i l .....
'■ !
i i . 'Op hec eerfte dee! v.in den tweeden zieEmen den Keizer tot de voeten toe afge-.
beeid, zittende in eenen Zetet te ruften , met hec zv/aard in de hand, en rondom den
(0 PftJm. zelven deeze woorden ( i ) van den Koning David ;
IV.vers.p.
DORMIAM E T REQ. V 1 E SCAM. R S a l m o 4 .
IK Z A L S L A A P E N E N RUSTEN, P S A LM 4.
Op het andere deel wordt de Keizer ontv/aakt zynde gevonden; wandt, fchoon de vreede
en vriendfchap gemaakt was, echter vereifchten de omftandigheden groote omzigtig-
heid : en ’t is dierhalven dat de Keizer hier in waakzaame gedaante, met den Schepter in
de hand, is afgefchetil, hebbende tot een vervolg der voorgaande woorden dit uit het Hoo-
(x) Salogelied
(2) ontleende randfchrift;
mons
Hooge-
liedCap.
y. vers. 2 E T C O R M E VM V IG I L A T . C A N T i c a c a n t i c o r u m j .
E N MTN HAR T WAAKT . HOOGE L I ED s.
Do or deeze gewigtige aanflagen was
echter de haat tegen die van den H ervormden
-Godsdienll in Nederland niet
verminderd; wandt hierentusfchen hadt-
i3) Rrandt men te ( 3 ) B ru s fe l, D e v en te r , Haar-
S o r i ! L e y d e , Rotterdam en elders ver-
I. deel fcheidene Mannen en Vrouwen , die
zich buiten de Roomfche Kerk begeeven
hadden, op eene wreede wyzeom,
’t leeven gebragt. Z e l f de K e iz e r , om
den voortgang der zoogenaamde ket-
terye te iluiten , g a f den Bisfchop van
U t r e c h t , G e o rg van E gm on d , met ope-
ne brieven deeze vryheid , dat de zelv
e alle Prieilers en andere Geeftlyke
perfoonen , onder ’s Keizers gebied
woonende, en met ketterye befmet, in
verzekering neemen, naar Utrecht voeren
, en daar te recht ftellen m o g t ,
zonder tegen zyne M a je fte it, o f de
vryheden en voorrechten der Landen, te
misdoen. U it diergelyk een inzig t,om de
Gemeente het onderzoeken der Schriften
te bepaalen, w ie rd t, geduurende
’ s Keizers verblyf te G e n d , aldaar den
pag. 146.
(OBranf
Hirt-d-r
Reform.
I deel
pag. 147-
agtienden (4) van Wintermaand by plak-fAjBrsiiJi
kaat a fg ek o n d igd , dat al wie iet
der voorrecbtsbrief gedrukt hadt ,i.4cd^
fchoon dat ’er geene dwaalingen in g e - ”
vonden wierden, zoude niet alleen eeu-
wiglyk gebannen worden , maar hierenboven
nog driehonderd Karelsguidens
verbeuren. O o k zoude niemand eenige
boeken, Referehicn, Cedulen, o f anders in
vreemde taalen moogen d ru k k e n , nocli
niemand, die een voorrecbtsbrief op boeken
verkreegen hadt , dezelve zonder
den naam des Geheimfchryvers, w elk c
den zelven getekend h a d t , noch zonder
de naamen van den Schryver, Dru k k er
o f van de plaats daarze gedrukt wa ren,
moogen uitge e ven , op de voornoemde
boete. Ja die eenig boek zonder V o o r -
rechtsbrief v e rk o g t, o f in zyn winkel
h a d t , zoude t’clkens v y ftig guldens verbeuren
; en byaldien de Amptenaaren
en Bedienden dit gebod verzuimden uit-
tevoeren , dan zoudenze hunne Ampten
verliezen, en te r befcheidenheid geilraft
worden.
T en
T en zeiven dage beval de Ke izer door
: cen ander ( i ) P lak k a a t, w y l het ver-
verzuim en ’ t kwaade leeven van verfcheidene
Priefteren en Keifpelpaapen
oorzaak tot de dwaalingen en ketteryen
hunner kudde verfchafte , en dat de zelven
, op tydlyke voordeelen verflingerd,
de zorg der zielen aan anderen, fomwylen
M o n n ik en , die zonder oorlof
kleed en kloofter verlaaten hadden, be-
fteedden o f verhuurden, dat dierhalven
alle Amptenaaren binnen veertien dagen
aan de G e rechtshov en , en deezen w e der
aan de Landvoogdesfe Maria zouden
overzenden den naam van den geenen
, w e lk e een Kerfpel b ed iend e, te
g elyk zyne bekwaamheid, leeven, doen
en laaten, met verklaaringe o f h y buur-
ling was en hoeveel hy jaarlyks ge-
noot.
H o e yverig de Keizer den R o om fchen
Godsdienft op deeze w y ze befchermde
, echter was de Paus magtig
verftoord over de beftuiten te Spier «544
genoomen , en maakte zyn misnoegen
aan den Keizer door eenen ( x ) brief
b ekend, poogende te toonen, dat hernmrnui
over zaaken van den Godsdienft te oor-
deelen alleen toekwara , en dus te be- Reip. paj,
letten, dat de Keizer de hand niet ver-
der aan dat Heiligdom zoude flaan.
En opdat deeze heerfchzugt geene ver-
wydering mogt baaren, verkoos de Kerkvoogd
, ten gevalle van den Keizer en
den R o om fch k o n in g , deeze vier mannen
tot Kardinaalen, François Mendoza
en Bartholomeus C u e v a , Spanjaards ; en
Otto Truchfes van Waldburg Bisfchop
van Augsburg, en Chriftoftel Madrucius
Bisfchop van T ren te en van B r ix e ,
Duitfers, van welken laatften, een groot
Raadsman van den Keizer en yverig
voorftander van des zelfs acbtbaarheid,
my de volgende twee gedenkpenningen
, die op deeze verheffing gemaakt
fchynen, voorgekoomen zyn.
a" I. Dees, Zoon van Jan Gaiidens Liber, Vryheer van Madruzzo en Erflykfchenkcr van
’" ’c Graaffchap Tirol, hadt te Boulonje de Rechten geleerd,en zich (3) door mildheid, heus-
Dd 2 heid.
i "
t.
M i i