■fl , i'
I "!
IIIR'
|:H'
‘I-i: ; ■
O R NEDE R LANDS CHE VORS T EN. IH. BoeL t?7
>547 D e Ke izer, federt ook de Stad be-
z tg t ig d , en andermaal de bedroefde
Hertogin vertrooft hebbende , Ilremde
de onderhandeling, die de Keurvorft
van Brandenburg en Hertog Maurits te
L e ip z ig met den Landgraaf van Hesfen
begonnen had d en , door deezen
eifch , dat de Landgraaf zich en al zyne
bezittingen, zonder eenige voorwaar-
(i)Sicidj- den , ( I ) aan hem overgeeven zoude.
ii'en™: H oew el dit den Landgraaf hard in de
klonk , echter wierdt de z e lv e ,
R ap . pig. overweegende het naakende verderf zy-
ner Landen en Onderdaanen, door zy.
nen Schoonzoon Maurits en den Keurvorft
van Brandenburg, geperft om dit
verdrag met den Keizer aan te gaan ;
de Landgraaf zoude zich zelven en
W.Corp! zyne L an d en , zonder eenig f x ) beding,
Diplomat. ,
par du den Keizer overgeeven, en door eenen
T™.’ iv. voetval den Keizer om genade verzoe-
Parc. II. jjen j voortaan gehoorzaam en dienft-
baar zyn , de inllelüngen des Ryks aanneemen,
zich het Kamergericht onder-
werpen , het Smalkaldifche verbond
verlaaten en alle papieren van het zelv
e overgeeven , tegen den T u r k hulp
verfchaffen , geene verbonden , dan in
welken de Ketzer en Roomfchkoning
begreepen zyn , maaken , de vyanden
des Keizers uit zyn Land verjaagen, of
overleveren , aan den Keizer altyd
vryen doortogt verleenen , alle Sterkten
, belialven Kasfel en Z ie g en h e im ,
Hegten , ftraks al het gefchut overgeeven
, en honderdenvyftigduizend guldens
voor de krygskosten binnen vier
maanden betaalen, den gevangen H ertog
van Bronswyk en des zelfs Zoon
ontilaan, en in des zelfs Landen herftellen.
A l het welke zyne Kinderen en
Onderdaanen zouden bekrachtigen.
Waarop Joachim Keurvorft van Brandenburg
en Maurits H ertog van Sakra
S ' ^ ® ^ Landpi't”
S r ' graaf verbonden , en dien alle verzeke-
toT 'iv . >i"g g a v en , voorts ook beloofden, by-
Pwt.h. aldien den Landgraaf, in ’ t verfchynen
voor den K e iz e r , tegen de gegeeve
beloften eenig leed gedaan mogt worden
, datze zich dan aan zynen Zoon
zouden overgeeven om in eigen perfoon
de ftraf te ondergaan, die hem 1547
tegen ’r gegeeven woord opgeiegd zou- '
de worden. Hierenboven verzekerden-
ze den Landgraaf wegens den Godsdienft
, en dat hy door deeze middelen
de algemeene welvaart zoude bevorderen
, hy zoude zich dierhalven
maar op hen vertrouwen, en fpoedig by
den Keizer koomen, en den gevangen
Hertog van Bronswyk en des zelfs Z o o n
met zich b rengen, wyl zy al het gevaar
op zich namen.
T e rw y l de Landgraaf deeze punten
in bedenkinge hieldt, trok de K e iz e r ,
zoodra hy de Stad W ittem b e rg , volgens
zyne beloften, aan Hertog Maurits
overgegeeven had t) met al zyne
krygsmagt naar H e s fen , om , byaldien
de Landgraaf aarzelde, den zelven met
geweld te dw in g en ; maar dee s, geene
uitkoomft z ien d e , ging den Keizer te
g em o e t, en kwam den agtienden van
( 4 ) Weidemaand t eH a l , verzeld door (4)5lei*.
den Keurvorft van Brandenburg, doormem™
Maurits Hertog van Sakfen, en gevolgd *'■
>547
van Hertog Hendrik van Bronswyk R'ip. pig,
met des zelfs Zoon Karel V ifto r . Den**®'
volgenden dag kwam Karlebits, ’s Keizers
G eh e im fch ry v e r , by den Landgra
af, den zelven het tekenen van ’c
gemelde verdrag aanbiedende ; doch »
w y l ’er bygevoegd w a s , dat de Keizer
de magt aan zich behieldt om de twy-
felagtige zaaken , welken in eenige leden
mogten gevonden worden , uittex
le g g en , toonde de Landgraaf aan A n toni
P e r ren o t, Bisfchop van A tre ch t,
’s Keizers Geheimenraad , dat zulks in
het on tw e rp , ’c gene hem door H ertog.
Maurits en den Keurvorft van
Brandenburg gezonden w a s , niet ftondt,
eh dat hy het dierhalven niet tekenen
kon. Wanneer Perrenot hierop antwoordde
, dat de uitfchryver het zelve
vergeeten h a d t , hieldt zich de Landgraaf
daar omtrent te vreede ; maar
weigerde volftandig zeker lid , naamenlyk
dat hy de befluiten der Kerkvergaderinge
van T rente zoude gehoorzaamen
, te ondertekenen ; in de plaatfe
van het welke hy fte ld e , dat hy de
befluiten van eene algemeene en vrye
Kerk-
(i)SWäi-
ni Com-
neiit. de
Stitu Rc-
lig,&Reip.
pag ; 84-
& La
Guerra
dell» Germani*
di
G. de Go-
doipag. 55-
Kerkvergaderinge, in welke het Hoofd
zich zoo wel als de Leden wilde hervormen
, en weike de Hertog Maurits
en de Keurvorft van Brandenburg
zouden ondertekenen , gehoorzaamen
zou ; hierby voegende , omdat deeze
twee Vorften hem beloofd hadden,
zich nooit van de Augsburgfche belydenisfe
te zullen afzonderen.
’t Verdrag dus getekend zynde, geleidden
de voornoemde Vorften den
Landgraaf ( i ) naar deh K e iz e r , die
i n ’t midden zyner Hovelingen op eenen
verheven zetei za t, en voor w e lk en d e
Landgraaf op zyne knicn v i e l , en nevens
hem zyn Kancelier G u n th e ro d ,
die het fchrift la s , d o o r ’t weike de
Landgraaf vergiffenis verzogt v a n ’t be-
ieedigen zyner Keizerlyke Majefteit,en
den zelven geheel ootmoedig om genade
fmeekte , beloovende in het toekoomende
getrouwheid, eerbied en gehoorzaamheid,
G e o rg Held antwoordde
voor den Keizer , dat , fchoon de
Landgraaf groote ftraffe verdiend had t,
hy echter op de voorbcede van fommige
V o r fte n , den zelven niet tot het
uitterfte , noch den ban , noch ’t verlies
zyner goederen zoude veroordee-
le n ; maar zich zoude vergenoegen met
den inhoud van ’t v e rd ra g , en voorts
des zelfs Leenmannen en Onderdaanen,
als die zich behoorelyk gedroegen ,
genade ontfangen. De Landgraaf, vertrouwende
dat de Keizer hem onge-
veinsdlyk handelde , bedankte voor de
g u n ft, e n , dewyl zyne Majefteit hem
al te lang op de knien liet le g g en ,
ftondt hy zonder orde op.
Weinige uuren hier naa kwam de
Keurvorft van Brandenburg den Land graaf
b e zo ek en , en te gelyk aanzeg-
g e n , datze faamen met H e r to g Maurits
den avondmaaltyd b y den Hertog
van Alba zouden houden. Naadatze
daar gegeeten hadden , viel de Landgraaf
in eene andere kamer,zonder eenig
agterdenken, aan ’t fpeelen met den teer-
l in g , terwyl H ertog Maurits en de
Keurvorft van Brandenburg met den
Bisfchop van A trecht zaten te kouten.
Eindelyk Maurits en de Keurvorft laat
U I . D e d .
in den a v o n d , tot hunne groote ver- >547
Wondering, kennis ( x ) krygende dat (i- siddT-
de Landgraaf dien nacht aldaar met
wagters zoude bewaard w o rd en , ga-
ven hem van dit opzet terftond b erigt, R«p%as.
hem trooftende in deeze hunne gemee-
ne droefheid , met betuiginge over dit
doen te klaagen; ja datze ’er den Keizer
zo o ernftig over zouden aanfpree-
k en , datze meenden, de Landgraaf zou
niet lang vaftgehouden worden. De
Landgraaf antwoordde, deezen handel
niet verwagt te hebben; datze, w y lh y
op hun woord gekoomen was, het zelv
e moeften voldoen. Des H ertog Maurits
dien nacht met eenige Raadsheeren
van Brandenburg by hem b leef, en den
naaften dag met den Keurvorft over die
doen aan den Keizer k la agd e , verzoekende
ootmoediglyk om hem weder in
vryheid te ftellen, volgens de verzeker
in g , welkeze hem op het woord z y ner
Majefteit gegeeven hadden. D e
Keizer « n tk e n d e , dat hy hen beloofd
hadt den Landgraaf niet gevangen te
zullen houden, maar dat hy den zelven
van eene eeuwige gevangenisfe zoude
beVryen, en dat hy niet anders ge-
meend hadt. Dierhalven vervoegdenze
zich by ’s Keizers Bedienden , en eerft
by den Bisfchop van A tre ch t, zeggende
, datmen in ’t ontwerp van ’t verdrag
overeen gekoomen w a s , datmen
den Landgraaf met geene gevangenisfe
zoude bezwaaren; maar deezen beweer-
den en toonden de twee Vorften in
’t getekende verdrag, d a t ’e r , zoo fommigen
( 3 ) melden, met bedorvene le t - (3) g. Arteten
in de plaats van E iniger Ew i- J ,? ,'? ?
ger gefchreeven ftondt. W e ik e liftige Eirfl.Si-
letterverandering van fommigen (4) voor
de uitvinding van den Bisfchop van A - 5 " "
trecht genoomen wierdt. Ge™.'
Eindelyk , naa lang twiften is den T om . 11.
Landgraaf van ’s Keizers wege aange-
zegd , dat h y wel gaan m o g t, hy ant- Luihm-'’
W'oordde gaarne te willen gaan, als het
in veiligheid weezen kon ; en hoewel fl”"»
de twee Vorften als Middelaars ook oppi°g'4, k
het zelve aandrongen , alles was vrugtloos
, w y i de Landgraaf twee dagen laater
bevel kreeg van den Keizer te vol-
Y y gen ;
J'ik ri-4
,«J:
iill
H"-
Hi::
. i
¡■ -t l
? ' j !
h
■f
i|¥. ,
;.
¡ , 0 .
' i f .