t a a e i n u o r bie^ferbe/fonbevn
a u c h b c n i ö i e n f c h c n i n bofen k l u g e n gebrauchet/
w o r j u er f e h r b i e n l i c h i f t / a b f o n b e r l i c h w a n n m a n
2 . -Ihcil reinen S u r f e r ^u einem Z ^ t i i weiflen
V i t r i o l thut. i)ic c h ymi c i machen bie fo ge^
n a n n t e g i l l a m wa n n <ti
i h »
ihn im Söai fer vergehen u n b w i e b e r nnfchieflm
l a f f e n : ift e ine V o m i t i v , gleich w i t b a é
t r i o l i V o m i t i v um.
w i bem (\eitteincn'@ogiartfthen Vitriol
w i r b auch b e o u n é bie © i n t e jum' ichfciben/
o b e r
A T R A M E N T U M SCRIPTORIUM
g e m a l t / w a n n m a n i u c i n f m ' i h n i gufet
flpffel/ ben Ar a b i c i « unl
( Í . 12.
' S S D a S b i c übrige p r e p a r a t a ,
, b c m © gemachtwerben/ a n l a n g e t / f So fgi nnìb b e f
O e i
ani
w;>TTU/ y^» VMIVVM ^ v v i i G u m m i Arabici, unb
b e n ö i e r b t e n ^ h e i i Ä u P t f c r c ^ a j f e r n i m m t / unb
a t t e g a r o b l i c h jer f tof fc n i n acht '5:hei l?5ier fchpt-^
t e t / etliche i a g e n f t e b f n läflet u n b offt umruh; ^
r e í : weichet ©inten-.^uluer von einem al-,
t e n M e d i c o in folgenbem Difticho «bgefaffet
w o r b e n :
U n c i a f i t G a l l a : , fcmifquc fit unciaGummi ,
V i t r i o l i par s q u a r t a ; Hi s addas oaoFalcrnL
t ( í í
© 3 i l t b u j u m ^chtciben b i r ein gut e © int e
m a c h e n /
© 0 n i m m j u acht í o t h Söier/wienothig/bief e
© a c h e n :
© a ö a p f f e l b e ^ jwe i ) ^ o t b / e i n t^oth A rabic i
G u m m i : thü nOch b a r JU JWe t ) Q ^ n t Vitrioli.
f t n b e f i b u b e i ) b emc ? -
m p a r i o T r . d e A t rament i i . Sßann m a n aber
© i n t e n m i t ü b e r g e l b nehmen w i l l / fo i a n m a n
(ich b « Chmcfifihen © i n t e n ober bcé
A T R A M E N T I SINITICI
b e b i e n e n / welche b t e s i n c n f c s m $ einer fchwar^' -
b a r ^ i f h t e n ^ r b e / ober w i e T r i ^ a u t i ^ mepnet /
flué bem Sf tu^ u n b D l a u c h ü o n S 5 a u m 6 h l e verfer«
i i g e n / unb eniweber ju langlichten fchmablen
W c i e i n / ohngefehr'2. S o ö l a n g / unb u g o l l
b r e i t / ober i n r u n b e Äuchelei n formiren / unb
m i t ihren C h a r a d c r e n bejeichnen/ wi e i m
' - a n g e beé (Sapi tel ö aué ber g i g u r j u erfehen.
Ö 3 a n n fte b a m i t fchreiben w o l l e n / machen tie
f o l c h e Ä ü c h e l e i n m i t (Speichel ober S B a f f e r n a ß /
u n b f e u c h t e n b a m i t kleine ^ e n ß l e i n an/wormi t
( i e a n ftatt ber g e b e r n fc^reib^. ©ie ijt j u m
S R e i f l e n f e h r b i e n l i c h / b e f t e h e b a ^ n ^ ó m / « ? « / »
M u f . p a g . 976. Einige fol ien b i e f e © i n t e gegen
b i e D l o t h e - O i u ^ r / unb5Bunben gebrauchen/
\mTax,erniei' i m III. Toin. feiner
f c b r c i b i i n g melbet» ©ie »^ol íanber folien fte
h e u t j u ^ a g n a c h m a c h e t i / abèrbe^weitem nicht
f o f c h o n u n b g u t ; berUnierfcheibiitbapanjuer'.
k e n n e n / b a | ] bi e ^ol lonbifchegraul icht' -fchwar^
ö u e f i e h e t / unb a u s blat ten © t u c f e r n beftehet/
b a hergegen bi e recht Smcfifche fchón glnn^enb
f c h w a r ^ u n b i n Singeré-^bicfen e t ü r f e n ^om-^
met/ yid.FomttLc.^ag.
P H L E G M A S P I R I TUS « n é O L E U M Reiben
M a t e r i a l i f t e n a u ( h j u b c f o m m e t t / "^telchefie hier
i u . i a n b Don^beueii^h^ringer Laboranten i n ber
S O U n g einhanblen u n b w i e b e r ü e r f a u f f e n : © i n b
f o n f t e n f a f t einertep ^ c f e n á / unb ift b ( í ¿ fo ge^
n m l t e o i c u m n icht é a n b e r f t a l é m concentrirter
, inbem eé n icht a u f í S i a í f e r f c h w i m m e t / fon->
b e r n b a r i n jcrgehet» ©er Spirims m u § fchon
e i a r / wi e ä ß a i f e r ^»on/ fauerlich/ unbauann
m a n e t n w e n i g a u f w e i f QJapier t h u t u n b folche^
t m g c u e r f c h w a r ^ w i r b / foiftergut. (SrtPirb
j u i S r f r i f c h u n g u n b a u ^ i l ^ l c n i n ber M e d i a n ge^
b r a u c h t / ian aber boch m grojlerDofii^eib unb
i e b e n f c h a b e n / wiebaüon ein mercfliehet"^^afus
( f o f i c h M r ^ l i c h i n g e l i j u g e t r a g e n ) in meinen
N o v e l l f s M ö d i c o L c g a i i h m foli befchr iebeu w e r ^
b e n . ©ervoiatiiifirte.^© wienuch
E p i i c p t i c u s í í n b noch b e f f e r / u n b w e r b e n D o n D o B .
EttmüUern in Comwent. in Schrced. C/jymia
4 i t t b rtitbcc» :Buc{?em wei t lnuf f t i g bef^rie^
b e n . © a é Caput M o r t u u m b i e f e s ^ , welche^
c i n e b r a u n e C S r b e i f t / wirb
C O L C O T H A R .
g e n e n n e t / welcheé ouch i n b e r M e d i a n fehrgc.
r ü h m e t / unb a n ftai t bes fo genannten c h a l .
c i T i s üonoielenjum 1 \ ) c m i g e n ommen wi rb,
î l u é b i e f e m Coicothar tüi r b b a é s a l v i t r i o -
l i v o M t T i v U M eiixiviirt/ unb w a n n eé caic
i n i r e t w i r b / b e f omme tma n bie t e r r a m vi -
t r i o l i D U L C E M , welche an f tat t beé l a .
P I D I S MEDICAMENTOSI unb LAPlDlS
M I R A B I L I S , (welchebeçb^^auchûonVitrioi ge^
m a c h t w e r b e n / ) in ¿ujTerlichen © c h d b e n bic«
n e f .
© e r je^t gebachten c h a l c i t i s nber noc^
m i t w e n i g e m j u gebenc^en/ fo w i r b fie inj^gec^
m e i n üor e m burch ba^unterc-irrbif^e geuer
b o n b e r ^ i i a t u r r o t h caicinirteé V i t r iol gebalten/
u n b h a u p t f â ^ l i c h j u ^ e r f e r t i g u n g bee ^ ^ e r i a c ^
efuchet ; wiewohlen e inige i ^ m eine ©i t f tmdj ^
e Q u a l i t ä t jufchreiben/ unb be§wegen lieber
a u é b e r C o m p o f i t i o n be§' i :heriacô auéfchlieflen
W o d e n / jumahleti e é a u c h r a r unb üielen unue^
i a n n t ift. 2Bann eé ¿ I ter w i r b unb fich i>erani
b e r t / wi rbeé a u c hMi S Y , m e l a n t e r i a
u n b S O R Y genennet/ obwohlenanberebiefeal-?
l e ü o r abfonberliche^^rtenerfamenwolien/wor^
i ) c n j P o w € t / . c.pag. ju fehenift. ©ie rechte
C h a l c i t i s m u § inhübfchenbraun'.rothen©tücfen
f e ç n / welche w i e fc h m e c ^ e n / unb leichtUch
i n ^ Ä D a f f e r jerflehen*
f i ? !
i - L r