I'f M „ ; (¥ ‘''I
ii Lite!
h ' f
|il rite"!. L’fi'iv
' j I,. l ! '« l ' ! "III!! '
* HY
»549 G E , DE OMZ IG T IGS T E B EWA J R D E R VAN HE T GE-
ME E NE B E S T , DE HERRSCHER DER ROMElNEN. .
»549
Dewyl de Keizer zoo groote zaaken bedreeven en zoo veele overwinningen behaald hadt,
dat de ganfche Waereld van zynen roem vervuid was, en thans moede van den arbeid.
als een andere Herkules, zich door het verdeelen zyns Gebieds, of den afiland zyner Ry-
ken en Landen , zogt te verpoozen , zietmen op het ruggeftuk eenen Hemelsbol tusfchen
de twee bekende pylaaren, aan welken de Leeuwenhurd opgehangen en de knots gefteld
is , een teken der voorgenoome rufte : de beweegende oorzaak van weike door dit rand-
fchrift nader verklaard wordt;
N O M IN E C ^ S A R E O P L E N V S V T E R Q ue P O L V S .
C o n s e n s u C sESa r i s .
■ B E ID E DE A S FUNT EN Z I N F O L FAN DEN NAAM
DES KEIZE R S .
m e t B EWI L L I G IN G E VAN D E N KEIZE R .
. II, Diergelyke hemelsbol is met twee halvemaanen op de eerfte helft van den twe?cn ,
moogelyk om den toen verkreegen voorfpoed in Peru uit te drukken, geileld, en op de andere
helft een bondel van eenige pylen; welke een teken is van vereenigde magten , eertyds
door ’s Keizers Moederlyke Grootmoeder Ifabella Koningin van Kaililie, niet als een
(,) Sii.da wapen des Ryks , maar als een zinnebeeld ( i ) op haare munt gevoerd , en misfchien hier
op het faamgevoegde vermoogen van zyne Majefteit toegepaft, behoorende tot de twee '
Tore“ ; fchutboogen.’ die ’er nevens ftaan, die fomwylen voor eene bediedenis van Sterkte gef
’S- braikt worden, en , myni bedfsikens, hierop zynen Zoon Philips, en zynen Broeder Ferdi- ■
nand- of des zelfs Zoon Maximiliaan, betrekkelyk zyn; wandt het omfchrift fchynt op deeze
twee boogen te zinfpeelen ; omdat de Keizer de hoogheid van zyn Huis door de zelven
zogt te befchieten ; dierhalven vindtmen in beide de letterkringen deezen zin ;
T O V T MON E S P O IR E S T EN D IE V . 154?.
P O V R D E D E V X A R C S V I S E R A V L IE V .
AL MIN E HOOPE IS OP GOD, OM M E T TWE E BOO-
CEN HE T Z E L V E D O E LWI T TE BESCHIE-
TEN. I J 4 J .
B y deeze Staatsverandering liepen die
van den Hervormden Godsdienft niet
vry ; wandt behalven de Doopsgezinden
, welken thans alom, en inzonderheid
in Holland , met fchrikkelyke py-
tien gefolterd en met wreede ftraffen
gedood wierden , . rees ’er groot verfchil
over het verbeurd verklaaren van
de Leenen , Landen en Goederen der
zoogenaamde Ketteren ; des de Keizer
(i) b™ ? den twintigften ( 2 ) van Slagtmaand by
R?ot?. plakkaat verkiaarde, w y l eenige Hee-
p jg 'te »®" ’ ' Hoogrechtsgebied hadden ,
ins. beweerden, dat de goederen van hen
aan zoodaanige Ketteren te leen gegeeven
, aan hen weder moeften vervallen
, dat zulke Leenen aan den Keizer
vervielen, behoudens des Leenhec-
ren en des Onderdaans r e c h t ; wandt
aan die zou de K e iz e r , zulke vetbeur-
de goederen verkoopende o f wegfchen-
k en d e , eenen anderen Leenman geeven.
Wanneer iemand als Ketter door
den Geloofsonderzoeker o f Kerklyken
Rechter v e rw e e zen , en om zyne hart-
nekkigheid gedood w a s , dan zouden
zyne goederen , indien hy de zelven
van den Keizer hieldt, aan zyne Majefteit
verva llen; maar zoo hy, die van
eenen Onderdaan h ie ld t, we ike recht
van
»549 r.'.n Vcrbeurdverklaaringe hadt, dan zoudenze
voor den zelven verbeurd zyn ;
doch iemand door Waereldlyke R e ch ters
veroordeeld zyn d e , dan zouden zyne
goederen , van eenen Onderzaat te
leen gehouden half en h a lf, tusfchen
den Keizer en den O nd erza at, die ’t
recht van Verbeuidverkiaaren hadt, ge-
deeld worden. En dewy l fommige Steden
en L a n d en , onder voorwendlel van
oude Rechten, Vryheden en Gewoonten
, ftaande hielden, dat ’er uit geene
oorzaake eenige Verbeurtmaaking by
hen plaats konde hebben, zoo verkiaarde
, b e flo o t , en geboodt de Keizer ,
dat in d e gemelde zaaken deV erbeurd-
maaking in alle zyne Landen van her-
waartover , onaangezien de gewoonten
en voorrechten van fommigen het te-
gendeel eifchten, plaats hebben, en die
vryheden hen voortaan niet meer helpen
zouden. O o k was kort te vooren een
plakkaat afgekondigd tegen zulken , die
z i c h , fchoon veelen in ’ t heimelyk als
Jooden le efden, echter nieuwe Kriftenen
h e e tten , en om ’ t Geloofsonder-
zoek uit Portugaal herwaart gevlugt waren.
De vryheid van hier in ’t Land
te moogen woonen , hen eerft tocge-
ftaan, wierdt ingetrokken, en aan alien,
welken binnen zes jaaren in ’t Land
gekoomen waren, bevoolen binnen eene
maand met hunne Vrouwen , Kinderen
en Goederen , op ftraffe van ly f
en g o e d , te vertrekken. Eenigen ,
voorgeevende datze om ’t Geloofson-
derzoek uit Portugaal niet gevlugt war
e n , b leev en; maar wierden eerlang »549
door een veel fcherper plakkaat het
Land ontzeid.
Dus ftondt het in Nederland, als
Paus Paulus de Derde , die veel moeite
tot het wederkrygen van Placenze
gedaan, en moogelyk uic dit inzigt den
Prins Philips, by des zelfs huldiging in
Nederland, een gewyd e Muts ( i )
Zwaard met de gewoone plechtigheid dal s. Aif,
te fchenk gezonden had t, op den tien-
den Van Slagtmaand deezes ja ar s , in
het tweeeniagiigfte jaar zyns ouderdoms,
het vyftiende zyner Heerfchappye
, geftorven w a s ; eensdeels door
gramfchap, andersdeels (2 ) door droef-(ilo.Pan.
heid ; omdat zyn Z o o n Petrus Alor- S n i *
fius omg ebrag t, zyn Kleinzoon O fla -
vius Farnefe , tegen zynen zin , zich
met geweld meeiler van Parma wilde
maaken , en de Keizer het interim
doorgedrongen, en de overlevering van
Placenze geweigerd had t; des de Kerkvoogd
, bt fleepen in de konft van vein-
zen , zyne gramlchap zoolang verborgen
meende te houden, tot hem de bekwaame
gelegenheid zoude voorkoomen
om zich over den geieeden boon
te wreeken. Dewylmen in Nederland
van zyn heimelyk voorneemen tegen
den Ke izer,en geneegenheid tot den Koning
van V ra n k ry k , niet onkundig was,
heeftmen aldaar ,. moogelyk ook omdat
de Paais in groote ontugtigheid geleefd
h a d t , de twee volgende rekenpenningen
, ter gedachtenisfe van zyn
fterven gemaakt.
I. De voorzyde van den eerften draagt het bovendeel van een menfchlyk geraamW, ge-
III. Dttl. O a o lyk
1 ^ 1’}
te ? #
• i ,
, 1
; i ; t : ■
i n .
i r i 4
. t e r i "
' ' " i ■'
te li
.1^ !
■Mi
■te: te ! .
I -
tel l
1- 4 -
L i i
s t e r i r i - r
X. riri ■
I f i ; :
M l. i ,
te'F
r i t !
r i l l