."i
l y y i By de oude Romcinen wierden de Doorlugtige Mannen en Vrouwen, welken door hum
r ne deugden, zoo zy meenden, den Hemel verdienden, dikwylen D M , Vergoodt«, '
geheeten ; tot bewys van ’t welke men onder anderen op de penningen der Romeinfche
Keizeren doorflaande blyken vindt ; en dewyl Julius om zyne goede eigenfchappen ook
van fommigen zoo waardig geacht wierdt, leellmen rondom zyn borftbeeld, dat op het
voorftuk llaat, deeze hoogdraavende tytels in den rand ;
D iv ü s I V L IV S III. R E I P V B l i c a e C H R I S T IA N Æ R E X
A C P A T E R .
DE VERGOODE JUL IU S DË DERDE , KONING E N VADER
VAN HE T KR I S T E L TKE GEMEENEBEST.
Dees penning wordt ook met deeze veranderinge by den Heer Fagel, Griffier van haar
Hoog Moogendlieden, gevonden, dat in de plaats van R E X A C P A T E R , gefteld is,
P A S T O R E T P A T E R . HAR DER EN VADER.
Op het agterftuk zietmen Julius als eenen anderen Atlas ; die de Waereldkloot op de
(i)O.Pan. fchouderen torft ; en dewyl van deezen Paus getuigd ( i ) wordt, dat ’er weinigen geweeft
vinüvita ^ jie langer , gcreclitiger, tuet meerder moeite en getrouwer, zoo veele jaaren als Ju-
luliilll. ^ bewaakt hadden, en iiy, dien fcltrikkelyken laft onbezweeken droeg;
vindtmen in den raiid deeze letters ;
IM M AN E P O N D V S , V IR E S IN F R A C T Æ .
Z E ER GROOTE L A S T , [£W ] ONV ERBROOKE KRACHTEN.
D e Paus, eenigen tyd met onderhan-
delingen gefpild hebbende , floot ein-
(alDanieldelyk met Vrankryk een ( z ) beftand
Sateci voor twee jaaren , op deeze voorwaar-
T?>.v. d e , dat Oftavius Farnefe, geduurende
“ * dien ty d , in de bezittinge van Parma
zoude blyven , dat de Paus de Kerkly
k e inkoomften uit Vrankryk weder
als vooren zoude genieten, en d a t, als
de Keizer dit verdrag goedkeurde, niemand
van hen in Italie eenige vyandlykheid
zoude bedryven. De K e iz e r ,
hoe ongaarne , moeft echter het zelve
half gedwongen , om de toen aan alle
kanten broeijende onluften, toeftaan ; des
te e e rd e r , wyl de Nederlanden door
den Koning van Vrankryk vyandlyk
aangetaft wierden : wandt in het heetfle
van deezen k ryg beval hy aan François
van Kleef Hertog van Nevers, die
de Land voogd y van Champagne be-
(3lMtze-kleedde, van Lukfemburg ( 3 ) te be-
' " i s ? ? p r in g e n , en aan Antoni H e r to g van
Tom.” . Vendôme om van de zyd e van Pikar-
foi.1069. ijjg v ijjn jjj-e en Henegouwe te valle
n ; gelyk deezen ftraks de naafte Lanu
den te vuur en zwaard verwoeftten.
In den zelven tyd wierdt ook de
oorlog ter Z e e begonnen door den
Vryheer de la Garde , Bevelhebber der
Franfche Galeijen , w e lk e , in Oogft-
maand vierentwintig groote fchepen
met Koopmanfchap uit Zeeland naar
Spanje vaarende ontmoetende , de zelven
deedt aanzeggen en v e r zo e k en ,
d a tze , mids hy de Koningin [ 4 ) van
Schotland aan boord h a d t , ter eere
van die Vorftinne de Zeilen ft iy k e n ,
en ’t gefchut losfen zouden. D e ligt-
geloovige Koopvaardets, onweetende dat
de vreede verbrooken was, ftreeken de
zellen en loften al het gefchut, en wierden
hierop van de roofzugtige Franfen
zoo fch ie ly k , voor datze tyd hadden
te laaden o f te vlugten , overvallen ,
dat ’er vyftien in ’t geweld der vyanden
raakten, van welken het verlies
op eenentwintlghonderdduizend guldens
( f J gefchat w ie rd t, en die van Hoorn
en Enkhuize boven anderen t r o f , de
I 0 t
Hoorn
p g . ? .
en Be-
Ichiyv.
/anEiistiuizen
door G.
Brand. 1ȣ.73.
(,] Die
Hteuwe
overigen ontfnapten het gevaar door de
vlugt.
Naauwlyks was men in Nederland
van deeze bedryven verzekerd , o f de
Gezant van den Franfchen Koning moeft
uit Brusfel vertrekken , en wierdt dees
niet alleen als vyand des L a n d s , naar
de oude g ew o on te , tot op de grenzen
uitgeleid, maar z e lf aan alle Franfen, die
zich in den dienll van ’s Keizers Zufter
Eleonora bevonden , naa fcherp onder-
zo ek bevolen zonder toeven naar Vrankryk
te vertrekken. Voorts heeftmen den
zesentwintigften ( i ) van Herfftmaand,
omdat de Koning van Vrankryk de ge- 1551
nomene fchepen weigerde weder te chton. '
g eeven, zoo te Brusfel als in andere Ste- jte?
den der Nederlanden den oorlog te W a ter
en te Land tegen Vrankryk uitgeroepen
, en Maarten van Rosfem ftraks
naar Mechele gezonden om Krygsknegten
tot het befchermen der aangevogtene
grenzen te verzamelen. Op deeze begin-
felen van den o o r lo g , die in verfcheidene
oorden ontftak, en den Nederlanderen
geweldig tegen de borft was, zyn ,
myns oordeels, de twee volgende reken»
penningen aldaar gemaakt.
(4) L.
Gmcciar-'
dinus de
Reb. Belg:
pag. 179.
en die
nieuwe
Chron.
van Brat»,
fol. 310.
(ç) Velins
Chron.
i. Het borllbeeld van den Keizer llaat met de Kroone op het hoofd en het hanias aaH
de fchouderen, op de voorzyde van den eerilen, binnen dit omfchrift;
C A R O L V S V. R O M A N O k u m I M P E R a t o k .
K A R E L DE VT FDE K E I Z E R DER ROMEINEN.
Op de keerzyde is de Wraake of Helfche Razerny afgebeeld door eene Vrouw met wilde
eh flangagDKe lokken , houdende in de regterhand het vuur en in dc flinker het zwaard ter
verwoelüngi; en dewyl de Koning van Vrankryk met den Turk aanfpande , en dus het
Land niet alleen, maar ook de Zee tot naadeel van den Koophandel magtig onveillg maaku
te hebben die van Antwerpe hunnen wenfch tot het Iluiten deezer geweldenarye , door
(i) pr.lmdit’ omfchrifc, ’t welke naat een der Harpzangen (2 ) gevolgd i s , uitgedrukt ;
:s.
D E S T R V E IN IM IC Vm e t V L T O R Em .
V E RD E LG DEN VTAND EN D E N WRA AKG IERIGEN.
I I . De tweede draagt ’s Keizers borMuk met den Lauwrierkrans om ’t hoofd, op het
eerile deel, met deezen letterzoom ;
C A R O L V S V. R O M a n o k u h I M P e k a t o e S E M P e r A V G u s t u s .
III. Ded. Y y y
VllI.Krs. 3.
fi : » :%■
■ ;• ::
fe .•■I' *
tel
i l lElj .
W' i
!
- i f
i ; ; Î 3
¡.1i
t e : '
l!':
"te
I ' IS
lt. ' d
te ¥