f i ä f
fei
itili'.»;
Bf iiiini" 5 " ■ '' '■ i(i Im il . , 1,
" t e l
i j« H I S T O R
i f j o houden , en deete handel in al hunne
------ Landen en Plaatfen by de eerile gelegenheid
afgekondigd worden. Dewyl
dce/.e verbintenis, in ’ t volgende jaar,
zo o door den Keizer als door de Koningin
beveftigd en nader bekrachtigd
I d e r
wierdt , heeft my niet ongevoegelyk lyyo
gefcheenen by dit geval het weezen ■
der Koninginne, g elyk dat op eenen
penning, weinig tyds laater gem a ak t,
gevonden word t , hier te vertoonen.
facöb de Vyfde Kraiing van Scliotland tröiiwde, haa ’t overlyden zyner eerile Gemaa/
linne Magdalena Dochter van François Koning van Vrankryk,- met Maria van Lotteringe
(,)Imhof-(i) Dochter van deh Hertog van Guize, en teelde by deeze zyne Erfdochter Maria,
-welke den agtften van Wintermaand in ’t tweeenveertigfte jaar deezer eeuwe ter waereld
ta'n’L " ' kwam , en vyf dagen oud zynde, door ’t fterven van haaren Vader , het Ryk erfde , van
't welke deeze tytel rondom haar borftbeeld, op 'de voorzyde van haaren penning, geleezcn
TClio. wordc ;
M A R IA D E I G k a t i à S C O T O R üm R E G IN A ;
MARIA DOOR GODS GENADE KONINGIN DER
SCHOTTEN.
Het wapen van Schotland, dat op (îe keerzyde met eene Kroone gevonden wordt, voert
Brief °P rooden Leeuw mec eene ziivere Kroone en tong, befloocen binvan
Piu- nen een dubbel Lyílwerk van binnen en buiten met Lelien bezet, insgelyks van rood,
gIiSÍii*'''hebbende in den buitenrand des pennings deeze (2 ) Bybelfpreuk ;
C a p . llL ,
I V .S T V S F I D E V I V I T . isSS-
DE RE CHT V A A RD IGE L E E F T DO O R T GELOOF. im -
' Onder zooveele Staatzorgen hadt
de Keizer , om de Kerkvergadering
w ed e r te T ren te te beleggen , geduur
ig aangehouden by den nieuwen Paus,
van Wiens verkiezinge my noodig fchynt
hier iet te melden. Naadat de Pauslyk
e Z e te l omtrent drie maanden, federt
den dood van Paulus den Derden , ledig
geftaan h a d t , wierdt eindelyk Johannes
Maria de Monte , den zevenden
l/lniiViM'O) van Sprokkelmaand deezes jaars,tot
Juki III. Paus verkoozen , neemende den naam
van Julius aan, ter gedachtenisfe van
zynen Begunftiger Paus Julius den
T w e e d e n , met welken naam hy als
de Derde kort hiernaa gekroond wierdt.
Men vindt by fommig en, dat h y geleerd
, welfpreekend en een minnaar van
den V re ed e en de Gerechtigheid w a s;
maar t’e v en s , dat h y zich te veel aan
alle vermaaklykheden overgaf, en, ’t gene
hem in groot naadenken brag t, dat
hy den Kardinaalshoed , welken h y z e lf
gedraagen h a d t , ftraks naa zyne verheffing
fchonk aan eenen Jongeling
( 4 ) Innocentius, dien hy zynen
en wapen deedt voeren , alleen omdat dcßaii.
dees hem in zyne welluften en huisly- x“ ».
k e zaaken gediend, en zynen aap be- g * . P’*-
zorgd hadt. Ja als eenige Kardinaalen
hem klaagden , dat de verheffing van
zoodaanigen perfoon , zonder verdienften
.
N E D E R L A N D S C H E V O R S T E N . IV. Boek. i j 7
( f f o ften, geboorte o f weetenfchap tot on-
eer van ’t Purper ftrekte , g af hy ten
antwo ord ; w e lk e deugd , a d e l, weetenfchap
en eer hebt g y in my gevonden
om my Paus te maaken ? dierhalven
laat ons den jongman helpen, hy
zal ’t dan verdienen.
Z o o d ra de Keizer kennis der verkiezinge
van den Paus on tfin g , zondt hy
L o d ew y k van A v ila , Grootbevelhebber
van Alcantara , derwaart heen, om Julius
met de verheffinge geluk te wen-
fchen , en te verzoeken , dat de Kerkvergadering
wede r te T ren te gebragt
mogt worden. H o ew e l de Paus niet
veel fmaaks vondt in ’s Keizers voorftel
, echter wierdt hy door ’t geduurige
aanhouden van den Keizer zooverre
g ebragt, dat h y , tot welzyn der
Ke rke en der Duitfche V o lk e ren , eindelyk
door eene bulle deedt afkond ig
e n , om de Kerkvergadering, op den
(,)Sieida. eerften ( i ) van Bloeimaand des vol-
”i n " ; genden ja a r s , weder te T ren te aan te
SiiBiw- vangen. In deezen b r ie f , die in Win-
termaand getekend was, ftondt, dat de
‘*P. ' Paus als H o o fd der Kerke op de gemelde
vergaderinge wilde voorziiten ,
en dat hy geene menfchen, dan van
zyne Gez indheid, derwaart noodigde ;
’t gene veelerlcy gedachten in Duitsland
verwekte. Eenigen meenden de Paus
hadt dit met overleg gedaan, opdat de
Duitfen ZOO v.in de Kerkvergaderinge
zouden v e r fch iik k en , datze ’er niet
zouden willen verfchynen, w y l die ook
de konftgreep van zynen Voorzaat Paulus
den Derden geweeft w a s ; anderen
waanden , dat de K e iz e r , bevreesd o f
de Duitfen hierom den voortgang mogten
ftremmen , den Paus tot het verzagten
van eenige deezer punten zou d
e verzogt hebben. Maar fchrandere
Vernuften, de zaaken tot in het binnen-
WLct- fte doorgrondende , ftelden ( 2 ) v a f t ,
tm&Mc. gat de Keizer , als een groot Staat-
vYi'isY kundige , minder doclde op de H e r t
a , ? vorming der Kerklyke gebreken en het
(c?.Lcqvelzyn van den Godsdienft, dan om
pig. 61. Sc de Lutheraanen, door de hoope van
eene vrye Kerkvergaderinge, te mislei-
. d e n , en zich dus volkoomen meefter
I I I . D e e i
van Duitsland te maaken. Wandt toen »55d
Paus Julius eenige zwaarigheid ftelde
in het beginnen van eene vergaderinge,
die hy , zynde Vo orz itte r op de zelve
, uic orde van zynen Voorzaat geeindigd
hadt, fchreef de Keizer en beloofde
hem eind elyk, om hem alle on-
mft te beneemen , dat de Kerkvergadering
niet verder , dan ’c den Paus
zoude behaagen , in de Hervorminge
gaan z o u d e , en dat de Bisfehoppen
hem in geenen deele misnoegen zouden
verfchaffen ; z e lf deedt de Keizer
dit zoo bedekilyk , dat ’er naauwlyks
iemand zyner Raaden o f Gezanten van
wift. Des de zelve Schryver deeze aan-
merking m aa k r ; „ waarlyk , men hadt
„ reden te z e g g en , dat die van naby de
„ behaudeling en looze ftreekcn omtrent
„ de Treniifclie Kerkvergadering gezien
„ hebben , de goede gedachten , dieze
„ voorheen van de oude Kerkvergaderin-
„ gen hadden, zouden moeten verliezen,
„ wandc de menfchen zyn altyd de zel-
„ ven g ew e e ft, wie zal ons dan z e g g en ,
„ o f d eHoo fd en en Aanleggers dier V e r -
„ gaderiiigen niet zoo geveinsd w a ren,en
„ niet zoowel inzigten van eigen belang
„h a d d en als Keizer Karel de V y fd e , en
„ d e Pauzen van zynen tydä
Paus Julius de De rd e vierde middelerwylen
mec veel omftandigheid hec
Jubel o f vyftigße jaar deezer eeuwe ,
dat zyn Voorzaat Paus Paulus reeds
door brieven (3) aan alle Vo lk eren ver- (jjswj,.
kondigd h a d t , hen allen door de zel-
ven ernftelyk vermaanende, om deeze Statu r c -
g eleg enheid , tot hec afleggen hunner
zonden en ’ t verdienen van den H e - «i'-
m e l, niet te verzuimen ; maar Paulus
voor den aanvang van het Feeft geftorven
zynde, heeft Julius de D e rd e , niet
naar de oude inftelling op den dag voor
Kersmis, maar op den vyfentwintigften
van Sprokkelmaand, de Ke rkdeur, die
men Heilig noemt, volgens g ew o on te ,
voorheen ( 4 ) d“ » befchreeven. T E , , ?
geopend met eenen gouden hamer, wel- 33,.
k e dan,als een teken van eere.aan eenen
Man van aanzien gefchonken w o rd t :
thans verkreeg de Kardinaal en Bisfchop
van Augsburg, ’s Keizers Gunfte-
Tc t ling,