290
ééne uit, in strijd met den aard dier penningen a doublés têtes.
XII. 172. Cartier vindt de bevestiging van zijne verklaring nog
in een penning door de Renesse, Vol. III, p. 576 n°. 36524 aldus
beschreven: Du. bists .— . 15 f 70 (Gij zijt het) rondom paus-en
dnivelshoofd. Kz. Offenbarung ioannes 7 M Prostituee de Babilone
assise (Argent).
XIII. 173. Nog twee penningen ziet men op pl. IY bij Cartier:
de eene de reeds aangehaalde van Cromwell en Fairfax en de andere
pl. IV, n°. 3 een die te Geneve in de 18de eeuw schijnt te huis te
behooren. Vermits dit zilveren stukje ook betrekking heeft tot de
godsdiensttwisten en welligt tot Joh. Oalvijn wiens initialia I C
onder den zotskap zijn te zien, zoo deelen wij het ook mede. Vz.
Dubbel hoofd: boven, grijsaard gedekt met eenen grooten hoed
waarvan de rand een slang is ; daar beneden eene soort van muts
met horens (toque cornue) een gelaat vormende dat een pijlspits in
den mond heeft. Uit den mond van den grijsaard met den grooten
hoed gedekt, gaat het woord Egnosnem of omgekeerd gelezen Men-
songe, het eerste te verklaren door Eidsgenossen-huguenots, het andere
door Leugentaal. Het omschrift luidt: Havd agnos-cvntvr talesprima
fronte. (De zoodanigen herkent men niet op het eerste aanzien.)
Keerzijde: Een wapenschild waarin een boom die doornen tot
vruchten draagt. Omschrift: Afrvctv cognoscetvr arbor. (Men zal den
boom kennen aan zijne vruchten.
Behalve de door Cartier afgebeelde en de door hem beschreven penningen
moeten wij volledigheidshalve nog eenige andere mededeelen, als:
f XIV. 174. Van Mieris III, n°. 112 (1) Vz.: Paus en duivel.
Omschrift: Redde rationvm. (sic) de lvc{a) I (6) 2) (vertaald) Geef
rekenschap van Lucas 16 3)
Kz.: Kardinaal en Zot. Omschrift: *2 3
1) Cartier laat het cijfer 7 achterwege en verwijst naar hoofdstuk 18 van de
Openbaring alwaar de val van Kome voorspeld schijnt te zijn en waar wij in vers 7
lezen, »Naarmate zij zich zelve grootsch en weelderig heeft aangesteld, doet haar naar
die mate smart en rouwe aan, want in haar hart zeide zij: ik ben als Koningin
gesteld! enz. De vervulling geschiedde in 1544.
2) Bij van Gelder n°. 372 met diluci: n°. 373 deluce. Bij de Haan n°. 36 met
Deo (de ware lezing welligt) Geef rekenschap aan God. ,
3) Lucas XVI. De gelijkenis van den onregtvaardigen rentmeester. Vs. 2. Doe
rekening van uw rentmeesterschap.
Stvlti valide) Cór{d)a.
Zij zijn zeer dwaas in hunne harten.
Met dezen is te vergelijken een veel kleinere penning in geel
koper door graaf Maurin Nahuijs in Me Revue Beige 1878, pag.
56—58 beschreven en aldaar pl. I (1) afgebeeld. .
XV, 175. Voorz. De linksgewende hoofden van Paus en duive .
Omschrift: Redde rationem de luce VI.
Keerz. De regts gewendde hoofden van kardinaal en zot, met
het omschrift:
Stvlticia ord(tionis) L D S O.
De graaf Nahuijs verklaart de aanvulling en zin dezer letters
niet te begrijpen, misschien zijn zij, zegt hij, zoo te verklaren:
Lutheri Docti Sententia Optima of Lutheri Docti Sapiens Oratio.
Dr. Baron von Köhne te Petersburg noemt zulke verkortingen:
»Des noix dures numismatiques a casser.”
Mogt er onder de lezers van den Navorscher zulk een notekraker
gevonden worden!
XVI, 176. De graaf Maurin Nahuijs deelde reeds vroeger in de
Revue ''Beige, 1872 p. 232-233 pl. C n°. 15 een penning mede
in omschriften van de vorige geheel verschillende: Voorz. Paus
en een als de eenhoren gehorend duivelshoofd. Omschrift: Sanc-
titas. in. inivstitiam. cap: 18 ». 11. (Heiligheid in onrechtvaardigheid.)
Keerz. Kardinaals- en zotskap. Omschrift: Sapientia. in. stvltitiam.
cap: 19. ver: 20. (Wijsheid in dwaasheid.)
Zouden deze gezegden niet het spottend antwoord zijn op de
vragen bij Job 18, vs. 12. Maar de wijsheid van waar zalmen ze
vinden? maar, waar is toch de plaats des verstands? en Hoofdst.
18, vs. 20. De wijsheid van waar zal zij komen?
XVII n°. 176. Verz. van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen.
Cat. 1869, n°. 27.
Zilver: Als v. Mieris III, 112 (2) doch iets anders:
Voorz. Omschrift: Be Vader der Werelt is een Duivel bij Got.
Keerz. Weisheit is verkert in Sotheit, R. I. C. ZZ. (of 22) zooals
l) In den Cat. Oosterdijk (1862 n°. 52) beter Vader. der. Wereld, is. en.dvivel
bei. Godt. Joh. 8, 44. Keerz. Weisheit. is. verkert. in. sotheit, Rom. in I.C. 22, want
Joh. 8 vs. 44 en Rom. I vs. 22 geven deze gezegden vrij wel terug. Soms leest
men ook R. I. C. Z. Z. V.(ers). (v. Dam n°. 287.)