i
If
i'i I., I 9 0 H I S T O R I D E R NEDE R L ANDS CHE VORS T EN. II. BoeL i>t
«544
é l ¡I'
» 544.
ft) Ge. Hy was uit een edel en doorluchdg Huis ( i ) gebooren , de Zoon van Cajus van Rant-
vería.
zouw, en hadt niet weinig geholpen tot het verdryven van Chriftiern, enhet op den Troon
pag.c. ftellen van Frederik; des hy door zyne verdienften onder drie agter elkander volgende Koningen
van Deenmarke hen Opperveldheerfchap bekleedde; welke eernaam onder anderen
op die voorftuk rondom zyn geharnaft borftbedd op deeze wyze gevonden wordt;
IO A N nes R A N Z O V I EQ.tJES A V R atus D A N ia; R E G i s ,
S VM mus b e l l i D V X .
J A N FAN R A N T Z O UW G U ID E R ID D E R DES KONINGS
FAN D E E NMA R K E , OPP ER ST E LEGERHOOFD.
Vermids hy door vlyt, geduld en behendigheid tot deeze hoogheid geklommen was, heeft-
luen zulks op het agterftuk door eene Vrouw met een uurwerk aan den arm, en eenen
Palmtak in de hand , voorzigtiglyk tegen eenen hoogen berg opklimmende , tragten af te
beeiden , en het zelve door dit omfchrifc verklaard;
S V P E R A N D A O M N iS F O R T V N A .
ME N M O E T A L L E G E F A L L E N TE B O F E N KOOMEN. ,
Sedert wierdt het gemelde verbond
in al zyne punten ter wederzyde afgekondigd
, tot onbefchryflyke vreugde
fi)Veiius(i) der Nederlanderen, wie r Zeevaart
Koophandel niet weinig geieeden
Hoorn h a d t , en nu h ierd pag.j44.8z oor\, w yJ l de aan&se-
Dienieu. llaagenc Ichepen , goederen en perfoo-
TanSl*’ > volgens dit y e rd ra g , in vryheid
fol. 138* gefteld wierden , de verdreeve welvaart
en eenen oegft van graanen weder te gemoet
zagen.
D e Keurvorften en Stenden van
Duitsland hadden middelerwylen, op de
begeerte des Keizers, aan de Zwitferen
gefchreeven, en de zelven getragt
te beweegen om den Franfen, die zich
tot ergernis der Kriftenen met de Tur-.®“ ™"'-
ken verbonden had d en , geene huipRdp%ig.
meer te verfchaffen, en den reeds v e r - « ‘ '
leenden onderftand op te ontbieden,
wyl de Koning door aanftootelyke verbintenisfen
voor de algemeene vyand
en verftoorder der rufte te houden
was. Maar de Zwitfers , te (4) B ad e (,)j. e.
vergaderd , antwoordden, datze voor
’t grootfte deel met den Koning vauMsfepfj.
Vrankryk in verbond ftond en, ’t gene
zy begeerden te onderhouden, bewuft
zynde dat de Duitfen den Gezant van
V r a n k ry k , die hen reden van ’s Konings
1.544 '’®g® geeven, veracht-
]yk afgeweezen hadden ; nogtans warenze
geneegen om den vreede te hel-
pcn bevorderen. Invoege de Zwitfers
volftandig bleeven in ’t onderfteunen
des Franfchen Konings, weike zich by
de Vorften van Duitsland door een
fchrift, by de Venetiaanen door zynen
G ezant verantwoordde, en den oorlog
in Piémont fterker voortzettede om de
Stad Carignan , die reeds eenigen tyd
belegerd w a s , wed e r onder zyn geweld
te brengen. T o t dit einde hadt
de Koning François Pieter Strozzi naar
Italie gezonden, om in Mirandola tien-
loiyiMäi diiizend ( : ) mannen aan te neemen.
' li's Alt. S t r o z z i, zevenduizend Voetknegten
110A ^ en eene bende Ruiters verzaameld heb-
iiii. bende, w ie rd t , met de zelven naar den
kant van Genua tre k k en d e , by den
llroom S c r iv ia , door den Prins van
Salerno en Sforila Palavicino met hunne
Keizerlyke benden t’eenemaal ver-
ftrooid ; des h y , het gevaar ontkoo-
mende, door hulp der Italiaanfche V o r ften
, die Fransgezind w a ren , federt
andere zesduizend knegten op de been,
en zonder aanftoot naar Piemont in ’t
Franfche L e g e r b ra g t , dat ook door
een goed deel Zwitferen verfterkt was.
D e Markgraaf van Guaft , de aangele-
genheid van Carignan ov e rw e e gen d e ,
trok met zyne vaardigfte benden, verfterkt
door Florentynfche Ruiters en
I HiaLib™ J?* moeijelykheid derwaart, al-
I Miiiv.’ zoo het gebrek aan betaalinge, fchaarsheid
andere Italiaanfche V o e tkn e g ten , met
van levensmiddelen, en de verdor-
vene Landen den moed der krygsknegten
verflaauwden ; wandt door den ge-
duurigen ftortregen was de w eg zoo
w e ek geworden , dat de wielen in den
modder bleeven fte e k en , de paerden
in den drek verzonken , en de Voet-
knechten zich naauwlyks uit het flyk
konden redden : met deeze tegenftribbelingen
worftelende kwam hy eindely
k te Cerefola , dat hy innam, en van
waar hy zyn L e g e r ftraks tegen dat
van den G raa f van A n guy en , die her
Oppergebied v o e rd e , te velde b ra g tj
weike zich den veertienden van Grasfflaand
met al zyne magt tusfchen de 1544
Stad en het Keizerlyke Le g e r neder- '
f lo e g , ftellende de Zwitfers v o o r , de
geoeffende Franfche en Gafconfche benden
in ’t midden , en de ongeoeffende
en faamgeraapte benden agter aan. T e gen
de gemelde Zwiifers ftelde de Markgraaf
van Guaft den Vierkanten hoop
der D u itfen , onder het gebied van
den jongeling Alifprand Madrucius ,
Broeder des Kardinaals van T r e n t e ;
fchaarende de overige Duitfen en Spanjaards
ter r e g te r , en de Italiaanen ter
flinker zyde , midsgaders de ganfche
R u ite ry , die door eenen Nederlander,
Philips van Lannoy , Zoon van Karel
Prins van Sulmone, aangevoerd w ie rd t,
tusfclien de Duitfen en Spanjaards.
De Ilagorde dus gefchikt z y n d e ,
wierdt de ftryd door her donderen van
’t gefchut en zoo traag van de D u itfen
aangevangen, dat de Markgraaf hen
vermaande en tot den ftryd aandreef.
Als nu het gevegt aan alle zyden ontftooken
w a s , en een geruimen tyd
zonder wankelen geftaan h a d t , en eindelyk
de flinker vleugel der Franfen
door de regter vleugel der Keizerfen
in wanorde en op de vlugt gedreeven
wa s , viel de ruitery ook op den vyand
aan; d o ch , niet als ’t betaamde door-
dringende, noch de vyandlyke geleden
v erbreek ende, wendde op den eerften
tegenftand , en ftortte als uitzinnig met
vollen ren in den Vierkanten hoop der
Du itfen , dienze verbraken en t’eenemaal
verftrooiden. D e Franfche Ruitery
, deeze wanorde m erk end e, voigde
op dat fp oor, drongen in de verftrooide
geleden , en verlloegen de meeften
der zelven , en dreeven de reft op den
loop : des de Italiaanen, die de Markgraaf
van Guaft op zekere hoogte gefteld
, en welken hy bevoolen hadt niet
van daar dan op nadere orde te ver-
trekken , zich duslang buiten den ftryd
gehouden hebbende , en de overigen
van ’t Keizerlyke L e g e r , de nederlaag
hunner Spitsbroederen z ien d e , in ge-
fchikte geleden aftrokken , en zich binnen
A lle b o rg en , werwaart Lannoy
met zyne Ruiterbenden g e vlugt, en zelf
Z X de
I:,/'!
J ;