»54« W e io ig e dagen v o o r ’t overlyden van
L u th er hadtmen de eerfte zitting vau
de Kerkvergaderinge van T rente gehouden
, welke in Wintermaand des
voorgaanden jaars plechtiglyk geopend
was door drie Gezanten van den Paus,
van weiken de eerfte de Kardinaal Ma-
c S * ” ''“ M o n t i, naa het verklaaren ( i ) dat
Î f i ' “ " vergadering tot eer van G o d ,
Paoiopir tot nitrooijinge der kette k e tteryen,ry en , tot ver-v
i l r i i 'c 't
nou,i„c b®®'®ring van de Geeftlykheid en ’ t
psg. Ill, v o lk , en tot het verdelgen der vyanden
van Kriftus beleid w a s , de Mis
z o n g ; de andere, Kornelis Musib Bisfchop
van Bitonte , deedt eene redenvoering
, in weike h y de noodzaak-
lykheid der Kerkvergaderinge vertoon-
d e , zeggende , dat de netelige zaaken
van den Godsdienft niet anders dan
door de ze lv e konden verhandeld worden
; wandt op de Kerkvergaderingen
hadtmen de Geioofsfteilingen ( z ) g e ,
m a a k t, de kettery veroord eeld , de ze-
den verbeterd, de Kriftenen vereenigd,
de kruistogten en de oorlogen tegen de
Ongeloovigen b e floo ten , de Koningen
afgezet [maar van de Paiizen, als een
groot Hoveling , zw e e g hy flil] en de
fcheunngen geheeld ; ja dat de Dichters
de vergadering der G o d en , om der
zelver aangelegenheid te toonen , ver-
iierd hadden ; wyders verhaalde hy
alle misbruiken, die in den Godsdienll
gefloopen waren , en dat de Paus om
d ie te verbeteren deeze vergadering
beroepen h a d t , onder de gunil van
den K e iz e r , den R o om fch k o n in g , de
Komngen van V r a n k r y k , Portugaal en
andere Knften Vorften , hen alien pry-
z en d e , voegende hier b y , dat de ver-
p d e rd e n z ich hier als in het TrojaanriHitd
' ’ “ a hen begH
iU u zw e e ren d e ( 3 ) alle menfchen te nooarTren
« digen om zich aan de Kerkvergaderinge
p.oio par te onderwerpen, ja, zeide hy, het ope-
Housiaje nen van de deuren deezer vergaderin
p.g.u., ge was die van ’t Paradys ontlluiten
alwaar het water des leevensmoeft ftroo-
men om de aarde met de wysheid des
Heeren te vervullen , vermaanende de
vaders hunne harten te ontiluiien, zeg-
g en d e , byaldienze zulks niet deeden
zou de Heilige G eeft hen den mond
openen, ten einde de Kerk niet z o u d e --------
doolen fchoon de Kerkvergadering mogt
doolen , hen ernftelyk voorhoudende
hunne driften a f te leggen, om te können
zeggen vi/um efl S p ir itu i S anBo,
® nobis, noodigende voorts de Grie-
ken , Franfen , Spanjaards, Italiaanen
en alle Kriftenen te bruiloft. Sedert
was de vo o r tg an g , door heimelykeinzigten
cn ftribbelingen over den ran g ,
tot in begin van dit jaar met zooveel
hevigheid g e ftu it , dat eindelyk de G e zant
van Vrankryk ( 4 ) openlyk ver-WD>ma
klaarde te zullen v e r tre k k en , b y a ld ien ?™ ?
hem de plaats voor den Gezant d e s V
Roomfchkonings niet wierdt t o e g e w e e - '
zen.
Op deeze w y ze begon de Kerkvergadering
te T r e n t e , op weike die van
den Hervormden Godsdienft, omdatze
reeds veroordeeld waren , en voor hunne
Tegenparty niet begeerden te recht
te ftaan , met reden weigerden te verfchynen
, en van weike ik het beloop,
niet dan zooverre ik tot myn oogmerk
dienftig oordeele, meen aan te roeren :
dit echter moet ik in ’t voorbygaan
melden, dat ’er op d e e z e , als op alle
andere Kerkvergaderingen, die voor o f
naa gehouden zyn , meer partyfchap,
hoogmoed en he e r fch zug t, den Geeftlyken
boven anderen eigen , dan lief-
de , nedrigheid en gehoorzaamheid,
hoe dier van den Zaligmaaker aanbe-
v o o len , regeerde.
In den zelven tyd hadtmen ook de
voorbereidfelen tot den R yk sd ag te
Regensburg befchikt ,e n , volgens begeerte
van den K e ize r , de Geleerden, w e lken
de verfchillen aldaar zouden verhandelen,
niet alleen benoemd, maar ook
derwaart gezonden ; d i e , welken van
den Hervormden Godsdienft verfcheenen
, ( j ) waren Martyn B u ce ru s , Janfs)®“ *-
B ren tiu s , G e o rg M ajor, Everard Snapi54<>
Cits , Jan Hofmeefter, Jan C o c h la u s ,
Godgeleerden ; en voor toehoorders Kaspar
Caltentanus, G e o rg Iliingerus, Bar-
iholomeus Latomus , en GeorgL ox anus ,
welke laatfte door zyne verdienften tot
Onderkancelier van Boheme ( I ) gevor-
d e rd , en tot Opperften in de zaaken van ¡7) Ma-~
den oorlogd esHeiligenRo omich enRyks
gefteld was,en tot wiens gedachtenis dees »otiusAu-
penning is gemaakt geworden, ^
liu s , G od g e le e rd en ; en tot toehooreus.
Rondom zyn borftliuk , op de voorzyde met eene keten om den bals afgebeeld, iceii-
men deezen letterzoom ;
G E O R G I V S L O X A N V S R E G I V S EQ .V E S.
GEORG LOXANUS KONINGLTK RIDDER.
Op de agterzyde wordt een zeegeteken van verfcheidene wapenen met den eiken- of bur-
gerkrans verfierd gevonden , binnen dit omfchrift ;
A R M A V IRVM Q .VE V I D E S , O P E R A E E S T C O G N O S C E -
R E V T R V N Q .V E .
G r Z IET DE WAPENS EN DEN MAN, ’T IS DE
MOEITE WAARDIG DIE BEIDE TE KENNEN.
ders , Volrat G ra a f van W a ld e k , B a i - “ # > s -
thafar G u ltlin g e r , Laurents Z o ch e r enaL'.'"*
G e o rg Voikheimer. Uit den naame des
Keizers en der Roomfche Kerke kw a men
Pieter Malvenda , Everard Billi-
Naauwelyks waren de Gelaftigden
van beide de zyden vergaderd, o f de
Voorzitters, d e zwaarwigtigheid van den
handel voorgefteld , en de Godgeleerden
tot eendragt om alle menfchlyke
driften a f te leggen vermaand heb-
Wsieidi* bende, lazen hierop ’s Keizers ( x ) ge-
nent'dc bod , medebtengende, datmen de be-
li'st'*'' 'yfl®ni® fl® H ervormd en, te Augs-
|op.pag. bürg overgeleverd , tot een voorwerp
zoude n eem en , en de drie eerfte deelen
van de H eilige D r ieeen heid , van
de Vleefchword inge des W o o rd s , en
van de Erfzonden zoude agter la aten,
, w y l om de tw e e eerfte geen v e r fch il,
en het laatfte reeds verhandeld w a s ;
maar onderhanden neemen de andere
punten, van de Rechtvaardigmaakinge,
vergeevinge der Z o n d e ii, vervullinge
der W e t , van ’t G e lo o f , goede W e r k
e n , V e rd ien ften , Verbond stekenen,
Va agevuu r, genoegdoeninge voor de
A fg e fto rv en en , aanroepinge der H e iligen
, B eeid en., Monnikenbeloften ,
kuisheid der Priefteren , onderfcheid
der S p y z en , Van de Geeftlyke beflui-i
ten en overleveringen, van de Vierda-
gen der K e rk e , van de magt en hoog-
tte Overigheid der Geeftlyken , van ’t
vermoogen van den Roomfchen P a u s ,
Bisfehoppen en der Kerkvergaderingen.
D ie van den H ervormden Godsdienft,
z ie n d e , zoodra deeze punten op het
tapyt kwamen, hoe dezelve verhandeld
wierden, begeerden, dat de faamenfpreek
ing van openbaare Beamptfchryvers
M m X aan-
'i: