I f f e # '
li
III ' ;p
' i A
1554 deriigduiiend perfoonen om ’ t G e lo o f
uit Engeland verjaagd zyn. 7'erwyl de Keizer de Hoogheid van
zynen Zoon bevordcrde , hadt hy te
d'atofe' B r iiffd , den twaaifden (1 ) van Weide-
Emp.Car-nraand, zynen uiterflen w il, en in den
pïdesïil zelven eene fchikking zyner Landen
en Goederen gem a ak t, ftellende, naa-
tsLSsp. dar hy bevoolen hadt zyn dood L ig haam
te Granada te begraaven, en dertigduizend
zielmisfen voor hem te
doen , zynen Zoon Koning P hilip s ,
mids die de Kerk befchermen en de
Geloofsonderzoeking voortzetten zoud
e , tot zynen algemeenen Erfgenaam,
beveelende de Grooten , Amptenaaren,
en bedienden zyner R y k en en L and en,
zynen Z o o n , Philips als hunnen natuurlyken
Heer te gehoorzaamen, en aan
zynen Z o o n geene R y k en , Staaten o f
Landen te fcheiden noch te vetvreem-
den ; nogtans beveftigende ’t gene de
Keizer by het trouwen van zynen Zoon
beloofd h ad t, naamenlyk , dat des zelfs
oudfte Zoon o f D o ch te r , w e lk by de
Koningin Maria mogt geteeld word en ,
in Borgonje en de Nederlanden zoude
opvolgen, in w e lk geval zyn Kleinzoon
Karel van die Landen zoude verftooken
blyven; d o ch , als ’er geene Kinderen
door Maria ter waereld gebragt
w ie rd en , dan zou Prins Karel in de
Heerfchappy dier Landen volgen : in
geval Philips en des zelfs Z o o n Karel
zonder wettige Naakoomelingen ftier-
v e n , dan verkiaarde de Keizer zyne
oudfte Dochter M a r ia , Gemaalin van
Maximiliaan Koning van Boheme,, en
haare Kinderen tot algemeene Erfgenaamen
; en by mangel van deezen zoude
zyne Dochter Johanna, Prinfes van
Portugaal,opvolgen;naaJohannabenoem-
. de hy zynen Broeder den Roomfchkoning
Ferdinand ; naa deezen zyne Z u fter
L e on o ra , W ed uw e van Koning Franço
is ,to t Erfgenaamen; en als van al de
gemelden geene egte . Kinders over-
bleev en, dan zouden de Ryken en L an den
vallen op dien ’er toe gewettigd
zoude zyn. W yd e r s , ook andere zaaken
befchikt hebbende, ftelde de Keizer
byzondere Uitvoerders van deeze
zyne begeerte voor Spanje , en Italie; 1554
en voor Borgonje en de Nèderlanden '
benoemde by zyne Zufter Maria Land voogdes
, zynen Z o o n Koning Philips,
Antoni Perrenot Bisfchop van Atre ch t,
L o d ew y k van Vlaandre Heer van
Praat, Karel van Lalein Stadhouder van
Henegouwe , Jan van Lannoy Heer
van M olem ba is , Odoard van Brisfac-
ques zynen Aalmoesfenier, en Karel
Heer van Barlemont.
Dew y l de Kardinaal P o liis , volgens
orde van den Paus, te vergeefs onderflaan
hadt om den Keizer met den K o ning
van Vrankryk te verzoenen, wierdt
de oorlog, die dus lang fcheen te flui-
m e ren , onderwylen met grooten y v er
weder voortgedreeven , inzonderheid
■van de zyde der Franfen, welken te
gelyk met drie L e gers omtrent het
midden van Weidemaand afkwamen.
Karel van Borbon trok met een L e g e r
van tweeentwintigduizend mannen naar
A r to is , en verdierf al het Land. D e
Hertog ( 1 J van Nevers Landvoogd (q Mn,
van Champanje v ie l, met eenen wakke-J/p™;,
ren hoop v o lk s , in Atdcnne , nam
chimont, V illa rz i, Hterge en meer an-&Coni-’
dere Sloten , cn wierp die te gronde. GÙÎmL
D e Coneftabel Montmorency verwoeftte
met geen mindere Krygsmagt, het Land & ciiaiin
Vv efnes , en maakte zich meefter p ,? ? ?
van C h im a y , Glaijon , T re lo n , en ee-<'î-
nige andere kleine Plaatfen. Als de
Keizerlyke benden hierop de Stad A -
vefnes vcrfterkten, deedt hy Marieburg,
voorheen een Kafteel en door de Landvoogdes
tot eene fraaije Stad gemaakt
en v erfterkt, door den Maarfchalk van
S'. André iniluiten , en met zoogroote
vaardigheid aantaften, dat Jultaan
Romero , een Spaanfch B ev elh ebb er,
meenende zich met zyne benden bin-
nen de zelve Stad te werpen,afgeweezen(sjH“ »
w ie rd t , en de zwak k e bezetting, door An»rXK
’t geweld van ’t vyandlyk gefchut be-
nard z yn d e , o f , zoo anderen ( 3 )
d en , door verraadery van den Bevelheb- France
ber, zich den agtentwintigften ( 4 ) v a n ? , ? ?
Weidemaand, op dit beding over g a f e n * '
, . ; " , ° . . ’ nieuwe
dat de bezetting zonder geweer uittrek-chron.
ken , en de Krygshoofden gevangen b ly - J ? ? ? '
ven
0 5 4 ven zouden. D e Koning oordeelde
“ deeze overwinning zoo aanmerkelyk ,
dat hy zynen naam aan die Stad wilde
geeven, en haar dierhalven Hendriks-
burg beval te heeten ; maar de oude
gewoonte was zooveel fterker dan
’c Koninglyke g e b o d , dat de Stad den
eerften naam behieldt.
Sedert , dit Le g e r met het volk van
den Hertog van Nevers vereenigd zynd
e , trok de Koning met deeze ontzaglyke
magt naar de Maas, en , toen hec
Kafteel van Agimont bedwongen w a s,
lings G iv et naar Bovines , cn , deeze
Stad ftormende gewonnen en uitgeplonderd
h eb ben d e , lier de H e rtog van
Nevers aan die van Dinant in ’s Konings
naam verzoeken, om zich by den
ouden v r e e d e , en in deezen oorlog onzy
d ig te willen houden; als de Stedelingen
hierop antwoordden, dat de L u i-
¡ociia- kenaars ( i ) onder het Keizerryk be-
Sri'on- h o o rd en , wierdt de Stad voorts me
tif.Lco.t. deitig ftukken kanon b efchooten, en
pag.;'?;. ’ zoo geweldig beftormd , d a t , fchoon
Lilgfpai Juliaan Romero met de zynen
TZBouii- eenige dagen op het Kafteel kloekmoe-
IcTom. . » , , , ,
ii.fol ;Sp. dig verweerde , hy e ch te r , naa c ver-
duuren van verfcheidene harde aanvallen
, in welken veele Franfen fneuvelden
, door de burgers gedwongen wierdt
z ich over te geev en, en dus , nevens den
Bevelhebber Hendrik van Barlemont,
gevangen raakte. T o e n het Kafteel geflegt
w a s , keerde het Franfche L e g e r 1544
naar H en e g o uw e , en fchoon Emanuel
Philibert het zelve met ’s Keizers L e ger
den overtogc der S.rmbre fcheen te
willen betwiilen , drongen de Franfen,
mids het overwigt hunner Krygsmagt,
echter door , en veroverden Bavay ,
datze uicplonderden en verbrandden ; op
de zelve wy ze handeldenze ook mec
Binch , en verdelgden ( 2 ) dus in een
oogenblik het V o rftlyk e Paleis , ’t gene Guerres
de Landvoogdesfe aldaar, met g r o o t e™ ? ? “ ’
vlyt en ongemeene k o fte n , tot haar uit- chartes v.
verkooze verblyf g e ftig t, en in verfchei- pag.'so-Se
fcheidene jaaren met zooveele fchilde-
ryen, beeiden (3) en andere konflftuk-
ken , en fraaijigheden verfierd hadt , fol.. 342.'
dat het voor een wonder, en tot ver- ¿Ih?™ ;
luftiging der fchranderfte vernuften , ge- P« Aut.
houden wierdt, Kort hiernaa verdier- foi.417.
venze ook Mariemont haar Lufthuis ;
als mede het Kafteel van R e u x ,
uic wederwraake , zoomen v o o r g a f ,
van ’ t gene de G ra a f van R e u x , op
orde der L an d voogd e sfe , aan ’t Koninglyke
Lufthuis Folembray in Picardie
gedaan h a d t .. H e t geluk der Franfche
wapenen en voorfpoedige overwinningen
, in zoo korten tyd zonder
merkelyken tegenftand v e rk reegen, hebb
en, zoo ik meene , oorzaak verfchaft,
dat men ter eere van den K o ning
dc volgende penningen gemaakt
heeft;
A
■
i
I. Rondom iiet borllbeeld van den Overwinnaar, dat met den Lauwrierkrans om ’c hoofd
op de voorxyde van den eerilen gezien wordt; leellmen deezen leccerzoom;
III. Dsel. X x XX H E N -
i‘ i i t i i i | | i
■ " . ' l l * . :
P i