■Il
‘Lfitíll
r i v ; !
í ::
iLoflq
1 8 «
1547 niige Hoofden der M onniken, welken
naar hunne Kloofterregels aan alle menfchen
in nederigheid onderworpen z y n ,
eenen Vo rillyk en ftaat hielden. Onder
zulken '«'as geen van de minften de
A b t van Tong e rlo in Brabant, merk-
waardig door de oudheid en t vermoogen
zyner A b td y e , weike i n ’t begin
der twaalfde eeuwe ( i ) door Gys-
bert van Ton g e r lo geftigt , en met het
Voorftanderfchap der Kerken van W es-
terloo ( x ) en Duffel ( 3 ) befchonken
was i over de zelve was Arnold Stey-
ters van D ie ft' thans de drieendertig-
fte A b t , weike agt jaaren herwaart
( l ) Bnt-
gens Tro-
phiie de
Brab.
T om . I.
fol. 104. (tl By den
zelven
(•j) Mítkí
Oper. Di
plomar,
fol. 598.
over zyne Kerk getimmerd, e n d e zel- 1547
ve met zooveele koften in dit jaar '
volbouwd h a d t , dat z y onder de
wonderWerken van Nederland gerekend
w o rd t; w y l de wanden met zinnebeel-
den ( 4 ) en gefchiedenisfen v a n ’ t oudefalChota
en nieuwe Verbond , door den kon- S', a«,.
ftigen Jan v anM ab u fe en anderen, be-®™?«
fchilderd , en her- en derwaart met fot,!,.);
fraaije beeiden verfierd waren. H o e
groot een vermoogen dees A b t bezeten ?
heeft, kan onder anderen ligtlyk u i t d e i i i . '
twee nevensftaande penningen, die tot
gebruik zyner rekeningen gemund z y n ,
opgemaakt worden.
I. Dees Arnold was zoo beroemd door zyne Rechtsgeleerdheid , dat by voor de Papi-
nianus zyner eeuwe gehouden wierdt, cn , dewyl de Abten zoowel als de Bisfehoppen den
fs) L’AnStaf en Myter voeren, doch anders ( y ) gekeerd, vindtm& ook den llaf ten teken zyner
waardigheid hier boven zyn wapenfchild, dat op de voorzyde van den eerften ftaat, afge-
Mene- beeid, omzoomd door deeze ¡eiteren :
ftricr pig .
»99- .
D omiN u S A R N O L dus D E D I E S T A B B a S T O N G H E r-
DE HE ER ARNOLD FAN D I E S T A B T FAN TONGERLO.
Op de keerzyde zietmen het zinnebeeld der Abtdye, eene hand die uit de wolken voort-
koomt als aan den ftaf van den Abt gehegt, v/yzende naar eene banderolle,- op wellte dee-
(6) Ezra ipreuk van Zorobabel (6 ) geileld is.
I II .B o ek ,
V E R I T A S V I N C I T .
D E W A A R H E I D O F E R W I N T .
Wyders in den rand leeftmen deeze letters;
E X C V S S V M ANN O D O M IN I i W
G E S L A AG EN IN T J A A R DES H E E R E N w -
Ilct
N ED E R L A N D S CH E V O R S T E N . HI. BoeL i8r
TIet wapen der Abtdye , voerende ( i ) een rood Veld met drie goude Kepers, ftaat op 1547
A ? ? - het eetfte ftuk van den tweeden , hebbende ten teken van grootheid dit omfchrift ;
(1) But-
'sup- O F F I C I A T I A B B A T I S T O N G H E R l o e n s i s .
»’■' B E D I E N D E N FAN DEN A B T FAN TONGERL O .
Met andere ftuk is in alle deele gelyk aan het voorgaande.
D e Landvoogdes M a r ia , de zaaken
der Nederlanden aan haare Raaden bevoolen
hebbende, trok door het H c r-
(1) Die togdom Lu k femburg (x) naar Duitsland
ciren' I " “®® W e d uw en , de Prinfesfevan
O ran je , en de Hertoginne van L o tte -
■ r in g e , Dochter des Konings van Deenmarke
, haare N ig te , verzeld door Maximiliaan
van Egmond G ra a f van Buren
, W'elke de Lan d v o o gd e s , met agthonderd
fierlyk uitgedofte Ruite ren , tot
by den Keizer te Augsburg geleidde ,
alwaar zyne Majefteit eenen Ryksdag
b eroep en, en tot dit einde de Stad
van binnen en buiten met magt van
krygsvolk verzekerd h a d t , aleer de zelve
met den gevangen H e r to g van Sakfen
, w y l de Landgraaf van Hesfen te
Donauwaard gebleeven was , binnen
r e e d t , eerlang gevolgd van de meefte
Vorften des Ryks.
De eze vergadering op den eerften
(jiSitUa. ( 3 ) van Herfftmaand geopend zynde ,
ncn°"c deedt Maximiliaan ’s Roomfchkonings
Site Rc lo o n eene korte aanfpraak , en ’s Kei-
Rtip.pag. zers Geheimfchryver opende naa de zel-
ve de meening zyner Majefte it, die in
fchrift gefteld was, verklaarende, naadat
hy de geneegenheid zyns Meefters
tot de welvaart van Duitsland betuigd
h a d t , hoe de Ryksdagen te Worms
en te Regensburg door lift van fommigen
vrugtloos geeindigd W'aren , dat h y ,
mi zyn voorneemen om den twift van
den Godsdienft te ftillen dusverre ge-
lu kkig volbragt z yn d e , noodig oordeelde
op deeze vergadering, wyl de tw'ee-
dragt oorzaak tot alle onheilen was, de
verfchillen i n ’t G e lo o f neder te le g g en ,
alzoo dit het eenigfte middel fcheen om
den vreede te v e rk ry g en , dierhalven
hunne meening verzoekende te wee-
ten ; over de Kerkvergadering op hunne
begeerte te T ren te beroepen ; over
de herftelling van ’t verloope Kamergericht
des R y k s , ’t welke zyne Majefteit
met tien bekwaame Mannen dacht
te vermeerderen ; over de klagten der
Geeftlyken wegens der zelver ontnoome-
ne goed eren; en over de T u rk fch e zaaken
, van welken de handel tot de
koomft van den R oomfchk oning , mids
die den inhoud van 't gefloote beftand
kundig was , zoud e uitgefteld W'or-
den.
Omtrent deeze punten w'aren de L e den
der vergaderinge niet van eene gedachte
; W'andt de Geeftlyke Keurvorften
(4) begeerden de Kerkvergadering g '
te T r e n t e , zonder eenige voorwaarde o f ?
uitzonderinge; maar de Paltsgraaf,Her-
tog Maurits van Sakfen en de Mark- Kap- P'S-
graaf van Brandenburg zeiden, die niet
te zullen weigeren alsze zeker en Kvis-
telyk was, mids de Paus niet v o o r z a t ,
en het Opperlioofd , en de Bisfehoppen
aan geenen eed gebonden zouden
zyn ; midsgaders dat hunne Godge-
leerdeh magt zouden hebben met anderen
te befluiten; tot dit einde moett-
men de reeds beilootene Stellingen w e der
vernietigen. [W a a r ly k niet buiten
reden , w y l de Roomfchgezinden , die
een gezond oordeel hadden , ( 5 ) zelfs
behenden; dat de Gezant van den Taus
niet de minfle vryheid aan de vergade- p„M.ie
ringe te Trente c ve rl i e t ; dat de Bi s- ' ’«for-
fchoppen, uit welken de vergadering
faamen geßeld was.oordeelden ever zaaken
dieze niet verflonden, en in plaat fe
van de misbruiken , over welken ge-
klaagd wi er dt , te verbeteren, die zoo-
A a a X wel
4 :
■II..
C' ■
i
j
i f
' Í