qt
>' IV"
15:41 andlykheden, heefcd e Zee voo gd Maxi-
miliaan van B o rg o n je , die in ’t begin
des jaars in zyne Vaderlyke Landen >
g i t e g ' '^°° (• ) ä'® elders ,gehuldigd
vmz°'ci ^“ Deenfch fch ip , de Gelderfche
doot Boi Jongvrouw geheeten , in Zeeland over-
5 " " pag. meeflerd, en den Bevelhebber en eenen
<68. «nz. van des zelfs ge ze llen , uit vermoeden
van verraad, met het zwaard doen dooden.
Hierop hebben de Staaten van
Z ee land , toen de o o r lo g , den vierentwintigften
van Hooimaand, tegen den
Koning van Vrankryk uitgeroepen w a s ,
te eerder ’s Keizers beede verhoord, en
in verfcheidene reizen, tot onderhoud
van den k ry g , tweeendertigduizend guldens
ingewilligd.
D e H ertog van Orleans, zyne voor-
noemde oorlogsmagt aan den kant der
M a a z e , niet verre van V e r d u n , by-
een hebbende, wierp z ie h , verzeld
van Claudius H e r to g van G u iz e , om-
MMj- irent het midden ( x j van Weidemaand,
hoop voor Damvillers in
% fol. Lukfemburg neder , en overrompel-
de het zelve terwyl de Bezetting in
onderhandelinge was; voorts, alles ge-
plonderd en de plaats verbrand hebbende
, ruktenze zonder toeven naar
Y v o y , datze alom beftooten. Onder
’ t beleggen van deezen togt hadt Koning
François, niet alleen een befchaa-
Corps digend en verweerend (3 ) Verbond
arLu Guftavus den eerften, Koning van
Tom'iv > geflooten , maar ook den
L o n g u e v a l , Niklaas van
»30. ' “ °®H > naar den H e r to g van K le e f af-
gevaa rdigd, om uit des zelfs Gebied
v o lk te lig ten , en op ’t onvoorzienfle
door Brabant in ’t Franfche L e g e r te
voeren.
Naauwlyks kreeg Maarten van Ros-
fern deeze tyding o f h y , te vergeefs
L u ik ( 4 ) ge-
GtM.Go-’• “ g t h ebbende, b egaf zieh met zyne
reeds verzaamelde Benden, rulm twaalf.
w,.„ch-duizend Voetknegten en tweeduizend
fchiei.van^“ “ ^*'®» ti? ® Hertogenbos over de
K o i„ ,K .M a a s , voorts alles verwoeftende naar
p.., kkij. Antwerpe , daarmen , mids ’er verraad
fmeulde en alles in rep en roer was,
eenige Rmiers en Boeren in den dienft
n am , de muuren en poorten verfterk- 1541
t e , het gefchut op de veften b r a g t , ------
en door vlyt van den Oudburgermee-
fter Cornelis van Spangen , alles ter
befcherminge fch tk te , als Renatas van
Nasfou Prins van O ran je , berigt van
’t gene voor handen w a s , te Breda
eene meenigte volks verzaameld hebbende
, die van Antwerpe ( 5 ) deedt
w e e ten , datze op zyne koomft en die ciron.'
der Gelderfen pas fen, en met al hun- (oT“
ne magt uitvallen zouden om de vy-
anden dus te knellen ; doch Maarten
van R o s fem , het fterke Slot te H oog ftraate
g ew o n n en , en zieh door den
aldaar leggenden voorraad verflerkt
hebbende , onderfchepte den bode ,
en w i f t , door ’t opfteeken van Keizerlyke
vaandels en andere krygsliften,
den aankoomenden Prins van Oranje
te Brefchot zoo te v erfchalken, dat
dees veel Volks verlo or, en zieh naauwlyks
binnen A ntwerp e konde bergen.
Naa zoogroote overwinning rukte
van Rosfem in der yl voor de gemelde
ryke Ko op ftad , floeg zyn L e g
e r , den vierentwintigften van H o o imaand,
op den Dam nede r, en zondt
hierop eenen Heraut ( 6 ) aan de Ste-(6)p.H6u.
dehngen, b egeerend e, datze de S tad ^ 'I jjfij
^ n de Konmgen van Vrankryk e n i " c ,F
Deenmarke zouden ove rg e e ven , ondersithm-
beloften van hunne oude Voorrechten
en Vryheden te behouden, en met be-M'« ?. '
dreiginge van ftraffe, indienze dit wei-
gerden; hierby voegende, datze, mids
de Keizer op den togt naar Algiers
reeds van de visfchen verflonden was
geenen byftand van den zelven te hoopen
hadden ; dierhalven was ’t hen
veiliger de gedaane aanbieding te ontfangen
; maar de Overigheden dier Stad
antwoordden geenen H e e r dan den
Keizer te k en n en , en niet eerlyk te
zyn van de gezwoore trouwe te w y k
e n , ja , datze van Rosfem meer voor
eenen knevelaar en fchender, dan voor
eenen regtfchaapen Veldheer aanza-
g e n , en dat de Keizer moogelyk eerder
, dan h y w a an d e , zoude opkoo-
men. D e Geldersman , hierdoor ge-
x a a k t,
IJ 4X
fO Die
îs’ ieuwe
Chron.
vanBrüb.
teri Rer.
Auftr.Lib.
X I. Cap.
*7-
(;)D cO b -
liHione
Urbis Lovanieniis
Damiani
Goisapud
S. Schardium
Script.
Germ.
Rer.Tom.
l l.fo ! .
610. &
ft,.
ra a k t , ftak onmiddelyk de korenmo-
lens en eenige huizen der Voorftad in
den brand , e n , verneemende , dat de
verraaders , die de Stad in den brand
( I ) fteekcn en de ketens om water te
putten aan ftukken vylcn zouden , ont-
dekt en geftiaft wa ren,en de Stedelingen
zieh dagelyks kloekmoediger to o n d en ,
fch e id d e , naa ’ t verwoeften van ’t
omgelege Lan d , van d a a r , en trok
längs de Dorpen Duffel en Waelhem
tusfchen Mechele en L ie r h e e n , met
vliegende vaandels naar L o v en , daar
hy met rooven en branden aankwam ,
en zieh eerft by het Kloofter Betlehem,
en eindelyk voor de Brusfelfche poort
nederfloeg.
Kort tc vooren hadt de L and voog des
Maria (x ) G eo rg Rollyn H e e r van
Aimerie met eenige R u ite ren , Coen-
raad G ra a f van Warneburg met drie-
honde id, en Philips Dorlain met twee-
honderd Voetknegten derwaart gezonden
; doch d ee zen, befeffende de S tad ,
mids de uitgeftrektheid haarer V e ften ,
tegen het vyandlyke L e g e r niet te können
befchermen , waren met veele der
Ingezetenen uitgeweeken. Des van Rosfem
, van dit doen niet o n k u n d ig , z y nen
Legerbode naar dc Stad z o n d t ,
de zelve voor den Koning van V ran k ry
k o p eifchte, en zoodaanigen fchrik
v e rw e k te , dat de verbaasde Overigheid
te raade wierdt het gevaar a f te koo-
pen , en dierhalven met van Rosfem in
onderhandelinge tradr. Doch toen de
Gelderfen drie maanden (3) foldy voor
hunne knegten, ledere maand zeventig-
duizend goude Kroonen bedraagende ,
hierenboven het gefchut der Stad , en
alles ’t gene tot den oorlog diende ,
midsgaders vryen doortogt en voor eenen
redelyken prys onderhoud voor ’t
L e g e r begeerden , rees ’er niet weinig
verfchil, tot de fomme op zeventigdui-
zend goude Kroonen vaftgefteld wierdt,
en de Overigheid goed vondt den G e lderfen
, om ’t gefchut te behouden ,
veertig vaten met W yn en honderd met
Bier te fchenken. Terwy lmen de W yn en
Biervaten met paarden naar de poort
fleepte , en verfcheidene Stedelingen
zieh aan de andere zyde op de vlugt be- i54X
g a v en , liepen de L e e r lin g en , die van
allerley Landaard zieh in groot getal aldaar
in de goede Le tteren oeffenden.met
eenige vryheidlievende Bürgeren faamen,
fneeden de zeelen en touwen der paerden
en vaten aan ftu k k en ,en ftuitten niet
alleen den uitvoer met geweld,maa r losten
hierop de groote ftukken Kanon van
de Veften , die met yzere koegels be-
zwangerd waren, op het Gelderfche L e ger
; des van Rosfem de Gemagtigden
der Stad Adri.aan vanBIehem den eerften
der R eg e e r in g e , ( 4 ) en Damiaan Gois
een Portugaals Edelman, welke dit be- ¿ “'’¿ I'’'’'
leg befchreeven h e e ft, in verzekeringe
n am , en niet eerder ontlloeg dan naa
’t betaalen van eene groote fomme los-
gelds.
D e L e erling en, dus als Le euw en Ves ten
en Toorens befchermende , en van
getrouwde en ongetrouwde Vrouwen ,
in ’t aanvoeren van kruit, koegels en fteenen
, onderfteund z y n d e , toonden den
vyand dermaate hunne tanden, dat van
Rosfem,om geenen tyd te verkwisten.het
beleg liet fteeken , en , met rooven en
branden door ’t Graaffchap van Namen
tre k k en d e , zieh naar Y v o y (y) b e g a f, ¡,’4 “ !
en zieh met het Franfche L e g e r veree- chron.
nigde. Om dit fchriklyke woeden der
Gelderfen te ftuiten, wierden alle Le en -
mannen door de Landvoogdes te wapen
geroepen.en die van Brabant den twaaifden
( 6 ) van Hooimaand te Brusfel ge- g.) Di.
monfterd ; anderen kwamen laater en chron.
met de zelven de Stadhouder van Hol-
land , Renatus Prins van Oranje, en de
Heeren van Hoogftraaten , Molembais
( 7 ) en meer and eren,ook de L an d v o o g - (7I Gout.
des, op wier orde datmen veele groo- chron“
te ftukken K an on , kruit en
koegels
van Mechele derwaart bragt. M e t
dee ze voorbereidfelen en ’t verzaamelen
van een groot getal Ruiteren en V o e t knegten
ging veel tyds d o o r , zulks men
reeds eenige dagen in Oegftmaand was,
aleer het L e g e r om de Gelderfen te keeren
, i n ’t V e ld raakte. Op deeze wapenrufting
der Nederlanderen zyn de
volgende penningen meeft te A ntwerpe
gemaakt.
O X I. De
!■ .
1 ? .
Í .i
\ ’
‘ f