te' % A.
'■iii
1556
fO L'Ulilité
des
Voyages
parBaude- 3ot pag.
561. &
feq.
(■tlßaylc
Diil.Hift. Si Criticq.
I IET Z E S T I E N D E VAN DE B E V E S T IGINGE DER
UA A T S CHA B P T E P'JN JESUS .
t y j«
11. De tweede fchynt my tot een byzonder oogmerk gemaakt te z y n ; wandt deeze zilvere
penning was met eenen getänden yzeren o f ftaalen rand omvangeii , cn met eenen
ring voorzien, om aan den hals tot een hulpmiddel o f befcherming voor ongemakken te
draagen, even alsde ringen van Samothracic, T i / i i » ! ( t ) o f Amulcta, die men meende, dac
by de Kaldeen , Perfiaanen cn Egiptenaars bekend waren , en door verborgene konlten ,
fiiamenloop van zekere Dwaalfiarrcn o f anderc geheimen van de natiinr gemaakt, en tot af.
weering van alle gevaar gebruikt wierden; dus tot bei zeive oogmerk, zoo ik meene, hier
rondom het afbeeldfel van den gemelden Lojola gehegt, des te eerder, omdat de Roomfchgezinden
het vermoogen van voorbiddinge en befcherminge aan de afgellorvene Heiligen toe”
fchryven: cn , dewyl Paus Paulus de Vyfde deezen Lojola in ’t jaar zeftienhonderdcnnegcn
( z ) voor Heilig verkiaarde, en Paus üregoor de Vyftiende den zelven dertien jaaren laater
op de lyit der Heiligen Iiefde , leellmen deeze letters rondom zyn afbeeldfel op de
voorzyde ;
S a n c t u s I G N A T I V S F u n d a t o r S O C I E T a t i s I E S V .
DE HE I L IGE IGNAT IUS G RONDL EGGER VAN DE
MA A T S CHA P P r E VAN JESUS.
Op de andere zyde zietmen het afbeeldfel van François Xaverius, welke in ’t Koning”
ftlMoieti ryk Navarre gebooren, en , een Medgezel van Lojola zynde, door Paus Paulns ( 3 ) den
Diii.Hin. verzoek van Jan den Derden Koning van Portugaal, naar de Indien, tot voortplanting
van het Kriftlyke Geloof. gezonden wierdt ; als hy tot G oa , in de Molukkes, Japan
en andere oorden veele dnizende menfchen bekeerd hadt , trok hy naar China , ftierf
op het aankoomen den tweeden van-Wintermaand des jaars vyftienhonderdtweecnvyftig, en
wietdt federt de Apoftel van Indien geheeten , e n , even ais Lojola, door de zeive Pauzen
voor Heilig verklaard, gelyk wy dierhalven deezen ietterzoom rondom zyn afbeeldfel vinden;
S a n c t u s F R A N C i s c u s X A V e r i u s , Ï N D i a r u m A P O s t o l u s ,
S O c i e t a t i s I E S u.
DE HE I L IG E FRA NCOIS X A V E R I U S , A PO S T E L DER
IND I E N , VAN DE MAATS CHAP PT E
VAN JESUS.
Kort hierna, op den vyfentwintigften
(alHi ii. ( 4 ) van Oegftmaand, ftierf de berug-
f e ln " te David Jorisz. van De lft, die dus lang
Ketteren qg ß a z e i, als een aanzienlyk man, van
doorGod- , ’ -
fried Ar- de goedeten zyner Geloofsgenooten,
d ä i ä welken hy door brieven in zynedwa a-
«ra lingen onderhieldt, geleefd hebbende,
thans de zelven geene hoope ovetliet,
dan dat hy naar zyne voorfpelling binnen
drie jaaren weder zoude opftaan,
en voldoen ’ t gene hy beloofd h ad t,
maar binnen dien tyd wierdt hy bek
en d , opgegraaven, e n , uit laft van de
Rege erderen, met zyne boeken ( 5 ) en (riTiiMc
beeldnis, op de gewoone gerechtsplaats,t „4 . i,
door beuls handen verbrand. fol. «9.
In ’t laatfte van dit jaar trok Jan van
L ig n e , G ra a f van A rem b e rg , uit den
naam van Koning Philips naar Overysfe
l, om als Stadhouder van dat Gew e ft
den
lff6 den eed voor den Landsheer a f te leg-
gen en te ontfangen ; als dees , de
Rid d e r fch ap , en de Gemagtigden zoo
der drie hoofd- als kleine Steden dien
IJ57 la f t , den eenentwintigften ( i ) van
(iTsiid? Sprokkelmaand des jaars zevenenvyftig,
Knhoitt volbragt had den, wierdt dit werk met
Gelti. Ge- ° '
fchicii. eenen prächtigen maaltyd en groote
vreugde voltrokken. Insgelyks hadt
Koning Philips den G raa f van H o o rn ,
Philips van Montmorency , zuiks bevoolen
by de Gelderfen te verrigten ;
dew y l dees tot ’s Konings Stadhouder
aldaar aangefteld was. D e G raa f, zich
dierhalven naar Nimmegen b egeerend e,
fl) ciiat- maakte , den zestienden ( z ) van Gras-
S . tc m aan d , de begeerte zyns Konings in
lenTn“ « “te'® Stad niet alleen , maar ook in ande-
"fifkarfe ite®®!®» Vän Gelderland en Z u tfe e n ,
ptekcnf werkftellig en fchriftlyk. T o e n dit
gedaan w a s , beval hy alle Leenmannen
van dat Hertogdom en Graaffchap op
zekeren tyd binnen Arnhem te verfchynen
, om hunnen eed te vernieuwen en
hunne Leenen te verheffen.
Onder den loop deezer zaaken hadt
de Koning van V ran k ry k , onder voorwendfel
, dat het Beftand door den
H e r to g van Alba verbrooken , en hy
door zyne beloften verplicht was den
Paus en den Heiligen Z e te l te befcher-
fj)Daniel men,drieduizend (3) Gasconjers en eene
Ft'ancfe graoi® fomme gelds naar Rome gezon-
‘te.“ ” ’ “ Sf'äng gevolgd van de Overften
& Hi«. li» Pieter Strozzi en Montluc , en weinig
d°T°enu «I^tes läatcr ook van den H e r to g van
p L# a r*^ " '* “ “ “ te te-'®g®r van meer dan
Am.dcia twintigduizend Mannen. T o en dees ii .
pa™}%! Piemont gekoomen en van meeninge
was om naar Milanen te trek k en , en
dus verdeeldheid te maaken, vondt de
P aus, die volgens zyne belofte reeds
tien nieuwe Kardinaalen van de Frau
fche partye gemaakt hadt, b e te r , datmen
het R y k van Napeis zoude aantasten
, het welke , naa eenige tegenftribbelingen
, doorging , des de wapens
tegen dat R y k , doch met weinig
voorfpoeds mids de waakzaamheid
van den Onderkoning, gewend wierden.
Den oo r log, dus in Italie ontftooken
m . Deel.
z y n d e , ontvonkte wel haaft in Neder- »J-J?
land ; wyl de Franfche Z ee voo gd C o - ^ '
ligni , die ’t bevel in Picardie v o e rd e ,
de Stad Douay ( 4 ) by den nacht op
drie Koningen a von d , als de Burgery iandfche
door den wyn beftooven was, m e e n d e ? ? ? ?
te verrasfen: tot dit einde de gelegen-
heid tot het beklimmeii der Veften van door Em.'
eenen Kluizenaar, die op den naaften
heuvel woonde , verftaan hebbende , ’ "'te.
rukte hy met eenen wakkeren hoop
Volks derwaart; maar de aanflag, toen
de ladders reeds gehegt waren, wierdt
door ’t gefchreeuw van eene oude
v r o u w e , die alles in roere ftelde, ontdekt
en v e ry d e ld ; des hy verftoord in
deezen aftogt de Stad Lens o v e r v ie l,
uitplonderde en verbrandde, voorts eenige
uitloopen in Artois gedaan hebbende
terugge k e e rd e , en dus den
oorlog verkondigde aan Koning Philips,
die geduurende deezen W inter eene
groote barmhartigheid aan veele arme
menfchen ( y ) b etoond e, welken (ft Eie
door de fchaarsheid van graanen en Chron.
den ftrengen hongersnood, die al de to " ," ?
Nederlanden toen geweldig dm k te , a ls* ‘ (‘“i-
muizen allerwegen wegftierven ot in
doodsgevaar vervielen , en door den
medelydenden V o r ft gefpysd, en dus behouden
wierden.
Koning Philips, het Beftand door de
Franfen middelerwylen verbrooken ziend
e , en de noodige voorbereidfelen tot
den oorlog befchikt hebbende, begaf
zich in Bloeimaand naar Engeland, om
zyne G emaa lin, Koningin M a r ia , tot
den k ry g tegen Vrankryk te beweegen,
welk voorneemen den Koning des te
eerder g e lu k te , omdat de Koningin
diets gemaakt w a s , dat de Koning van
V rank ryk met die van Kales (ö) in onder- f6) r;
handelinge fto n d t , om die Stad en de
Inwooners, welken veelen van het Her-
vormde G e lo o f waren, onder beloften
van vrye oeffeninge van den Godsdienft ,
in zyne befcherminge te neemen; zulks
de Koningin, uit deeze oorzaake vergramd
, zich ook te ligter in de belangen
van haaren Gemaal w ik k e ld e ,
om den zelven met haare Krygsmagt
tegen Vrankryk te onderfteunen: en
I i ü i het
Tom 3vr. V
A . , .