liij r, :
i: ,,
æi
•!î
■FT;
hIH
•540 ’t Kerklyke Rechtsgebied ; ja byaidien-
■ ze ooit onverdraageiyk geweeft waren,
z y zouden nog meerder zyn in den tyd
dat de vreede met Vran k ryk niet ver-
z e k e r d , en de T u r k tot het befprin-
gen van Hungarie gereed w a s , men
m o g t , zoolang hunne onderlinge onee-
nigheid en verfchillende gevoelens duür-
d e n , op geen goed gevolg hoopen ;
hierenboven hadden de meeften onder
hen geen ander oo gm e rk , dan om eens
anders goederen in te zweigen , en den
Keizer van alle magt te berooven :
’t Wa s waar , vervolgde hy , dat de
aanftaande oorlog met den T u rk de
Duitfen tot vereeniging behoorde te
b ren g en , doch zulks moeft op geenen
R y k sd a g , maar in eene algemeene Kerk-
vergadeiinge gefchied en; omdatmen in
zaaken van den Godsdienft; niets dan
met algemeene taeftemminge mogt veränderen
; wandt zo o Duitsland iet
nieuws maakte zonder bewilliginge van
V ran k ry k , Spanje en Italic , dan zou
*er eene gevaarlyke verdeeldheid tusfchen
deeze Landen ontftaan; ook was
men van overoude tyden gewoon het
verfchil in den Godsdienft alleen door
de Kerkvergaderingen te beflegten, tot
welke thans alle Köningen, Vorften en
redelyke menfchen gezind w a r e n , en
zoude de z e lv e , als de V re ed e met
Vrankryk gemaakt w a s , ligtlyk te be-
leggen z y n ; onderwylen mogt men de
verbintenis der Roomfen in Duitsland
verfterken, opdat de Onroomfen, hier-
door b ed ce sd , uit vreeze van gedwon-
gen te worden zieh des te gemaklyker
aan der zelver befluiten zouden onder-
w e rp e n ; op gelyke w y z e warenze tot
onderftand tegen den T u r k te dwingen.
En dewylmen van twee kwaaden
het minfte kiezen m o e f t , en dat het
verwaarloozen van den Godsdienft den
Hemel meer zoude vertoornen dan ’t
verwaarloozen van een L a n d fch ap , te
m e e r , wylmen niet zeker konde z e g -
g e n , welken ’ t meefte tegen Kriftus
ftreeden,die van den Hervormden G od s - ■
dienft o f de T ü r k e n , mids deezen het
iighaam alleen en de andere o o k de
ziel ter verdervinge b ren g en , z o o befloot
hy , men moeft geene zaaken
van den Godsdienft op den Ryk sd ag
verhandelen, maar de Ke rkvergadering
nog in dit zelve jaar beroepen ; voor
alles de banden der Roomfen verfterken,
en den V re ed e met Vran k ryk
fluiten. Dusdaanig was de redenvoe-
ring van den Kardinaal F a rn e fe , wiens
afbeeld fel, mids hy meermaalen zal ge-
noemd w o rd e n , ik b y dit geval , zo o
als ’ t op zyne penning vo o rk o om t, hier
vertoone.
De voorzyde, die ik naar eenen myner penningen gevolgd lieb , draagt het afbeeldfel
lilT litif'’™ gemelden Gezant, Zoon ( i ) van Pieter Lodewyk Farnefe en van Hieronyma
CcnMl. van Urfyn, Dochter van Lodewyk Graaf van Pedliano , dns Broeder van Odlavius Farne-
itaiufo” Keizers natuurlyke Dochter Margarita getrouwd was , en Kleinzoon van
16. ’ Paus Paulus den Derden , die hem tot eene waardigheid verhief, welke hier in deezer
voege rondom het borftbeeld gevonden wordt ;
A L E X A N -
A L E X A N b e r C A R D i n a E i s F A R n e s i u s , S a c r æ R o m a n s
E c c e e s i æ C A N C E L L a k i u s .
A L E X A N D E R F ARNE S E K A R D I N A A L , K A N C E L I E R DER
H E I L I G E ROOMS CHE KERKE .
Opdat de Kardinaal den verkreegen laft wcl zoude uitvoeren, heeftmen zulks door een
ftandbeeld , dat een fchild voor zieh heeft, op ^hec v/elke een w it, om naar te fchieten,
is afgetekend, te kennen gegeeven; en opdat hy, even als de pyl, het voorgeftelde oogwit
zoude bereiken, leeftmen in den rand die Griekfche byfchrift;
B A A A O T T a S .
T R E F D Ü S .
«54®
t iJHill.du
Concile
de Trente
detrà
Paolo par
A m .delà
Housfaye
pag. 86.
(x) Ub.
Emmii
•Hift. Fti-
fiæ fol.
91C.
il) Die
tiieuwe
Chron.
van Brab.
fol.uy.
D it ftuk ryplyk o v erw o ogen zyn d
e , verkoos de Keizer het zagtfte mid-
d e l , en belloot ( i ) eenen Ryk sd ag
in Duitsland, daar ’t zyn Broeder F e r dinand
noodig oordeelde , te beleggen
, en die der Augsburgfche Beiy-
d en is fe , onder beloften van alle zekerheid
, derwaart te roepen. Z ood ra de
Kardinaal Farnefe van dit buiten hem
genoomen belluit berigt w a s , vertrök
hy terftond , en v e r k r e e g , door Parys
reifende, van Koning François, dat
dees een ftreng bevel tegen de Retters
, en inzonderheid tegen de Lu th e r fen
, uitfch re e f, het welke federt met
alle fortsheid in V ran k ry k wie rdt üit-
gevoerd.
L o op eh d e deeze g e v allen , was G e o
rg Schenk van T au ten b u rg , een be-
roemd Krygsheld , Stadhouder van
Vr ie slan d , in ’t begin ( i ) van Sprokkelmaand
deezes jaars geftorven , en
tot zynen Opvolger aangefteld M a x imiliaan
van E gm o n d , G ra a f van Buren
en H e e r van Ysfelftein , wiens Vader
F lo r is , den vierentwintigften ( 3 ) van
Wynmaand des voorgaanden jaars, het
fterflyke afgelegt hadt. Insgelyks fcheid-
d e Antoni van L a le in , G ra a f van H o o g ftraate,
w e lk e agtien jaaren het Stadhouderfchap
van Holland , Zeeland ett
Weftvriesland , en eenigen tyd ook
dat van U t r e c h t , bekleed h a d t , den
tweeden ( 4 ) van Grasmaand des (,) mizf.
jaars vyftienhonderdenveertig, te G end
uit dit le e v e n , zonder Kinderen ag- ¡Jj
ter te la a ten ; zyn iighaam wderdt te kmieut
te Hoogftraate onder eene prachtt-
g e T o m b e , en zyn hart te Kuilen-
b u ig begraaven ; moogelyk omdat z y ne
Gemaalin Ifabella V ro uw van die
plaatze was.
Omtrent den zelven tyd was Krifti-
navan De enmarke, W ed uw van François
Sfortia H e r to g van Milanen, door
Antoni H e r to g van Lo tteringe ten liuu-
w e ly k verzogt voor zynen oudften Z o o n
François H e r to g van Bar ; de Keizer
bewilligde in deeze verbintenis, om den
H e r to g te Vreeden te ftellen ; wandt
dees h a d t , zoomen m e en d t, den Ke izer
, in Vrankryk z y n d e , verzogt om
(y)als naafte Erfgenaam,uit hoofde zyner (jjHifl.iic
Moeder Philippe van G e ld e r , in het
H ertogdom van G eld er en ’t Graaf-
fchap van Zutfeen gefteld te worden ; fotL is i
maar de Ke izer w'ift dit door fchoone
woorden fleepende , cn den H e r to g
door andere middelen in zyne vriendfchap
te h o u d en , inzonderheid door
G X de