.'i :b..
| l i l ! ' ! i i l i ' i i j ! ' •
- ‘ li'liül ■’
# i ' : i :
i5 4 r magten naar Lukfemburg ( i ) trokken,
d a tze , naa ’c veroveren van Arlon ,
M. du ßcl-
Jay fol.
Î .O .&
den top eens bergs gelegen , en door
drieduizend Voetknegten en vierhon-
derd Ruiters verfterkt was , echter naa
geringen tegenftand , onder beding van
den vryen uittogt der Bezettinge , in-
kreegen. D e befcherming dier Stad
door den H ertog van Orleans aan de
Graaven van Mansveld en van Pigue-
lyn met hunne Duitfche Benden bevoolen
, en voorts ook Montmedy ingenoomen
z yn d e , bleef geene Stad in
’t Hertogdom L u k fem b u rg , dan Die-
denhove alleen, aan den Keizer. Hierenboven
hadt de H ertog van Vendo-
Landvoogd van Picardie, met
Eeig. p',g. zyne verzaamelde manfchap verfcheide-
ne Sloten , die Artois d e k ten , over-
w e id ig d , al het Land rondom de Steden
S'. Omer , Aire , Bethune en A-
t re ch t, afgeloopen , en geen geringen
buit verkreegen.
In deezen ftand der zaaken hadt de
g ) Vdins Prins van Oranje , Stadhouder (3) van
H o llan d , om Noordholland voor de
invallen der Gelderfen te d e k k en , aan
die van Hoorn gefchreeven, datze niet
alleen hunne B u rger s , maar ook de
Landlieden der omgelegene Dorpen wapenen,
en naar de Stad ontbieden zouden
, om aldaar gemonfterd te Worden
: met uitdrukkelyk b e v e l , dat de
Landlieden , als de nood aan den man
g in g , de Stad , zoow el by nacht als
d a g , zouden helpen bewaaken en befchermen
; en de Stedelingen in ’t herftellen
en verbeteren der wallen helpen
, w y l de Dorpen aan de behoude-
nisfe der Stad niet min dan de Burgers
gelegen was. Op dit gebod kw a men
de Landlieden ten gezetten tyde
met hun g ewee r d erw aart, en hiel-
pen , naa de algemeene wapenfchou-
wiiig , de wallen verfterken en de kuft
be ve ilig en ; des de G e ld e r fen , op ’t
water koomende, geene landing on-
dernamen , maar groote onruft in dien
oord verwekten , en eenige Zeefche-
pen overweldigden. Hoewel nu die van
Hoorn hunnen Burgermeefter Cornelis
vaii
Hoorn
pag. 143
Janfz. naar Amfterdam , op den aldaar i f j x
beftemden dagvaart der Waterfteden '
zonden , om te ov eriegg en, ofmen de
gemelde fchepen den Gelderfen niet
weder konde ontwringen, echter vindt-
men van deeze beleediginge geen merk-
waardige gevolgen.
Ondertusfchen was het Keizerlyke
L e g e r , omtrent twintigduizend V o e tknegten
en vierduizend ( 4 ) Ruiters (4> Cout.
f te r k , onder het Oppergezag van Re-c°,ron“
natus van Nasfou Prins van O ran je ,
HÆ • M 'lol.orj.öc
Maximilman G raa f van B u ren , denP-Hemeri
Heer van Bosfu en anderen, i n ’t Land u j i n
van Gulik gevallen, en hadt, om het “ f' '*• ■
bedryf van Maarten van Rosfem te wree-
k e n , de Steden Sittard, G u lik , Hyns-
b e r g , Suftere en Duere bemagtigd, de
muuren en veften der meeften g e fle g t,
de graften g evuld, en voor ’t einde der
Wynmaand het ganfche Getveft der
G u lik e r s , die nergens op verdacht waren
, en de elenden der Brabanderen
en Lukfemburgeren belachten , afgeloopen
, en onder brandfchatting gefteld.
Hierenboven hadden de Nederlanders
alle plaatfen van ’t Hertogdom L ukfemburg,
( i ) behalven Y v o y , weder onder-ft) m.-
daanig gemaakt, en de Hoofdftad over-
meefterd, ook Montmedy ingekreegenjWf«” . ' '
wandt de H ertog van Orleans hadt, u it* “ '
zugt tot roem , door ’t gerügt van eenen
aanftaanden Veld fla g omtrent Rousfil-
lon , zieh met eenige benden derwaart
begeeven , en de overige , verfterkt
door de Gelderfen onder her gezag van
G uize ter bewaaringe van Lukfemburg
gelaaten ; doch Maarten van Rosfem
het verfchil over den buit met Longue-
val b e ile g t , en de beloofde befolding
verkreegen hebbende, was naar G e lderland
geweeken , des de Franfen dus
v erzwakt de overwonne Steden niet
kpnden bewaaren , tot groot verdriet
van Koning François ; te m e e r , wyl
de zelve de belegering van Perpignan ,
omtrent drie maanden met groot naadeel
ftaande gehoud en, moeft opbree-
ken.
Niet gelukkiger liep de k ry g in Piem
o n t, vermids de Markgraaf van Guaft
door ongemeene vlyt verfcheidene voor-
dee-
1541 deelen op de Franfen b e vo g ien, enhier-
' door den L andvoogd van dat G ew e ft ,
Willem van Bellay ( i ) Heer v an L an -
Fr'aice gey g e y ,
, dermaate vermoeid h a d t , dat de
T om .V .
zelve k o r t hiernaa van dit leeven gefcheiden
äcfeq.
, en om zyn’e zeldzaame gaven
van den Koning en ’t ganfche R y k
betreurd wierdt. Zulks de Nederlan-
19
d e r s , hoorende dat de Keizer niet alleen
nog in ’t leeven w a s , maar zieh
ZOO gelukkig van de aanvallen zyns v y -
ands bevryd h a d t , en de groote aan-
ftagen der Franfen thans agterwaart
liep en , den volgenden penning , ten
teken hunner vreugde , gemaakt hebben.
a•-.-iS'
Rondom den gekroonden Keizerlyken Arend, die op de eerfte helft gefteld is , vindt-
men deezen letterzoom;
K A R O L V S R O M a n o r o m I M P e R a t o e S E M P e R A V G V S T u s .
K A R E L K E I Z E R D E R R OM E I N E N A L T TD FERME
ERDERA AR.
Het gevierendeelde Stamwapen des Keizers , dat op de andere helft ftaat, ii binueB
deezen letterkring beflooten ;
D E A B S E N T IE V S N I L N IS I B O N VM .
FAN DE A FWE E Z E N D E N N I E T D A N GOED.
D e Keizerlyke benden het Land van
G u lik v erwoeft, en den voet reeds in ’ t
Gelderfche gebied omtrent Roermond
gezet hebbende, met een voorneemen
om deeze Vo lk en en die van K le e f
over den zelven kam te fcheeren, wierden
door den Bisfchop van K e u len ,
ft)Slich. den Landgraa f van Hesfen ( x ) en an-
“ dit o p z « g e ftu it ; w y l dee-
ftWci zen door Gemagtigden zooveel by de
Landvoogdes te weege bragten, dat de
Vorftin den ftilftand van w'apenen inwilligde,
en , mids de op handen zynde
W in te r , een deel volks afdankte: des
de H ertog van K le e f, zoodra hy den
aftogt des Prinfen van Oranje vernam,
de fchorling der wapenen niet alleen
weigerde te verzegelen , maar bragt
z e lf in t midden des Winters nieuwe
benden op de b e e n , en de Staaten
van Gelderland, te Arnhem vergade rd,
zooverre , datze , zo o bang waarenze
voor de Borgonfche Heerfchappy , tot
onderhoud van den oorlog honderd-
eenenveertigduizend Goudguldens beloofden.
Hierenboven verkreeg H e r to g W illem
eenige hulpbenden van fommige
Vorften in Du itsland, daar de ver- "
deeldheid merkwaardige gevallen teel-
de : wandt naadat de Roomfchkoning
door de Staaten van Boheme en O o ftenryk
om de vrye oeffening van den
Euangeli.'ehen Godsdienft ( 3 ) v erzogt Dl sicMa.
w a s , en zyne Majefteit hen naar de ^ ^ 7.
Kerkvergadering geweezen h a d t , heeft
hy op orde des Keizers in Sprokkel- ¿Sip. paj.
maand eenen R yk sd ag te Spiers ge-
hou d en , en als Vo orz itte r in ’t midden
der Vorften en Stenden den Paus-
lyken Gezant Jan M o ro n , Bisfchop van
Modena, gehoor verleend. Dees in eene
redenvoeringe getoond heb b en d e , dat
de Paus de Kerkvergadering om de on-
P X IKi
ri ,
i •.
L