iWÜH!
L,;f 'i'r.
T i , *1 Hl :
• 54» Schoonzoon Oiftnvius Farnefe begroet-
te.
fii Hirt. ,
d'Efpagnc ¡*
Sedert te Cremona koomende, wierdt
hem tyding g eb ra g t, dat Andries D o ria
den Franfen by Nizza vier Galeyen
ontnoomen h a d t , en dat Barbarosfa met
tagtig Galeyen en meer andere fchepen,
op welken tienduizcnd Turk en ten dien-
fte des Franfchen Konings ingefcheept
waren , naa eene landing op de Napel-
fche k u ft, niet alleen de Stad Reg io in
J ^ Calabrie v e rw o e ft, maar z e lf ge-
. Tui . heel Italic in doodlyken fchrik g eb ra g t,
J j" .'“'’ en hierop den ftreek naar Marfeille genoomen
hadt. Des de Keizer , half ge-
dwongen, op de begeerte van den Paus,
zich te Busfeto , tusfchen Piacenze en
C rem on a, v e rv o e g d e , en den Ke rk voogd
den handel des Franfchen Konings
bekend maakte , op dat hy den
zelven in vyandfchap met Vrankryk
mogt brengen : doch de P au s , ziende
op ’ t gemeene heil, zogt den Keizer met
den Koning te verzoenen, en , zulks on-
moogeiyk vindende , omdat de Keizer
zeide geenen Vre ede met den Bondge-
(iichron. noot ( x ) van den T u r k te willen maaken
, poogde hy zyne Majefteit te beweegen
om zynen Z o o n Pieter L o d e w
y k F arn e fe , dien hy k ort te voore
met kennisfe der Kardinaalen in de be-
zittinge van Parma en Piacenze gefteld
hadt, in die Landen , eertyds onder
het Hertogdom van Milanen b e - 1
greepen zynde , te veftigen , o f , voor
eene fomme gelds, zynen Kleinzoon O c tavius
Farnefe met het gemelde Hertogn
Chr.
Sternfee
MS,
dom ( 3 ) te bekleeden. Schoon deeze «543
voorftellingen.als naadeelig aan’t Keizer- (3) o 7~
ly k e g e z a g , geenen doorgang vonden ,
nogtans verwierf de Keizer tot z o o v e r - ‘H &k
re onderftand voor zynen Broeder Fer-u i!'**'”'
dinand, dat de Kerkvoogd eerlang , om
Hungarie te befchermen, Battifta Sabellus
Hoofdman zyner ly fw a g t , en Julius
Urfinus met dertig vendelen Voetknegten
naar Duitsland fchikte.
D e Keizer hierop, het Kafteel van Florenze
en dat van L iv o rn o , die van zy ne
knegten bezet w'aren.aan Cosmus den
H e r to g van Florenze voor meer dan
tweehonderdduizend Kroonen v e r k o g t ,
en de Sterktens van Milanen bezorgd
hebbende , vertrok door den Vene -
tiaanfchen Staat over T r en te , en kwam
den vyfentwintigften (4) van Hooimaand (4)Ct,™.
te Spier in Duitsland, daar de Roomfch-
koning Ferdinand, bedugt voor den on-
derftand, dien Ifabella, W eduwe van Jan
van Z ap o li, fomwylen van haaren Vader
Sigismund, Koning van P o o le , tot haare
herftelllng in Hungarie zoude können
ontfangen, dierhalven, om zich voor deeze
onheilen te d e k k en , een huuwelyks-
verbond geflooten hadt tusfchen zyne
oudfte Dochter Elizabet en Sigismund
Auguftns Z o o n des Konings van P o o le ,
reeds tot deelgenoot des R y k s door
den Vader aangenoomen. W e lk e E g t- ‘
verbintenis, den zesden ( 5 ) van Bloei-jjjsnurii
maand deezes jaars, plechtiglyk vo ltro k -¡'“ i’-
ken w ie rd t : ter beveftiginge van wel- Germ,
ke ik den volgenden gedenkpenning g e - J a 7 4 l
raaakt vinde.
• 543 E L I Z A B E T G EM A A L IN FAN D E N KONING FAN POOLE ,
S IG I SMUND AUGUS TUS , DO CHT E R FAN F ERDI NAND
D E N GE B I EDER.
Vermids de Vorilin door dit liimv/elyk als eene Zon onder de mindere lichten uitblonk,
heeftmen zoodaanige beeldnis op de keerzyde, en,om de grootheid der zaalte te verklaaren,
(,) Pfalm deeze woorden van den Koninglyken Dichter ( i ) in den rand gefteld ;
CXVIll.
A D om in o F A C T V M F ,ST I 3T V D ; E T E S T M IR A B IL E °
IN O C V L I S N O S T R IS .
Di r I S F AN D E N HE E R E GEDAAN- , E N I I E T IS
I FOND E R L TK I N ONZ E OOGEN.
Het afbeeldfel der Vorftihne, die in ’t zesentwintigfte jaar deezer eenwe gebooren was,
itaat m prachuge kleedmgc op de voorzyde met dit randfchrift;
E L I S A E E T A R E G i s P O L O N ia t S I G I S M u n d i A V G V S t i
V X o R , F E R D m A N D i I M P e r a t o r i s F I L i a .
E L I -
r Sy Schoon de Roomfchkoning zyne zaak
. % hierdoor verbeterde , echter ftondt het
nog wonderlyk wild in Duitsland, eens-
deels door ’t verfchil tusfchen de Room-
l'afi' fen en Onroomfen, dat door den Ryks-
■A:\ d a g , i n ’t begin van ’ t jaar te Neurem-
■; '■■0. berg gehouden , niet verminderd w a s ;
^ andersdeels door den Turkfchen oor-
■ :0 lo g , tot welken de Roomfchkoning
.ij.': de Vforften en Stenden opwekte. H ierej;
cnboven hadt de Landvoogdes der Nederlanden
op de zelve v erg ad e ring ,
iiiS door haare Gezanten Wirich Criechin-
■ ■ ■' mco'm"’ 8^” en Viglius van Zw ich e im , over
/ de vyandlykheden des Hertogen van
■f K le e f , die zich door den Koning van
rt'ip- p»g- Vrankryk liet opftooken , geklaag
■■■.jk fc4 begeerende dat men den zelven tot den
afftand van Gelderland, en tot het ver-
goeden der geleede fchaade zoude dwingen.
Wanneer de Keurvorften en Stenden
zekeren tyd eifchten om deeze
z.aak te bemiddelen, en van Granvelle,
die ’er van den Keizer gezonden w a s ,
eenige hoope van goed gevolg kree-
g e n , wierdt alles door den H e r to g
van Kleef weder onder den voet ge-
worpen.
In ’l midden van zo o groote verdeeldheid
verfpreidde zich het H e r vormde
G e lo o f, door den vlyt der aanwasfende
Leeraaren , dagelyks W'yder
u it , des Clemens M a ro t, een der fraai-
fte vernuften van zynen ty d , zyne vyf-
! iiicom f'ig berymde Pfalmen ( j j te G en e v e ,
! werwaart hy uit V rank ryk om den
I % & Godsdienft gevlugt w a s , thans onver-
14 hinderd deedt drukken en gemeen
maaken. O o k beftondt H e rm an , Aardsbisfchop
en Keurvorft van Keulen, in
deeze dagen zyne Kerk met meerderen
ernft te hervormen, volgens het be-
fluit op de vergadering te Regensburg
genoomen , dat ieder zulks in zyn gebied
zoude doen , invoege hy met be-
raad van ’s Lands Staaten goedvondt
de middelen hiertoe in fchrift te ont-
w e rp en , en dit aan de Godgeleerden
van Keulen te zenden ; wandt nergens
in Duitsland .( 4 ) w ie r d t , zoo eenigen 143M -
melden , gvooter afgodery dan in dee- form,döor
ze Stad bedreeven , aizoo de ganfche
Godsdienft van ’t G em e en , even als by
de blinde H e id e n e n , in den beeiden- ° *
dienft b eftond t; doch de Keurvorft, de
Geeftlyken tot dee ze verandering niet
gezind v in d en d e , heeft op den raad
van de andere Staaten den Leeraar
Martyn Bucerus van Straatsburg ontboo-
den , te Bon openlyk doen p red ik en,
en de Staaten tot de verdere Hervorming
aangedreeven, verzoekende den
Keurvorft van Sakfen om Melanchton.
T o e n dees met Jan Piftorius en Bucerus
het ftuk opgefteld had t, wierdt het
den Domheeren van Keulen gezonden; "
en als de zelven begeerden dat Bucerus
verjaagd zoude w o rd en , heeft de
Keurvorft hen het zelve onder dit beding
ingewilligd, alsze den Prediker van
valfche L e e re o f ergerlyk leeven over-
tuigd en, zeggende het oordeel aan billyke
Rechteren te willen laaten. V e r mids
dit opilel zeer zagt w a s , is L u ther
( 5 ) over het zelve op M e l a n c h - h«.
ton en Bucerus dermaate vergramd ge-
R X worr
'
1-,,