!!î
Il I
• 5? ° b e a t i Q.VI C V S T O D I V N T V IA S M E A S . A n n o MDL.
WE L G E L U K Z A L IG Z YÑZ E DI E MIN E WE G E N BEWAAREN.
IN ’T J A A R MDL .
«yya
Rondom de gemelde deur , die weder op de andere helft
leeftmen dit om- en opfchrift ;
is, en op de zelve
IV L IV S T E R T I V S P O N T ie ex O P T imus M A X im u S.
A N N O IV B IL E I .
JU L IU S DE DERDE DE BEST E EN OPPER ST E PRI E STE R .
IN T JUB E L J A AR .
(i) m.
hlioth-Ec-
def. par
du Pin
T om .X V .
F*S- Ss-.
15 'ji
U)Sleida-
ni Comment.
de
Statu Re-
lig bi
Reip. pag.
70o.5efcq.
De Paus .n ad e r overdenkende o f z y ne
bulle wegens de Kerkvergadering
van T rente fomwylen eenigen tegenftand
mögt' vinden , verkondigde een
( i ) nader geb od, d o o r ’t wclke hy zyne
bulle b ekrachtigd e, en deedt het
zelve alom aanplakken , opdat niemand
onkundig van zyne begeerte zoude zyn.
H e t zelve wierdt den Keizer door zy nen
Gezant ftraks overgezonden ; des
zyne Majefteit, den vyfden van L o uw maand
, in ’ t jaar vyftienhonderdeenen-
vyftig , de Pauslyke bulle den Vorften
en Stenden op den Augsburgfchen
Ryksdag openlyk deedt ( z } voorleezen ,
hen te g elyk vermaanende om zich tot
het gehoorzaamen te bereiden.
^ T e n zelven dage maakte de Roomfchkoning
de Ryksvergaderinge ook bekend
, dat de T u r k nieuwigheden in
Hungarie aanving, eene Sterkte in zyn
Land b ouw d e , en vyandlyk ln Zevenbergen
gevallen w a s ; betuigende geene
oorzaak van misnoegen gegeeven te
hebben , maar geheel vreedesgezind te
zyn , opdat het beftand , met den zelven
g eflooten, mogt onderhouden worden;
doch ZOO de T u r k het zelve mogt
verbreeken , dan verzogt hy hulp van
de vergaderden. Eindelyk maakte de
Keizer een b e llu it, b y het welke hy
verkiaarde , aangezien de verfchillen
in den Godsdienft door geen beter
middel dan door eene gemeene
Kriftelyke en vrye Kerkvergadering konden
beflegt worden , en op den voorgaanden
Ryksdag allé Stenden zich
de vergaderinge onderworpen hadden ,
dat hy by het zelve begeerde te blyven
, beloovende, als Befchermer en
Voorfpraak der K e rk e , uit al zyn vermoogen
te bezorgen, dat daar omtrent
alles gefchikilyk en wel zoude volbragt
word en; hoopende, dat andere
Koningen en Vorften ook al hunne vlyt
tot dit Kriftlyke werk zouden aan-
wenden : beloovende aan allen , welken
derwaart zouden koomen, ’t z y die
hunnen Godsdienft veranderd hadden o f
n ie t , en aan alle Gezanten een vry en
zeker g e le id e , opdat de zelven aldaar
veilig w o o n en , en ’t gene z y tot ruft
cn vreede hunner gewisfens dienllig
oordeelden, voordraagen, en daarnaa veilig
t’huis keeren mogten. Voorts eenen
iegelyk vermaanende alle begeerlykheid
a f te leggen , opdat alle zaaken eerlyk
en Krifte lyk, naar den inhoud der H e ilige
Schriften en der Oudvaderen L e e re
, behandeld en b e fiooten , en op
deeze w y ze de Geeftlyke en Waereldlyke
Staaten hervormd , en alle dwaalingen
en valfche Leerpunten wegge-
noomen mogten worden. T o t die einde
zoude hy zich naar de grenzen des
Ryk s begeeven , om van naby de vergadering
van Trente te befchermen,
opdat de zelve tot een goed einde zoude
koomen.en een ieder, maar inzonderheid
de D u itfen , het gewenfchte heil door
de zelve verkrygen mogten. Hierop
vermaande en geboodt hy de Vorften
en
I f f i en Sten d en , en vooral de G e eftlyk en,
tTJ-zr, en die . hunnen Godsdienft veranderd
hadden , insgelyks de Bondgenooten
der Augsburgfche Belydenisfe, z y zouden
op zoodaanigen voet aldaar verfchynen
, datze naamaals niet zouden
klaagen verraift, o f niet behoorelyk verhoord
te z y n , met meer omftandighe-
d en , naa w'elken de Ryksdag den dertienden
van Sprokkelmaand geeindigd
wierdt.
H ierna a, op den zevenden van L e n temaand
, tekende de Keizer het fch r ift,
doo r ’t w e lk e h y zynen Z o o n Philips
(,) Ctai- (» ) bekleedde met de Erfnederlanden;
t,c! V» jjjjäx de Roomfchkoning Ferdinand be-
wlSa c krachtigde deeze bekleeding eerft op
in* ’
den vierden van Grasmaand des vol- i f f i
genden jaars. Vyftien dagen naa ’t fchei-
den van de Ryksvergaderinge ftierf de
ZOO dikwylen gemelde Leeraar Mar-ettekcnd
tyn Bucerus te Cambrits in Engeland , * 3 "
daar h y , door zyn uitmuntend verftand,
godsvrugt en befcheidenheid in ’ t ftuk
van den Godsdienft , zo o krachtig bemind
w a s , dat ’er naauwlyks een G e leerde
op de H o o g e Schoole ( 2 )
vdnden w ie r d t , die zyn dood lighaam Homm.
niet met Griekfche en Latynfche Graf-
dichten v e r e e rd e , en de geheugenis fcrTom.
van deezen man op verfcheidene wy-
zen vereeuwigde ; w e lk e drift o o k oorzaak
verfchaft heeft tot het maaken der
1 twee volgende penningen.
- I Dees zag het eerlie licht te Sleltad, in ’t jaar (3) veertienhonderdeenennegenüg, en hadt
»zich reeds in de Orde van S'. Dominicus begeeven, als hy zoo door ’t leezen der Boeken
■. van Erasmus, als door ’t hooren van Luthers Geloofsverweeringe op den Ryksdag te Worms,
openlyk den Hervormden Godsdienll omhelsde; twintig jaaren was hy Prediker te Smats-
burg geweell als hy naar Engeland overftak , daar hem, om zyne uitmuntende eigenfchappen
, dees roem wierdt (4 ) naagegeeven , dat hy, zonder iemand te verkorten, wegens
y v e r , waare Godzaligheid en tedere geneegenheid tot de eendragt der Kerke , met Melanchton
voor alle anderen, gefteld mogt v/orden : Ja naa Wiens dood een Geleerd Engels-
man , die zelf in fommige Geloofspunten van hem verfchilde , getuigde, dat hy th?s ni -
mand in de geheele Waereld w i l l, die hem zooveel zoude
• Bucerus gedaan hadt. Deeze achting omtrent dien Leeraar was op de Hooge bchoole te
Cambrits zoo aigemeen, datze het lighaam met de grootfte Ilaatfie, die moogelyk was, ter
aarde beftelden, de Onderkancelier, de Lord Major en allen, die eemg? trap van Waar.
digheid hadden , ja al de Stad verzelden het lighaam naar de Mariaker? daar Hadd ,
naa voorgaande gebeden, zoo beweegelyke Lykieden deedt, dat niemand zieh van weenen
III. Deel. V v V konl
[ : ■ ;1
■
f t e ; ■
■te ■ te
■
i i
!¡1
■ Í
1 1 -
V r - !
1 ;
L.' ’ ■ :1 ' "
L . .
- ; f t e t e
| f e ' -
; '¿i
‘■ f e ' ' 1
i . j i 1