f f lili Í'fli'í«
si - " i i f : * fliriit
te'ürii vi.
rr I 1* ■
Il j .
( í i .
" f ! . ,
5- ¡'í-ii ; . .
É , - i i ' f ' f i i
flij:
...ü'l
• 548 Opvolger te doen huldigen, gelyk hy
■ ’ tot dit einde den H e r to g van ■ Alba
(ii?re™- ( i ) reeds met fchriftlyke orde der-
Srerefcs Waart afgevaardigd h a d t , heeft zyne
M a jc lb ic , vermoedende o f de Span-
jaards door ’t misfen van den Erfprins
pliid.'de fomwylen oproerig mogten w o rd e n ,
p ' Ä ' beflooten zyns Broeders oudften Z o o n ,
fol.öai. den Aardshertog Maximiliaan, tot het
beftieren van ’ t R y k derwaart te zend
e n , e n , om deezen en des zelfs V a der
noch meer aan zich te verbinden,
beloofde de Keizer zyne oudfte Dochter
Maria aan den gemelden Maximiliaan
ten huuwelyk , mids de Paus hen ont-
flaaging van maagfchap verleende. Met
deezen laft zondt de Ke izer R u y G o mes
de S y lv a , die uit orde van den
Erfprins Philips om den Keizer te be-
groeien te Augsburg gekoomen w a s ,
ftraks weder naar Spanje. Koning Eer-
dinand, die naar zyn welgevallen met de
Boheemeren le efde, verhief zynen Z o o n
thans tot Deelgenoot (1 ) van dit R y k ip e rS ? '
en g a f den zelv en , om het aanzien
vermeerde ren, den Koninglyken tyteluiioip,g,
te vo e ren ; des, zoodra de Aardshertog
Maximiliaan deeze hoogheid van zynen
V ad e r , en behoorelyke magt van den
Keizer verkreegen h a d t , vertrok hy
den elfden ( 3 ) van Weidemaand rat(3ja„,,
Augsburg naar Italie, verzeld door e e n™ ? ” “-
aanzienlyk g e v o lg , onder ’t welke de ms.
Kardinaal van T ren te M ad ru c ius , de
jonge H ertog van B ron sw y k , de G raa f
van Mansveld en meer andere Duit-
fche Grooten zich bevonden. T e r gedachtenisfe
van deezen togt en aangenoomen
laft meen ik , dat de nevensftaande
penning gemaakt is.
(UVitadi De Aardshertog Maximiliaan was den eerilen (4 ) van Oegftmaand des jaars vyfticnhon-
Fndinan-.(¡erdzevenentwintig te Weene gebooren, de oudfte Zoon onder de vyftien Kinderen, wel-
»I's^aif. ken Koning Ferdinand by zyne Gemaalin, Anna van Hungarie, geteeld hadt, en om zyn
Olloa pa». verftand, deugd en zagtmoedigheid van klein en groot bemind. Zyn afbeeldfel wordt in ’t
harnas, met de Guldevlies Ordere om den hals, wyl de Keizer hem tot deeze waardigheid
in de Hnofdvergaderinge te Utrecht benoemd hadt, binnen deezen letterzoom op het voor.
ftuk gevonden ;
M A X IM IL IA N V S D e i G e a t i a B O H E m i* R EX .
MA X IM I L I A A N DOOR GODS GENADE KONING VAN
BOHEME.
Op het andere ftuk is Merkurius, gemeenlyk de Bode der Goden genaamd, omdat zy
hunne bevelen door hem deeden uitvoeren, vliegende afgebeeld ; en dewyl de Aardsher-
tog Maximiliaan zich ook ftraks op reis begeeven hadt om den laft van den Keizer cn
Roomfchkoning te volbrengen, leeftmen deeze ipreuk in den rand ;
a v o
N E D E R L A N D S C H E V O R S T E N . III. Boek. 205
Q V O M E F A T A V O C A N T . , ^^4^ ,
WERWAAR T MX H E T N O O D L O T ROEPT.
Onder het beleggen van deeze zaaken
hadt E rn il, Markgraaf van Baden,
zieh met den Keizer v e r zo en d , door
verbintenis van zyne Majefteit met honderd
Ruiteren op eige koften zes maanden
te zullen dienen , en tekende den
(¡jChar- b r ie f den tweeentwintigften ( i ) van
Hooimaand deezes jaars. H e t vermeer-
viivoor- deren van ’s Keizers vermoogen, en zydtnmde
-r , , , , . ^ , •
tweede ne weirelendc handel omtrent het tu-
Sfege- ) verwekte zooveel naadenkens
fSiim Hervormden Godsdienft
, dat d e Keurvorften, Maurits
11] Corps van Sakfen (2.) en Joachim van Bran-
d en b u rg , voor kwaade gevolgen be-
Mont. dngt , hierover met hunne Godgeleer-
pmrii. ' raad pleegden , en eindelyk eeni-
foi.344. ge punten , betreffende de Rechtvaar-
digmaaking , ’c geweld en ’t gezag der
K e r k e , de Kerkendienaars, den D o o p ,
de V o rm in g , de M is fe , ’c H u uw e ly k ,
de Vierdagen , ’ c VIeeseeten, en anderen
, nader regelden , welken z y el-'
kanderen beloofden, tot den tyd van
eene vrye en Kriftelyke Kerkvergadering
e , in hunne Landen onverbreekelyk te
zullen doen ftand grypen.
T e rw y l die befteld w ie rdt, tragtte de
Keizer de Stenden te beweegen, datze
hem eenen aanmerkelyken onderftand
(3)Struvii(3) in geld , tot de gemeene noodzaak-
lykheden des R y k s , zouden inwilligen ;
Tom.'-ii. ■wanneer zy deeze beede niet alleen ,
foi.1058. maar ook honderdduizend Ryksdalers
aan den Koning Ferdinand ja arlyk s , tot
het beftand met den T u r k geeindigd
zoude z y n , beloofd hadden , begeerdenze
van den K e iz e r , dat de B or gonfche
Kreits als een lid van k R y k ,
o f alle G ew e f te n , die zyne Majefteit
in H oog - en Nederduitsland bezat, onder
de befcherming van het Keizerryk
gefteld , en in alle byftand en gemeene
fchattingen begreepen zouden w o r den
, gelyk zyn Grootvader Maximiliaan
voorheen beloofd en beflooten
m . Dee/,
hadt. Wandt Keizer Maximiliaan had t,
in het twaalfde jaar (4) deezer eeuwe, [4) Heis
I, T2 , . . Vr . ri T , , Hm.van
net K y k in tien Kreiden verdeeld, n a a - 'tKeizct-
m en ly k , in die van O o ften ry k , van
Borgonje, van den Nederryn, van Bei-
jere , van Opperfakfen , van Frankenland
, van Z w a a b e , van den Opper-
ryn , van W eilfaale en van Nederfak-
fen. De Borgonfche Kreits begreep het
Graaffchap B org o n je , van ’t welke de
naam fp r o o t , en de zeventien Nederlandfche
Geweften , beftaande uit vier
Hertogdommen , Brab ant, L im bu rg ,
Lu kfemburg en Gelder ; zeven Graaffchappen
, Holland , Zeeland , Vlaandre
, A r to is , H en eg ouw e , Zutfeen en
Namen ; ’t Markgraaffchap van A ntwerpe
; en v y f H eerlykheden, Mechele
, U tre ch t, Vriesland, Overysfel en
Groeninge. T e meer drongen de Stenden
( 5 ) hierop , omdat het Hertog- f;) Groot
dom Gelder en ’t Graaffchap Zutfeen, brek™
zo o ze z e id e n , het R y k onderhoorig
w a ren, en in de Schattingregifters b e -m.43.
kend ftonden ; dierhalven verzogtenze pioSri““
den Keizer , van de twee gemelde G e -
weften te willen vorderen , dat de zel- Tom. iv.
ven zich de gemeene lallen en f c h a t - f ?
tingen zouden onderwerpen ; insgelyks
die van U tre ch t, welken openlyk on- eí«s ,
der het R y k behoorden , datze dier- imp” a'
halven den optogt en laft tegen den
T u r k wilden naakoomen, omdat beide
die Geweften, Gelderland en Utrecht,
onder het Weflfaalfche R y k behoord
e n , gelyk door de Stenden was aan-
geweezen.
Hiertegen beweerde de K e iz e r , dat
de Ryksftenden niet zouden können
aanw y zen , dat het Huis van Borgonje
eenige Ryksfchattingen betaald hadr,
wyi dat altyd van alle laften , geene
uitgezonderd, v ry geweeft was, en dat
het niet in de magt van Keizer M ax imiliaan
geftaan h ad t, eenige handelingen
ten naadeele van zynen minderjaa-
F f f ri-
III. (
&%)%%*&%+%#+*)%*&