t ««
'lä il
'M l I I
I J 0 ’t welke de Keizer den Markgraaf al-
le voorgaande bedryven v e r g a f , cn beloofde
te beletten, dat nienaand d e n z e lven
uit oorzaaken van den oorlog voor
’t recht zoude daagen , en het verdrag
tusfchen den Markgraaf en de Bisfehoppen
van Bamberg en Wurtsburg te bekrachtigen
; voorts ook anderen aan
weerfpannigheid fchuldig in genade te
zullen aanneemen : wandt de Keizer
meende geen geringen dienft in ’t beleg
van M e tz door deeze verzoening
te trekken. Als de Markgraaf hierop
voor de gemelde Stad t r o k , heeft h y ,
(.)Sieid>-naadat de Keizer den ( i ) twintigften
Van Slagtmaand derwaart gevolgd was,
(I® andere zyde längs de Moezel bezet.
Rdp. pag, Uit Nederland waren reeds de Graaven
van Nasfou en Egmond , de Heeren
van Berg en, A remb erge, Bosfu en meer
anderen met hunne Benden en krygsgereedfchappen
derwaart gekoomen ;
wandt de Landvoogdes bezorgde den
Keizer veel g e fch u t, voorraad en volk.
Door deeze krygsmagt wierdt de Stad
aan alle kanten nacht en dag met zulk
een geweld b efchooten, datmen by
menfchen geheugen no«it diergelyk vernam
, des het gedonder niet alleen te
Straatsburg, agtien groote mylen van
M e tz , maar ze lf vier uuren aan gene
zyd e des Ryns gehoord wierdt.
L o o p en d e , deeze zaaken trok L amoraal
G raa f van E gm on d , met twaalfdui-
zend Nederlandfche ( z ) Ruiteren en
omtrent een gelyk getal Voetknegten
lo u i l naar Pont Mousfon > en het zelve
ingenoomen hebbende beileedde hy al
zyn vermoogen vrugtloos om T o u l te
overweldigen. Weinig tyds te voore
hade de Graaf van R eu x Landvoogd
van Vlaandre met zyne benden ook
verfcheidene togten in Picardie gedaan,
en H u izen , Hoven en Sloten verwoeft
o f in de asfche gelegt,
H e t onderhoud van deezen oorlog
viel den Nederlanderen , mids het ftii-
ftaan van den Koophandel, zeer zwaar
te draagen , te m e e r , omdat de zelve
Landen door een verfchrikkelyk onweer
veel naadeels ontfangen hadden ;
wandt des nachts ( 3 ) . voor S'. Pon-f3^Script,
tiaans a v on d , zynde tusfchen den ze-fort.Rer.
ventienden en agttienden van Slagt-
maand , was door den blikfem, hagel,
regen, wind en hoogen watervloed on-^
gemeene elende v ero o r za ak t: te Bun-
fchoten wierdt de fchaade aan de Dyken
alleen op eene tonne gouds gefchat
; ook tro f dat andere plaatfen en
S ted en , zulks ’er veele torens en huizen
door den blikfem verbrandden: te
Deventer (4) vingmen vifch in de Kerke, (4) Moo-
en door den vloed wierden veele huizen chron,
ter neder gefmeeten, en fommige men-
fchen, op hooge boomen ge vlugt, vielen «crj.
uit de zelven door honger en koude
dood neder. Dewyl die van Zee land ,
hun deel aan dit on ge v a l, en in den
laft der gemeene fchattingen had den,
heeftmen aldaar, zoo om de traagen
aan te fpooren als ter gedachtenisfe
van deeze o f diergelyken watersnood,
den volgenden penning gemaakt.
Onder verfcheidene leerzaame voorbeelden van gehporzamheid i n ’t betaalen ,der fchat-
(jlKuing-tinge, die ons in de Heilige ( y ) Bladeren voorkoomen, munt inzonderheid hec volgende
van Mat* boven anderen uic. Toen Jefus te Kapernaum gekoomen was, en Petrus van die de
X V I I . ' fchatting ontfingen gevraagd wierdt, of zyn Meefter de Didrachmen niet betaalde , keer-
dc zich Jefus, zulks weetende, tot Petrus, zeggende, wat dunkt u Simon, de Koningen
der Aarde van wien neemenze tollen of fchattinge , van hunne Zoonen of van vreemden ?
Petrus antwoordde, van de vreemden; zoo zyn dan de Zoonen v ry , zeide de Zaligmaaker;
maar opdat wy geenen aanftoot geeven, gaa heenen, werp den angel in de Zee , en de
eerfte Vifch die opkoomt neemt dien, en, zynen mond geopend hebbende , zult gy eenen
Stater vinden, en geef dien aan hen voor my en u. Dewyl dus Jefus Kriftus zelf fchatting
beveré.
14.
tot zy
betaalde, waren ook de Onderdaanen zulks verplicht, en dierhalven vindtmen Petrus, den ify s .
Stater uit den gevangen Vifch haalende , op de voorzyde , binnen deeze woorden ( i ) van
den Zaligmaaker , afgebeeld ;
JicusCap.
xxii
yw.ii- d a t e D E O Q. VaE D E I ; C a E S A R I Q . V a E C a E S A R I S sunt.
G E E F T CODE D A T G O D E S , D E N K E I Z E R DA T DES
K E I Z E R S IS.
Rondom het gekroonde wapen van Zeeland, clat op de andere zyde gefteld i s , leeft-
MPfalm. men deeze uit de Harpzangen (2 ) ontleende en op den Watervloed pasfende woorden;
CVII.
vers. 34-
Domi NE NE d e s T E R R Am FRV C T I F E i i am In
S A L S V G IN E m.
HE E R E M A A K T DE F RUGT B A ARE AARDE TOT
GE ENE Z I L T I G E ZEE.
(j) Hift.
dit Reform,
door G.
Brandt
I. deei
pag. 156.
Deexe kwelling der Nederlanderen
wierdt hierenboven nog vermeerderd
door de vervolging om den Godsdienft,
en verwakkerd door de onlangs verkondigde
fcherpe Plakkaaten van den Keizer
J desmen in dit jaar ( 3 ) te Do ornik
eenen man, en te Brugge v ie r , om
den Godsdienft zag vcrwyxen en dooden.
Maar grooter w'as ’t getal der
Doopsgezinden, die hun G e lo o f met den
bloede verzegelden ; te Blankenburg zyn
vier menfchen , te Gend een, te Le yd e
drie Mannen en twee V ro uw e n , en te
Amfterdam zes op eenen dag van die
Gezindheid om ’t leeven gebragt.
In den loop van deeze onruft , zoo
verderflyk voor Weetenfchappen en Kon-
fien , bloeiden niet alleen in Brab ant,
Vlaandre , Henegouwe , maar ze lf in
Holland verfcheidene groote Meefters
in. de Schild erk onft, die door hunne
werken vereeuwigd zyn. Uit het laatft-
gemcide G ew e ft waren gefprooten Jan
Moftart van Haa rlem, H e ie r Aartfen
van Amfterdam, Jan Corneliszoon V e r -
meijen van B ev erwyk , Jan Schorel van
een Dorp by A lkm a a r , Lukas Corneliszoon
de Ko k , en Aettje van L e y de
naar hunne Geboorteftad. T e
Delft maakte Auguftyn Joriszoon V e r -
biircht ( 4 ) grooten opgang in ’t H i-u lD e
ftorifchilderen , ’t welk hy aldaar by j “ ’ ' “
Jacob Mondt geleerd en in V r a n k r y k ?™ " '
zoow el voortgezet h a d t , datmen won- v,n Man/
deren van zynen geeft v e rw a g ite , b y -J " ,™ '
aldien hy niet,tot fchaade voor de k o n f t , ? ? ? ?
dit jaar het leeven by ongeluk in eene van D dft.
waterput verlooren hadt : ’t gene ik ■*''
hier met dit voorneemen ingelaft h e b ,
om zyne penningplaat, tot geheugen
van dien Konftenaar gemaakt, hier ge-
vocg elyk te können vertoonen.
js) He Hy was Zoon van Jorls Janszoon Vetburcht, Brouwer te De lit, en van Maartje Cor-
j 4 '™ nelis van Tetrode, gebooren in het jaar ( y ) vyftienhonderdenvyfentwintig , des zyn ,f -
m . Deel. I i ii
A i ' f e : , , . - : : I
il
I.
ll
IN. p
Ì . A
il
- i ' l l .