71 H I S T O R I D E R
m:
.’I iffiii
[{ iii:-"*!! ■1 liiiffliJ Sibïi
I!
■i
•543 de Bevelhebber Jan van V o or t met al
het volk , om Ny ke rk e uit te plonde-
ren , naar de Velmv getro kk en, cn met
de meeften der zynen verftaagen W'as ,
de Stad tot v y f verfcheidene r e iz en ,
d och zonder g ro f gefchut, beftormd ,
en binnen weinige dagen door bedrog
ingekreegen ; wandt - eenige Burger-
(tl R=r. meellers ( i ) en Stedelingen hadden de
Stad opgege even, buiten weeten van
Matth*?'’ ‘'p Gemeente , die , van geen verraad
rag-371- bewuft, aan den anderen kant nog dap-
per ftre e d t, en byna tot wanhoope
verviel toenze hoo rd e , dat de Burgermeefters
, om ly f en goed der Stedelingen
te behouden, tagtigduizend R y ders
, ieder van vierentwintig ftuivers ,
aan de Gelderfen beloofd hadden; des
fommigen , die geen geld hadden, ge-
dwongen wierden om met hunne ringen
, ketenen en andere goude o f zilvere
kieinodien te betaalen: ja de ge-
heiligde vaten uit de Kerk en ’t Kloofter
bleeven niet verfchoond. Van
Rosfem, hierop groote dwingelandy in
’t aldaar gelege V ro uw e Kloofter ge-
pleegd , de Stad onder Meynard Uit-
tenham met fterke bezettinge voorzien,
en een groot deel van ’ t Stift Utrecht
en van Holland onder brandfchatting
gefteld hebbende, vertrok met zyne • 54l
roofzugtige benden naar de Meijery ‘
van ’s Hertogenbos , plonderde en ver-
brandde verfclieidene D o rp e n , onder
anderen ook V u c h t , overrompelde Eind-
1 h o v e , en kwam met veele gevangenen,
; en niet weinig buits , weder te R o e r mond.
D e Landvoogde s, door deeze en de
Franfche aanflagcn magtig bevreesd geworden
, deedt met alle vlyt ( x ) An t- (i) Guii,
w'erpe , dat zeer zw ak van veften S'chr?,.
w a s, en te gelyk Brusfel verfterken, cn
in de laatfte Stad veel gefchuts van Me-fol.71.
j chele overbrengen, begeerende, dat de
Stedelingen tot dit w erk den tienden
penning (3) van de huuren der huizen (3) me
zouden betaalen. Hierenboven hebben de chrm.
Staaten van Brabant, om het voorneemen
van den Keizer tot het befchermen der ' *’
Nederlanden te helpen, honderdenvyftig-
duizend Rynsguldens ingewilligd ; wandt
tot het opbrengen deezer fomme warenze
verzogt door den He e r van Bosfu en
door den Kancelier van Brabant E ngelbert
van Daale, die door het fterven van
A d o lf van der Noot in die jaar (4 ) tot de n«.
gemelde waardigheid verheven w ie rdt,
en van welken my de nevensftaande re- bm®.
kenpenning bekend is.
1
fOHirt.Äi
Gencjlde
Cambriy
par Carpertier
T om . l l.
pa¿5 1004.
ÖCIOOJ.
J
Zyn Stamwapen beftaat uit een blaauw Veld en eenen band van zilver met drie roodc
halve Maanen , dat hier op de voorzyde in het eerfte en vierde deel gefteld is ; doch uit
wellte oorzaake hy den Leeuw in het tweede en derde deel voert, valt my moeijelyker tc
verklaaren , dan den zin van dit randfchrift;
N O N D O N VM S E D D O N A N T I S A N lM V i i R E S P IC E .
E E SCHOUW N I E T D E GAAFE MA A R H E T GEMOED FAN
DE N GREFER .
Het wapenfchild zyner Gemaalinne Francisca, Dochter van Jan van Sauvaige in zynen
tyd ook Kancelier van Brabant, beilaat liet vlak der tegenzyde, voerende ( y ) een blaauw
Veld met drie Eenhoornshoofden van zilver, omringd doot deeze op haaren naam zinfpee-
iende woorden;
T A N T
•543
NEDE R L ANDS CHE V O R S T EN . 1, BoeL
T A N T D E S G E N S S A V V A I G E . 1545.
ZO O F E E L W I L D E L I E D EN . 134;.
•543
(,) Me.
jnoir. de
M. du Bellay
fol.
iij.Stfcq.
filHirt de
Valen-
chcin par
Outre-
man fol.
ipj.
SSM
( 3 ) M e
tnoir. de
M.duBel-
lay fol.
531.8i fcq.
AÊi
S, lî
Niet zonder dringende reden ver-
fterkten zich de Brabanders; wandt onder
het woeden der Geld erfen, hadden
de Franfen , geleid d oo r den H e rtog
van Ven d ôm e , niet alleen ( i ) Terroane
gefpysd, het L an d rondom A r ie en S'.
Omer afgeloopen, maar z e lf Lilliers en
Bapanme ln hunne magt g ek reeg en, en ,
federt met nieuwe benden v e r fte rk t,
Landrecy de fleutel van H e n e g o u w e ,
naa dat de Inwooners de vlugt gekoo-
zen en voorraad en krygstuig verbrand
h ad d en , in bezit genoomen en fterk
g em a a k t, terwyl de Dolfyn met een
ander L e g e r de, Kafleelen van Aime-
r ie s , van Barlemont en de Stad Maubeuge
(x) overweldigde , en dns tot voor
de poorten van Bergen en Valenchein
liep ftroopen. A ls hy hierop de Stad
B in g meende te verrasfen , en aldaar
het hoofd geflooten h a d t , wie rdt,
met gemeen b eraad , de voornaamfte
krygsmagt om den H e r to g van
K le e f te onderfteunen naar Lu k fem burg
g e v o e rd , niet zonder bloedige
ontmoctingen. In eene der zelven ont-
fing de H eer vàn L iq u e s , die aldaar
het gebied over de Keizerlyke benden
h a d t , zo o harden f c h o k , dat ’er omtrent
driehonderd mannen (3) fneuvelden,
en tweemaal zooveel gevangen raak-
ten , brengende hierdoor zooveel fchriks
in de o v eiigen , dat die het aangevange
beleg van Bohain uitftelden , en naar
Quenoy weeken. D e H e rtog van Or-
leans,in ’t Hertogdom Lukfemburg k o o mende
, behaalde zoo fpoedige overwinning
als in ’ t voorgaande jaar. Arlon
gaf zich zonder flag o f ftoot over ; Vi-
reton wierdt van de Inwooneren verlaaten
; en dewyl de Franfen in den laatften
veldtogt meefter van Y v o y en van
Montmedy gebleeven w a ren , trokken-
ze regt op Lukfemburg aan, datze met
klein verlies,naa geringen tegenftand,tot
de overgaave dwongen.
In deezen ftand van zaaken kreeg de
I I I . D e ei.
Koning tyd in g , dat de Keizer met eene
geweldige krygsmagt kwam a fz ak k en ,
verwierp dierhalven het voorftel des
Hertogen van Orleans om Diedenhove
te belege ren, en fchikte in der y l ,o m
den H e r to g van Kleef te h e lp en , den
Veldoverften Annebaut met tienduizend
Voetknegten en vierhonderd mannen ■
van wapenen derwaart h e en ; d och dees,
het gety verloopen en de baaken verzet
vindende , liet het w e rk onverzogt.
Wandt de Ke ize r , de ontftelde gemoederen
der Duitfche Vorften beft doenlyk
le Spier bedaard hebbende, was met zy ne
Heirkracht van Ments längs den R yn
te Bon gekoomen , daar de Leeraars
van den Hervormden Godsdienft Bucerus
en H ed io , op ’s Keizers raad, door
den Keurvorft van Keulen verzonden
w ie rd en , w e lk e V o r ft met alle heus-
heid de Keizerlyke Majefteit ontfing,en
met den H ertog van K le e f zogt te verzoenen
; doch vrugtloos , des de Keiz
e r , kondfchap ( 4 ) bekoomen hebben-(cichros,
d e , dat de Stad Nizza door de Franfen
en T ü rk en gewonnen en gcplonderd MS-vp't
was , dat de Markgraaf van Guaft het*” " * ” ’
Kafteel kloekmoedig befchermde, en de
Paus nevens eenige Italiaanfche ’Vorften
en de H ertog van Savoije, veel volks om
de belegerden te ontzetten derwaart gezonden
h ad t, zyne magt verzaamelde,en
zyn L e g e r ruim (5) zesentwintigduizend (¡jsiidi.
mannen, zoo Ruiters als Voetknegten
van verfcheiden landaard, fterk v o n d t; fchied.foi.
by deezen voegde zich k ort hiernaa de'*'’*'
Prins van Oranje, Stadhouder van H o lland
, met vierentwintig vaandelen V o e tknegten
en drieduizend Ruiteren, allen
( 6 ) wel uitgeruft: zulks het getal dier(«tChroS)
manfchap in ’t geheel op ruim eenen-
veertigduizend, o f , volgens anderen, op op’t jaar
omtrent vyftigduizend koppen g e f c h a t ‘
w ie r d t ; door wier v ermoogen, w ylze
veertig ftukken Kanon meevoerden , de
Keizer zieh van zyne vyanden, den H e r tog
van Kleef en Koningen van Vrank-
T ryK
» 'i?!