;; ■■"iri
i ' ¥ ' )
I [iii
i p [ f i
I,'*
i d i .
i f II I■'qlaii
1! '
jlijil i.
!.f
I 'M i n
! 1'5'
Id, 5,;
n ■ 1 II
1 7 « H I S T O R I D E R
gen ; ’t welke hy fohoorvoetende ge-
■ hoorzaamde, flennende op de beloften,
hem door de twee Vorilen gedaan, van
den Keizer niet te zullen verlaaten, aleer
hy in vryheid zoude zyn. Uit deeze
oorzaake trokkenze met zyne Majefteit
naar Naumburg , volhardende in
hun aanhouden voor den Landgraaf
zo o lan g , tot de Keizer hen , naa drie
dagen, liet verbieden verder te trekken,
o f dat hy anders den Landgraaf naar
Spanje zoude zenden. Naauwlyks haddenze
deeze orde ontfangen o f maak-
teri die den Landgraaf bekend , fmeekende
verfchooning om den Keizer langer
te volgen , uit vreeze van naadeelig
te zyn ; datze ondertusfchen niet
twyfelden, indien hy de beloofde honderdenvyftigduizend
guldens betaalde ,
en zekerheid gaf van de andere leden
des verdrags te doen uitvoeren, o f
hy zoude in vryheid gefteld w o rd en ,
beloovende middelerwylen op denaan- 1547
ftaanden Ryksdag niets agter wegen te ' ■
laaten, om zyne verlosling te bevorderen.
De Landgraaf, eene zo o overwagte
gevangenis met het uitterfte ongeduld
verdraagende , g a f , volgens hunnen
raad , wel haaft bevel ( i ) om de ge-WSWä,.
meide fomme te betaalen, en de Sterk- mcnt»
ten te ilegten; maar toen het geld >!=■
taaid, het gefchut g e le v e rd , en deR'ip.pag.
Sterkten geflegt w a r en , bleef de on- *
gelukkige Landgraaf echter altyd gevangen.
Dewyl nu de Keizer door lift
en g ew e ld , met het vangen en dwingen
der voornaamfte Vorften van den H ervormden
Godsdienft, het Smalkaldifche
verbond verbrooken h a d t , heeft zyne
party, ten teken van haare vreugde, den
volgenden gedenkpenning op dit gev
al, ter eere zyner'Majefteit, doen maaken.
N E D E R L A N D S CH E V O R S T E N . III. Boek. 179
1547
Op de voorzyde van deezen vierhoekigen penning zietmen den gekroonden Keizerlyken
Arend met het wapenfchild van Kaililie en Ooilenryk op de b orll, houdende met de fna.
yels twee menfchenhoofden, buiten twyfel die van Jan Frederik Hertog van Sakfen en van
Phiiips Landgraaf van Hesfen ; wandc aan de zelven hangt de ilrik v ait, welke verfcheidene
Steden en Sterkten in zich befluit , en met de kiaauwen van den Arend verfcheurd
wordt, hebbende tot nadere verkiaaring dit omfchrift,
L A i lV E V S S C M A L K A L D IE N S I S C O N T R I T V S E S T ,
E T NOS L I B E R T I SVMVS .
DE SMA LKA LD I S CHE S TRIK IS V E R B R O O K E N , E N W I
ZT N BEVRTD.
Rondom de Borgonfche Lauwrierilokken en vuurilaaien, die op de keerzyde geileld zyn,
vindtmen den tyd, in sveiken deezen penning gemaakt is , door deeze letters, in weiken,
myns oordeels, eene I. agter het jaartal vergeeten i s , uitgedrukt;
MDX L V I i . XXI I . NOVEMBRI S .
M D X L r i l . D E N XXI I . VAN S LAGTMAAND.
Han-
Hangende deeze verfchillen wierdt de
Ryksdag te Ulm , op welken de Keiz
e r , zyn doen door Gezanten verfchoond
hebbende, de Stenden tot een aigemeen
verbond ( i ) poogde te beweegen
, door befmettelyke ziekte gefcheiden
, en uitgefteld tot de naafte vergadering
te Augsburg. Omtrent den
zelven tyd heeftmen Jan Albert Markgraaf
van Brandenburg , die door Hertog
Jan Frederik uit zyne Bisdommen
Maagdenburg en Halberftad gejaagd
w a s , wede r herfteld. Aan den anderen
kant was Lazarus Schwendi met
eenen hoop Krygsknegten afgevaardigd,
om volgens het gefloote verdrag het
Kafteel van Gotha te i le g te n , den
Markgraaf Albert van Brand enburg,
die op het zelve gevangen la g, in vryheid
te ftellen , en het Land van Sakfen
verder onderdaanig te maaken aan
H e r to g M au r its ; welke zich eerlang
in de Hoofdftad Wittemberg v eftigd e,
de Burgermeefters voor zich ontbood t,
en d ie , onder toezegging van de oude
voorrechten en vryheden te behouden *
den eed van getrouwheid afnam.
T o e n dit gedaan w a s , fmeekten de
Burgers en Edellieden den H ertog om
de Hoogefchoole , die door den kryg
verftrooid was , weder te herftellen,
’t gene hy aan de zelven b e lo o fd en ;
en beval ftraks de b o e ren , die gevloo-
den waren , derwaart te roepen, alzoo
hy koren om ’t land te bezaaijen , en
Hoffen om te timmeren, den armen te
fch en k , den gegoeden te leen wilde geeven.
E n dewy l de Keizer hem niet
alleen de voorheen beloofde Landen
van den gevangen Jan Frederik , maar
z e l fd e Keurvorftlyke en hieraangeheg-
te waardigheid van Aardsmaarfchalk
des R y k s , gegeeven hadt, heeft Hertog
Maurits de zelve ftraks aangenoomen ,
en , aleer hy door den Keizer plechtigly
k met de zelven bekleed w a s , openly
k gevoerd , gelyk door den volgen-
[ den penning , die op het aanvaarden
j zyns gebieds gemaakt is , kan beweezen
1 Worden.
De Roomfchkoning Ferdinand, door
den voorfpoed der Keizerlyke onderneemingen
aangemoedigd , befloot ook de
wederfpannige Boheemers te beteugelen ,
ri'cra? ®n vermaande hen dierhalven om het te-
S rc verbond (x ) te veriji;.
«; laaten, wel bewuft zynd e, dat veelen on-
^op pjE. (jgf jjgjj onweetende gedwaald hadden.
'5 47
Op het eerfte deel zietmen het wapenfcuiid vari den Keurvorlt en Aardsmaarfchalk des
Ryks, en nevens het zelve dat van zynen Stam Sakfen; en op het andere deei den helm
van Thuringe , binnen deeze nieuw aangenoomene tytels zyner waardigheden, eensdeels iri
den eenen, andersdeels in den anderen rand geileld ;
M A V R IC I r is D e i G e a t i a D V X S A X o n i« , S A c e i R O m a n i
IM P E e i i A R C H IM A R S C H A L lu s E T E L E C T O R .
MAURI T S DOOR GODS G ENADE HERTOG VAN S A K S EN ,
DES H E I L I G E N ROOMS CHEN RTKS AARDSMAAR-
SCHA LK E N KEURFORST .
aan welken hy alles zoude vergeeven.
Kort hiernaa begaf hy zich met zyn L e ger
derw aart,en ontboodt die van Praag,
i n ’t begin van Hooimaand, op liet Slot
dier Stad,alwaar h y hen, in de voile vergaderinge
de voorgaande tegenftribbelingen
verhaald hebbende, befchuldigde
met misdaad van gefchonde Hoogheid ,
Y y X be1
f e f it :
Ii
■ ÙÙ
l l - ' .
I L , bitl
tiif
b .
| f ’
'r i;i
,51 (■
■d
. . . , y ..1
*r ■ '
!
■ hr ■